University of Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Acceleration, Alienation, and Resonance: The Critical Theory of Modernity Project

General data

Course ID: 3700-KON356-AL
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: Acceleration, Alienation, and Resonance: The Critical Theory of Modernity Project
Name in Polish: "Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii nowoczesności Hartmuta Rosy"
Organizational unit: Faculty of "Artes Liberales"
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Type of course:

elective courses

Prerequisites (description):

(in Polish) Wskazana wiedza ogólna w zakresie filozofii społecznej i politycznej, socjologii ogólnej

Short description: (in Polish)

Co jest źródłem naszego codziennego poczucia braku czasu? Dlaczego życie wyznaczane jest rytmem deadline’ów, których niepodobna zignorować? Jak poradzić sobie z cywilizacyjnym przyspieszeniem? Czy nowoczesność stała się dla nas światem-pułapką, w którym coraz częściej czujemy się wyobcowani? Oto pytania, które będą towarzyszyły nam podczas zajęć przyjmujących kształt klasycznego konwersatorium. Poświęcone ono będzie wspólnej lekturze i analizie pracy nieznanego jeszcze w Polsce, lecz w zachodniej Europie i na świecie od dawna uznanego niemieckiego socjologa i teoretyka społecznego Hartmuta Rosy. Książka Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości, która będzie podstawą konwersatorium, jest pierwszą pracą Rosy wydaną właśnie w języku polskim (2020) i przystępnym wprowadzeniem w jego najnowszą teorię. Autor zaliczany jest, po Habermasie i Honnethcie do kolejnej generacji twórców teorii krytycznej.

Full description: (in Polish)

Teoria przyspieszenia i wyobcowania jest systematyczną próbą odpowiedzi na pytanie o kondycję nowoczesnego podmiotu i jego doświadczenie czasu. Jej autor – Hartmut Rosa – korzysta z całej palety współczesnej humanistyki, czerpiąc nie tylko ze współczesnej socjologii, ale też z filozofii, w tym szczególnie hermeneutyki i fenomenologii. Podczas zajęć skoncentrujemy się na rekonstrukcji wszystkich kluczowych figur pojęciowych, które składają się na architektonikę jego teorii, a które pozwolą nam odpowiedzieć na pytanie o źródła wyobcowania w nowoczesności. Zajęcia podzielone będą na 4 części.

W pierwszej z nich analizować będziemy pojęcie przyspieszenia społecznego, czynniki, które się do niego przyczyniają, jak też wpływ przyspieszenia na formy społecznego bycia-w-świecie. Analizie poddamy także fenomen spowolnienia. Postawimy pytanie dlaczego to właśnie przyspieszenie, nie zaś spowolnienie stało się czynnikiem rozwoju nowoczesności i dlaczego spowolnienie nie może stać się antidotum na szaleństwo cywilizacyjnego przyspieszenia?

W drugiej części skupimy się na współczesnych odmianach teorii krytycznej przyglądając się jej odmianom. W części trzeciej koncentrujemy się na czasowości przyspieszenia i postawimy pytanie o źródła podmiotu nowoczesnego.

Ostatnia część będzie poszukiwaniem drogi wyjścia ze społecznego przyspieszenia i wyobcowania przy pomocy pojęcia rezonansu jako specyficznego kształtu relacji do świata, w której podmiot ma szansę powrócić do siebie znosząc pułapkę czasowego napięcia, które jest źródłem alienacji.

Zajęcia będą pomocą w rozwijaniu umiejętności korzystania z narzędzi współczesnej teorii społecznej, wykorzystywania aparatu teoretycznego do krytycznej interpretacji pojęć, a przede wszystkim ćwiczenia się w transdyscyplinarności – nie tylko swobodnego przekraczania ograniczeń poszczególnych dyscyplin badawczych, ale też wiązania ze sobą potencjału socjologii i filozofii, by docierać do nieprostych i nieoczywistych zjawisk, które kształtują naszą codzienność.

Bibliography: (in Polish)

Literatura podstawowa:

Rosa Hartmut (2020), Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości, tłum. Jakub Duraj, Jacek Kołtan, Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.

Literatura uzupełniająca:

Bauman Zygmunt (2000), Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.

Bauman Zygmunt (2006), Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt (2018), Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość?, tłum. Karolina Lebek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Beck Ulrich, Giddens Anthony, Lash Scott (2009), Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności, przekł. Jacek Konieczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Honneth Axel (2012), Walka o uznanie. Moralna gramatyka konfliktów społecznych, tłum. Jakub Duraj, Kraków: Nomos.

Rosa Hartmut, Scheuerman William E. (ed.) (2008), High-speed society: social acceleration, power, and modernity, Pennsylvania State University Press.

Rosa Hartmut (2010), „Głód czasu w kulturze przyspieszenia. Z Hartmutem Rosą rozmawiają Tomasz Szlendak i Michał Kaczmarczyk”, „Studia Socjologiczne”, 4 (199).

Rosa Hartmut (2012), „Przyspieszenie społeczne. Etyczne i polityczne konsekwencje desynchronizacji społeczeństwa wysokich prędkości”, w: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 3 (99), s. 78–116.

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Aktywność na zajęciach, prezentacja wybranego tematu, wzgl. przygotowanie eseju na zaliczenie

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)