Czechosłowaccy dysydenci w okresie komunistycznym

ogólnouniwersyteckie

Celem wykładów będzie przedstawienie działalności dysydentów w kontekście funkcjonowania niezależnych antyrządowych organizacji oraz undergroundu w komunistycznej Czechosłowacji. Sylwetki wybranych działaczy (Jan Patočka, Václav Havel a Jiří Hájek, Vaclav Havel Olga Havlová, Dominik Tatarka, Petr Uhl, Václav Havel, Otta Bednářová, Václav Benda, Dana Němcová, Jiří Dienstbier, Egon Bondy, Roman Berger, František Mikloško, Ján Čarnogurský

Milan Šimečka, Marta Kubišová, Pavol Kohout, Petr Pithard, Karel Kryl

Ivan Klima) zostaną omówione w odniesieniu do sytuacji politycznej oraz polaryzacji organizacji dysydenckich.

1. Wprowadzenie do tematyki

2. Literatura nieoficjalna w Czechosłowacji w l. 50-tych XX wieku.

3. Praska Wiosna 1968 r.

4. Normalizacja

5. Muzyczny underground

6. Karta 77

7. Václav Havel i Olga Havlová

8. Komitet ds. Osób Niesprawiedliwie Prześladowanych

9. Chrześcijańskie podziemie

10. Słowacki kościół podziemny

11. Słowaccy dysydenci intelektualiści

12. Społeczność Przyjaciół USA, Czeskie Dzieci, Sekcja

13. Rewolucja aksamitna i nowa rola społeczna i polityczna dysydentów.

Ponad granicami: historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, red. Ł. Kamiński, P. Blažek, Wrocław 2009.

Z. Brzeziński, Z. Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX wieku. Paryż, Instytut Literacki, 1990.

H. Kissinger, Dyplomacja. Warszawa: Philip Wilson: Libertas 2009.

Final Act of the Conference on Security and Co-operation in Europe. Helsinki, 1 August 1975. Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Wspołpracy w Europie. Helsinki, 1 sierpnia 1975 r. w: A.D. Rotfeld (red.), From Helsinki to Madrid. Conference on Security and Co-operation in Europe 1973–1983. Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983 (s. 110–203). Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Wydawnictwo Społdzielcze 1983.

Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty) http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-807926e2-5900-4445-93c6-ce1190063e91

V. Havel, Siła bezsilnych i inne eseje, Warszawa 2011

V. Havel, Zmieniać świat. Eseje polityczne, Warszawa 2012.

V. Havel, Obywatel kultury, Warszawa 2016.

V. Havel, Zaoczne przesłuchanie, Warszawa 2014

Hrabal, Kundera, Havel... Antologia czeskiego eseju, oprac. J. Baluch, Kraków 2001

Mocní? a Bezmocní? Politické elity a disent v období tzv. normalizace, M. Vanek, Praha 2006

M. Pernal, „Panorama opozycji czechosłowackiej 1968-1989”, Wolność i Solidarność nr 3

M. Pernal, Czechosłowacja 1967-1968: przebieg wydarzeń, Res Publica nr 12, 1988.

M. Pernal, Nieznormalizowani, Więź 2 (412), 1993.

M. Pernal, Zatajony dokument, Krytyka nr 25, 1987, opublikowane jako Adam Jerke

M. Pernal, Karta 77 w obronie praworządności i swobód obywatelskich, Replika nr 49, 1986, opublikowane jako Adam Jerke.

M. Pernal, Panorama opozycji czechosłowackiej 1968-1989, Wolność i Solidarność nr 3.

P. Blažek, Happeningem proti totalitě. Společnost za veselejší současnost v roce 1989, w :Paměť a dějiny, 2014, roč. 8, č. 3, s. 12–23.

P. Blažek, „Celá zábava se zvrhla v tancování.“ Kampaň proti rock´n´rollu na podzim 1957, w: Dějiny a současnost, 2010, roč. 32, č. 6, s. 37–39.

P. Blažek, Żywe pochodnie. w: Biuletyn IPN, 2013, č. 9/18, s. 51–54.

P. Blažek – P. Jaworski – Ł. Kamiński, Między przymusową przyjaźnią a prawdziwą solidarnością. Czesi – Polacy – Słowacy 1938/39–1945–1989. Warszawa 2009.

P. Blažek, J. Pažout, Dominový efekt. Opoziční hnutí v zemích střední Evropy a pád komunistických režimů v roce 1989. Ústav pro soudobé dějiny Akademie věd ČR, v.v.i., Praha 2013.

P. Blažek, G. Majewski, Spotkamy się w Polsce. Przegląd Niezależnej Kultury Czechosłowackiej we Wrocławiu, w: Pamięć i Przeszłość, 2008, roč. 1, č. 2, s. 38–45.

P. Blažek, Sebeupálení jako forma radikálního politického protestu ve světě. w: L. Svoboda, Solitér. Pocta historikovi Václavu Veberovi. ÚSTR, Praha 2012, s. 339–352.

Ł. Kamiński, Wokół Praskiej Wiosny. Polska i Czechosłowacja w 1968 roku, Warszawa 2004.

V. Kouřil, Jazzová sekce v čase a nečase: 1971 – 1987, wyd. Torst 2001.

R. Lesňák, Listy z podzemia. Súborná dokumentácia kresťanskej samizdatovej publicistiky na Slovensku v rokoch 1945 – 1989, Bratislava 1998.

J. Pelc, ... a bude hůř, wyd. Mata 200

L. Svoboda, M. Tichý, Cesty za svobodou. Kurýři a převaděči v padesátých letech 20. století. ÚSTR, Praha 2014, s. 41–60.

Głuchy brudnopis. Antologia manifestów awangard Europy Środkowej, red. J. Kornhauser, Kinga Siewior, Kraków 2014.

Kim są Słowacy? historia, kultura, tożsamość, red. Jacek Purchla et al., Kraków 2005.

J. Pažout i inni, Výbor na obranu nespravedlivě stíhaných 1978–1989. Edice dokumentů. Academia, Praha 2014.

Základni prohláseni Mirového Klubu Johna Lennona, Biuletyn NMS, 6 lutego 1989.

Czeski underground. Wybór tekstów z lat 1969-1989, red. Martin Machovec, Wrocław 2008.

L. Engelking, Polska literatura w czeskim samizdacie i czeska w polskim drugim obiegu, w: Česko-polská literatura v samizdatu a v druhém oběhu. Studie a rozhovory s překaldateli, Praha 2010.

L. Engelking, Surrealizm, underground, postmodernizm: szkice o literaturze czeskiej, Łódź 2001.

Z. Tarajło-Lipowska, Fenomen czeskiego undergroundu w powieści Jana Pelca „…będzie gorzej”, w: Drogi do wolności w kulturze Europy Środkowej i Wschodniej 1956-2006, Poznań 2007.

J. Klusaková, Jiří Dienstbier. Rozmlouvjí nadoraz niejen o tom, jak si stojíme ve světe, Praha 1993.

L. Kołakowski, Kapłan i błazen, „Twórczość” 1959, przedruk w „Krytyce”1988, nr. 28-29, s. 80-81.

Czeski udnerground. Wybór tekstów z lat 1969-1989, oprac. M. Machovec, Atut, Wrocław 2006.

Navara L., J. Albrecht, Abeceda komunizmu, Brno 2003

Ukielski P., Czechosłowacka „normalizacja” 1968-1989, [w:] 1989 - Jesień Narodów, pod red. A. Burakowski, A. Gubrynowicz, P. Ukielski, Warszawa 2009.

Ks. Tomáš Halík „Od podziemnego Kościoła do labiryntu wolności. Autobiografia” , ''Wyzwoleni, jeszcze nie wolni. Czeski katolicyzm przed i po 1989 roku''

Student zna czołowych czeskich i słowackich dysydentów, potrafi wytłumaczyć różnice w rozwoju ruchu dysydenckiego w Czechach i na Słowacji. Słuchacz potrafi wyszczególnić nurty w czechosłowackim środowisku niezależnych działaczy podziemia politycznego, religijnego i kulturalnego. Efektem wykładów jest również znajomość losów najważniejszych czechosłowackich dysydentów, którzy przygotowywali demokratyczne przemiany w Czechach i na Słowacji i byli głównymi aktorami transformacji w latach 90-tych XX w.

Esej na temat działalności wybranego dysydenta (Times New Roman, czcionka 12, 8 stron)

Nie dotyczy