Leksykalna semantyka porównawcza
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | 3003-P1B1SL | Kod Erasmus / ISCED: |
09.304
 /
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
| Nazwa przedmiotu: | Leksykalna semantyka porównawcza | ||
| Jednostka: | Instytut Języka Polskiego | ||
| Grupy: |
Minimum programowe specjalności: Literatura i kultura polska w perspektywie europejskiej i światowej Przedmioty obowiązkowe dla I roku specjalności LiKPwPEiŚ - stacjonarne 2-go stopnia Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...) |
||
| Punkty ECTS i inne: |
(brak)
 zobacz reguły punktacji |
||
| Język prowadzenia: | polski | ||
| Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
||
| Założenia (opisowo): | Student czyta krytycznie teksty z zakresu semantyki porównawczej, rozpoznaje i uogólnia podstawowe fakty dotyczące różnych poziomów języka polskiego na tle innych języków. |
||
| Tryb prowadzenia: | mieszany: w sali i zdalnie |
||
| Skrócony opis: |
Celem wykładu jest prezentacja wybranych zagadnień dotyczących semantyki porównawczej. Omówiona zostanie metodologia badań: strukturalna (pola semantyczne, analiza na składniki bezpośrednie) oraz kognitywna (językowy obraz świata, ramy interpretacyjne, metafora pojęciowa). Zaprezentowane zostaną projekty naukowe: EUROJOS oraz „Porównawcza semantyka leksykalna”. Zostaną także poruszone kwestie dotyczące pragmatyki w ujęciu kontrastywnym. |
||
| Pełny opis: |
Na wykładzie poruszane będą następujące zagadnienia: 1. Historia badań językoznawczych i semantyki – główne kierunki w semantyce i ich rozwój. 2. Semantyka strukturalna: pola semantyczne, analiza na składniki bezpośrednie, definicja strukturalna. 3. Badania porównawcze – podstawowe zagadnienia. 4. Semantyka kognitywna: język jako zjawisko kognitywne, pojęcie konotacji, metafora ucieleśniona, teoria ram interpretacyjnych, teoria amalgamatów. 5. Współczesne badania w zakresie semantyki porównawczej – zakres, metodologia i osiągnięcia. 6. Semantyka porównawcza w praktyce: projekt „Porównawcza semantyka leksykalna”, EUROJOS. 7. Nazwy kolorów w ujęciu kontrastywnym. 8. Nazwy wymiarów w ujęciu kontrastywnym. 9. Widzenie i myślenie z perspektywy porównawczej. 10. Jak mówi się o emocjach w różnych językach. 11. W sieci semantycznej – o problemach z tworzeniem wordnetów dla różnych języków. 12. Ramy interpretacyjne z perspektywy porównawczej. Projekt FrameNet. 13. Metafora a kultura. 14. Pragmatyka w ujęciu kontrastywnym. |
||
| Literatura: |
Bartmiński J., 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin. Bartmiński J., Chlebda W., 2008, Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów, „Etnolingistyka” 20. Filar D., Głaz A., 1996, Obraz ręki w języku polskim i angielskim [w:] Językowa kategoryzacja świata, Lublin. Grzegorczykowa R., 1990, Pojęcie językowego obrazu świata [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin. Grzegorczykowa R., 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa – rozdział: Pojęcie językowego obrazu świata i sposoby jego rekonstrukcji. Grzegorczykowa R., Waszakowa K., 1998, O programie badań w zakresie porównawczej semantyki leksykalnej, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, seria IX, Językoznawstwo, Warszawa. Jordanskaja L., Mielczuk I., 1988, Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin. Kövecses Z., 1998, Kognitywny model gniewu, [w:] Językoznawstwo kognitywne. Wybór tekstów, red. W. Kubiński, R. Kalisz, E. Modrzejewska. Gdańsk. Lakoff G, Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, Warszawa. Waszakowa K., 2009, Perspektywy badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej w świetle językoznawczych teorii kognitywnych, „Ling Varia” IV (2009) nr 1 (7). Whorf B. L., 1971, Język, myśl, rzeczywistość, Warszawa. Wierzbicka A., 1999, Język —umysł — kultura, Warszawa. |
||
| Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu student: – analizuje strukturę semantyczną wybranych wyrażeń w polszczyźnie na tle innych języków, – wdraża omówione na zajęciach różne metodologie analizy semantycznej, - rozpoznaje metaforę w różnych typach dyskursu, - dyskutuje problemy z literatury przedmiotu. |
||
| Metody i kryteria oceniania: |
- kontrola obecności na zajęciach (dozwolone 2 nieobecności bez usprawiedliwienia, 3-5 nieobecności bez usprawiedliwienia wymagają zaliczenia na dyżurze, 5 i więcej nieobecności - brak zaliczenia przedmiotu) - samodzielna lektura literatury przedmiotu - testy z tematyki wykładu |
||
| |||||
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.