Pułapki pamięci. Co i dlaczego pamiętamy?

fakultatywne

Kurs przeznaczony jest dla studentów zainteresowanych implikacjami kulturowymi pamięci.

Celem wykładu jest krytyczna refleksja nad pamięcią. Czy jest ona tylko wspomnieniem przeszłości czy sposobem radzenia sobie z teraźniejszością. Przede wszystkim samo pojęcie pamięci wymaga sproblematyzowania. Tak więc za Mauricem Halbwachsem zostanie wyróżniona pamięć zbiorowa, religijna i indywidualna i ich wzajemne relacje. Teoria wypracowana przez Paula Connertona pozowli na włączenie do refleksji nad przeszłością mechanizmów zapominania.

Celem konwersatorium jest przygotowanie studentów do krytycznego i aktywnego udziału w dynamicznie rozwijającej się debacie w ramach antropologii kulturowej, której częścią jest również analiza pojęcia pamięci. W szczególności chodzi o pomoc w zrozumieniu zarówno zróżnicowanego spojrzenia na przeszłość jakie można zaobserwować w różnych krajach, a nawet w różnych grupach społecznych tego samego kraju. Proponowany namysł ma charakter interdyscyplinarny, a więc łączy wyniki analiz filozoficznych, psychologicznych, socjologicznych, politologicznych, historycznych i teologicznych. Ze względu na obfitość materiału będzie można się ograniczyć tylko do wybranych zagadnień. Zakłada się, że każdy z uczestników poświęci na każde zajęcia minimum 3 godziny na samodzielną lekturę, zaś na przygotowanie zaliczeniowego eseju lub prezentacji poświęci minimum 5 godzin. Oznacza to, że oprócz 45 godzin zajęć dydaktycznych student poświęci indywidualnej lekturze i refleksji minimum 50 godzin.

Literatura zalecana

Benedict Anderson, Wspólnoty wyobrażone

Jan Assmann, Pamięć kulturowa

Paul Connerton, Jak społeczeństwa pamiętają

Ernst Gellner, Narody i nacjonalizm

Marianne Hirsch, The Generation of Postmemory

Clifford Geertz, Interpretacja kultur

Jacques Le Goff, Historia i pamięć

Jack Goody, Logika pisma i organizacja społeczeństwa

Maurice Halbwachs, Społeczne ramy pamięci

Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść

Fryderyk Nietzsche, O pożytkach i szkodliwości historii dla życia

Stanisław Obirek, Uskrzydlony umysł. Antropologia słowa Waltera Onga

Michael Rothberg, Multidirectional Memory

Po ukończeniu przedmiotu zajęć student ma

- podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych i społecznych,

- zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych, z zakresu antropologii kultury, zna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami socjologicznego kontekstu działalności kulturowej,

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją,

- ma uporządkowaną wiedzę o podstawowych kierunkach myśli filozoficznej i społecznej w perspektywie historycznej i współczesnej,

- ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych i społecznych,

- zna podstawowe metody analizy kulturoznawczej, historycznej, społecznej i filozoficznej w perspektywie historycznej.

- Rozumie związki pomiędzy działaniami kulturowymi i przemianami w życiu społecznym,

- posiada podstawowe umiejętności wykorzystywania interdyscyplinarnych metod i narzędzi badawczych w analizie zjawisk kultury współczesnej,

- rozumie potrzebę nieustannego kształcenia po ukończeniu studiów,

- rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych, rozumie znaczenie bogactwa i dziedzictwa kulturowego Europy.

Każda z jednostek lekcyjnych jest samodzielną całością, choć są one ze sobą ściśle powiązane. Od uczestników zajęć oczekuje się nie tylko lektury przewidzianego materiału, ale również aktywnego i krytycznego udziału w zajęciach. Ocenie podlegać będzie aktywność na zajęciach, umiejętność krytycznej analizy proponowanych tekstów i kreatywność w proponowaniu dodatkowych materiałów.

Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze)