Socjologia pracy socjalnej

Wykorzystanie podstawowych pojęć i elementów teorii socjologicznych do opisu i eksplikacji rzeczywistości pracy socjalnej. Wiedza socjologiczna ma tu pełnić rolę perspektywy poznawczej umożliwiającej pogłębione zrozumienie pracy wykonywanej przez pracowników socjalnych, problematyki deprywacji społecznej oraz zinstytucjonalizowanych form działań pomocowych we współczesnych społeczeństwach zachodnich.

Zajęcia poświęcone są aplikacji elementów wiedzy socjologicznej do pogłębionego zrozumienia społecznych aspektów pracy socjalnej. Podstawowym założeniem jest tu przekonanie, iż rzeczywistość pracy socjalnej stanowi złożony fenomen społeczny i z tego powodu powinien być analizowany w perspektywie teorii socjologicznej. Zajęcia podzielone są na dwie, główne części. Pierwsza z nich dotyczy rozmaitych praktycznych aspektów pracy socjalnej, interpretowanych przy pomocy różnych socjologicznych narzędzi pojęciowych. Część ta obejmuje takie zagadnienia jak: instytucjonalny i interakcyjny wymiar funkcjonowania sektora pomocy społecznej, wpływ uwarunkowań kulturowych na pracę pracowników socjalnych, funkcja i rola organizacji trzeciego sektora w świadczeniu pomocy społecznej czy profesjonalny wymiar pracy socjalnej. Z kolei druga część poświęcona jest zagadnieniu zjawiska deprywacji społecznej w epoce informacjonalizmu. Ta część zajęć ma na celu identyfikację i diagnozę form wykluczenia społecznego charakterystycznych dla społeczeństwa informacyjnego. Istotną rolę będą tu odgrywać teorie takich socjologów współczesnych jak Daniel Bell, Manuel Castells czy Zygmunt Bauman. Wykorzystanie teoretycznych analiz tych myślicieli ma służyć z jednej strony opracowaniu mapy pojęciowej społeczeństwa sieciowego, z drugiej zaś strony identyfikacji czynników warunkujących nowe formy stratyfikacji, marginalizacji i deprywacji społecznej..

Literatura zalecana do prezentacji:

N. Goodman, Wstep do socjologii, Zysk i S-ka Wydawnicywo, Poznań 1997, s. 37 - 51

R. Linton, Dyfuzja, /w:/ Elementy teorii socjologicznych, s. 261-278

L.A.White, Rozwój kultury, /w:/ Elementy teorii socjologicznych, s. 242-249

E.T.Hall, Ukryty wymiar, PIW,W-wa 1978, s.23-31, 178-197, 201-218

J.H.Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Zysk - S-ka Wydawnictwo, Warszawa 1996, ss. 35-49

P.L.Berger, Zaproszenie do socjologii, PWN, W-wa 1996, s. 73-157

J.H.Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Zysk - S-ka Wydawnictwo, Warszawa 1996, ss. 62-75

M. Łoś, Role społeczne w nowej roli, /w:/ O społeczeństwie i teorii społecznej. Księga poświęcona pamięci St. Ossowskiego. PWN, W-wa 1985

A.Siemaszko, Granice tolerancji, PWN, W-wa 1993, s.23-45, 88-107, 132-153,165-183

R.Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN,W-wa 1982, s. 195-223

J.H.Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Zysk - S-ka Wydawnictwo, Warszawa 1996, ss. 176 - 193

J.H.Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Zysk - S-ka Wydawnictwo, Warszawa 1996, ss 109-132

Z.Zaborowski, Psychospołeczne problemy sprawiedliwości i równości, PWN, W-wa 1986, s.44-73

E.Wnuk-Lipiński(red) Nierówności i upośledzenia w świadomości społecznej, IFiS PAN, Warszawa 1987, s.15-33

K.Frieske, J.Sikorska, Marginalizacja-partycypacja-pobocza oficjalnego porządku społecznego, [w]: K.Frieske, J.Sikorska, W biegu czy w zawieszeniu? Ludzie i instytucje w procesie zmian, Instytut Socjologii UW, Warszawa, 1994

E. Shils, Co to jest społeczeństwo obywatelskie? w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK, Kraków, Fundacja Im. Stefana Batorego, 1994, ss. 9 -54

J. Kurczewska, Społeczeństwo obywatelskie, naród, demokracja, w: (red.) J. Kurczewski, Demokracja po polsku, ISNS, UW, Warszawa 1995

J. Szacki, Wstęp. Powrót do idei społeczeństwa obywatelskiego, [w]: Ani książe, ani kupiec: obywatel, wybór tekstów i wstęp J. Szacki, Znak, Kraków 1997

I. Krzemiński, Co się dzieje miedzy ludźmi, wyd.Open – dwa rozdziały do wyboru

Matejko, A., Socjologia pracy. System społeczny przedsiębiorstwa, IW CRSS, Warszawa 1968

Sarapata, A., Socjologia pracy w zarysie, IWZZ Warszawa 1981.

Sarapata, A., (red.), Socjologia zawodów, Książka i Wiedza, 1965.

Sikorski, Cz., Profesjonalizm. Filozofia zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem, PWN, Warszawa 1995.

Wojtczak, K., Zawód i jego prawna reglamentacja, Wyd. Ars boni et eaqui, Poznań 1999

M. Ossowska, Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, 1985

M. Ossowska, Socjologia moralności. Zarys zagadnień, W-wa 1986

J. Mariański, Wprowadzenie do socjologii moralności, KUL, Lublin 1989

D. Bell, Społeczeństwo Postindustrialne [w]: „Przegląd Polityczny” nr 64 rok2004

M. Castells Informacjonalizm i społeczeństwo sieciowe [w]: j.w.

M. Castells, Społeczeństwo sieci, Sic!, Warszawa 2008, s. 405 – 418, 423 – 428

D. Barney, Społeczeństwo sieci, Sic!, Warszawa 2008, s. 100 – 123

A. Giddens, Socjologia, PWN, Warszawa 2006, s 433 – 438

R. Sennett, Korozja charakteru, Muza, Warszawa 2006, s. 55 – 79, 99 – 133

T. Kaźmierczak, Praca socjalna..., Wyd. Śląsk, Katowice 2006, str. 41-89

M, Castells, Galaktyka Internetu, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003, str. 275-301

Literatura obowiązkowa:

Ch.D. Garvin, B.A. Seabury, Działania interpersonalne w pracy socjalnej, T.2, rozdz. XV, Wpływy układów społecznych i kultur, s. 141-180, Interart, Warszawa 1996

Ch.D. Garvin, B.A. Seabury, Działania interpersonalne w pracy socjalnej, T.1., rozdz. IV, Stawanie się klientem pomocy społecznej. s. 153-175, 183-188, Interart, Warszawa 1996

T.Kaźmierczak, O stygmatyzującym efekcie pomocy społecznej, w: Kaźmierczak, T., Łuczyńska, M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, Interart, Warszawa 1998, s. 153-161

M. Potoczna, W. Warzywoda-Kruszyńska, Kobiety z łódzkich enklaw biedy, Łódź 2009, s, 23 – 33, 91 – 103

M. Granosik. Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, wyd. Śląsk, 2006, s. 21-43

Howe, D., Wiedza, władza i kształt praktyki pracy socjalnej,[w:] M. Davies, Socjologia pracy socjalnej, Interart 1996

Villa, F., Polityka społeczna, demokracja i praca socjalna, Zeszyty pracy socjalnej, Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1997

Dubois, B., Krogsrud Miley, K., Praca socjalna, t.1. r. 4 – Wartości i etyka w pracy socjalnej, Interart, Warszawa 1996

D. Barney, Społeczeństwo sieci, Sic!, Warszawa 2008, s. 35 - 44

M. Castells, Społeczeństwo sieci, PWN, Warszawa 2007, s. 258 – 271, 436 – 449,

Z. Bauman, Globalizacja, PIW, Warszawa 2000, s. 11 – 25, 92 – 121

R. Sennett, Ko rozja charakteru, Muza, Warszawa 2006, s. 13 – 35

W szponach strachu, Forum nr 45/2007

M. Castells, Koniec Tysiąclecia, PWN, Warszawa 2009, s. 112 – 134

Uczestnicy zajęć:

w sferze wiedzy (K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W015)

- są w stanie rozpoznawać, nazywać i opisywać problemy społeczne oraz wyjaśnić znaczenie polityk, projektów i programów adresowanych do grup, dotkniętych tymi problemami.

- znają wybrane teorie tak z zakresu klasycznej socjologii, jak i współczesne koncepcje społeczeństwa postindustrialnego w tym zakresie, w jakim opisują one relacje między strukturami i instytucjami społecznymi, znaczącymi dla pracy socjalnej i funkcjonowania służb społecznych.

- potrafią wskazać i wyjaśnić aktualne procesy zmian społecznych, kształtujące zjawiska ważne dla pracy socjalnej

W sferze umiejętności: (K_U02, K_U05, K_U07, K_U08, K_U11, K_U13)

- nabywają umiejętności wskazywania i objaśniania współczesnych przemian społecznych i określania ich związku ze zmianą form deprywacji społecznej i kondycji grup ryzyka wykluczenia społecznego

- potrafią aplikować wieloaspektową wiedzę z zakresu klasycznych i współczesnych teorii socjologicznych w celu interpretacji oraz prognozowania zjawisk i procesów społecznych, warunkujących trudności życiowe grup defaworyzowanych oraz dostrzegają związek tych zjawisk i procesów ze stosowanymi instytucjonalnymi i nieinstytucjonalnymi formami wsparcia w wymiarze ich skuteczności i funkcjonalności

- wykorzystują narzędzia analizy socjologicznej, by zrozumieć

uwarunkowania, funkcje oraz dylematy pracy socjalnej, instytucji pomocy, polityk, projektów, programów adresowanych do osób, rodzin i społeczności wymagających wsparcia

w sferze kompetencji społecznych ( K_K03)

- stają się zainteresowani problemami i nabywają wrażliwość odnośnie trudności życiowych grup defawryzowanych

- potrafią wyrażać swoje opinie odnośnie sposobu funkcjonowania placówek i instytucji, w których wykonywana jest praca socjalna, oraz dyskutować o problemach i aspektach praktyki zawodowej pracowników socjalnych

Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność

Przygotowanie prezentacji obejmującej zagadnienia istotne dla każdego omawianego na kolejnych zajęciach tematu

Kontrola frekwencji na zajęciach.

Bilans nakładu pracy studenta:

Godziny kontaktowe – 20h

Przygotowanie prezentacji – 10h

Przygotowanie się do zajęć – 30h