Polityka i społeczeństwo na Bliskim Wschodzie i w Afryce
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2104-M-D3PSBW-SRG |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.6
|
Nazwa przedmiotu: | Polityka i społeczeństwo na Bliskim Wschodzie i w Afryce |
Jednostka: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Grupy: |
Stosunki Międzynarodowe - DZIENNE II STOPNIA 1 semestr 2 rok - przedmioty dla specjalności SRG |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Założenia (opisowo): | Celem zajęć jest analiza aksjologicznych podstaw ładu społeczno-politycznego na Bliskim Wschodzie i w Afryce, ich współczesnych przemian, przeobrażeń, reinterpretacji, |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest analiza aksjologicznych podstaw ładu społeczno-politycznego na Bliskim Wschodzie i w Afryce, ich współczesnych przemian, przeobrażeń, reinterpretacji. |
Pełny opis: |
Zakres tematyczny: I. Relacje państwo a religia na Bliskim Wschodzie i w Afryce. 1. Islam a demokracja i społeczeństwo obywatelskie. 2. Panislamizm a postkolonialne państwa narodowe. 3. potencjał ideowo-polityczny elit chrześcijańskich. II. Idea kalifatu: podstawy doktrynalne i tradycja historyczna. 1. Czy istnieje uniwersalny model współczesnego państwa opartego na islamie? • Ewolucja idei kalifatu od czasu podbojów muzułmańskich przez Bagdad, Damaszek Istambuł, kalifaty europejskie np. Kordoba do czasów ISISL – „anty-kalifat”? • Boski porządek na ziemi czy sprawne narzędzie legitymizacji władzy wśród wyznawców islamu? • „Państwo doskonałe ”Al Farabiego a rzeczywistość pod rządami Daesh – aspekty: prawny i moralny. Doskonały naczelnik państwa – ideał kalifa. 2. Islam w konstytucji, prawodawstwie, szaria a prawo stanowione, specyfika policji obyczajowych. III. Czynnik religijny w systemach niedemokratycznych, specyfika autorytaryzmu arabskiego. Totalitaryzm a autorytaryzm: ujęcie bliskowschodnie, systemy libijski i iracki jako najbardziej zideologizowane. Typy autorytaryzmów: podobieństwa i różnice. Monarchie a republiki. 1. Model Iranu, Arabii Saudyjskiej, Turcji – charakterystyka porównawcza. 2. Tradycyjne źródła legitymizacji władzy w kulturze arabskiej i afrykańskiej ich współczesne formy. 3. Hamas i Hezbollah jako współczesna realizacja idei Az-Zaim w kontekście instytucjonalno –społecznym. 4. „Arabska Wiosna”- diagnoza kondycji arabskich ustrojów – renesans religijności? 5. Stary i nowy autorytaryzm: zmiana natury związku reżimu z wojskiem i kapitałem; strategia populistyczna a strategia liberalna, społeczne zaplecze, struktura partii, legitymizacja reżimu, IV. Elity bliskowschodnie i afrykańskie; problem przywództwa: 1. Postacie Saddama Husajna, Muammara Kadaffiego, Omara al-Bashira i ich wpływ na SM w regionie 2. Monarchie Zatoki. V. Rola fundamentalizmów religijnych – fundamentalizm muzułmański – jego geneza i przejawy. 1. Definicja, geneza terminu, typologia. Np. fundamentalizm państwowy, polityczny, etniczny religijny. Fundamentalizm muzułmański – poęcia salafija, neosalafija Słynni ideolodzy: Maududi- pojęcie hakamija, Hassan al Banna, Said Kutb. 2. Przykłady ugrupowań fundamentalistycznych: Stowarzyszenie Braci Muzułmanów, Hamas. Organizacja Wyzwolenia Palestyny i Hamas-dwa oblicza nacjonalizmu palestyńskiego. Odmowa prawa do samostanowienia Palestyńczyków jako źródło eskalacji terroryzmu w regionie. OWP- oficjalna reprezentantka interesów Palestyńczyków, wyrazicielka palestyńskiego nacjonalizmu, strażniczka tożsamości. Społeczno- polityczne uwarunkowania sukcesu Hamasu, Karta Hamasu, „Antysemityzm” Hamasu 3. Al-Ka’ida i jej emanacje 4. fundamentalizm szyicki (Hezbollah) • Irańska strategia bezpieczeństwa – koncepcje: szyicki półksiężyc, strategiczna głębia, strategiczny łuk balistyczny¬ – realne wpływy Republiki Islamskiej czy ich projekcja? • Działalność Hezbollahu jako odpowiedz na implozję struktur państwowych w Libanie: • list otwarty z 1985 r, rezolucje ONZ 1701, 1559. • Relacje miedzy organizacjami: Hamas a Hezbollah, Al Kaida a Bracia Muzułmanie. VI. Problemy społeczno-gospodarcze. 1. Społeczna kontestacja ustalonego porządku, ruch protestów 2011-2020. 2. Religia a socjalizm arabski. Definicje, różnice, ujęcia- element ideowy. 3. Bliski Wschód i Afryka wobec globalizacji. 4. Islam globalny – wielonarodowy. 5. Fundamentalizm a globalizacji. VII Wielokulturowy Izrael: 1. Podziały społeczno-polityczne społeczeństwa izraelskiego. |
Literatura: |
Oz, Almog, Wielokulturowy Izrael, Warszawa 2011 Robert, Blackburn, Arab burden of corny capitalism, www.financialworld.co.uk, May 2011, s 28-29. ( PDF. udostępniony mailowo). Gunning, Jeroen, Hamas in Politics, Londyn 2007 (pdf) Ramadan, Tarik, A curious historical shift, The need for an Arab Cultural Revolution, 2013. (Proszę przeczytać artykuł dostępny online: http://www.tariqramadan.com/spip.php?article12797&lang=fr Upgrading Authoritarianism in the Arab World, ANALYSIS PAPER, Number 13, October 2007 ( PDF. udstępniony mailowo). Karta Hamasu ( jest dostępna w Internecie, posiadam format word) Abu Zaid, Nasr, Reformation of Islamic Thought: A Critical Historical Analysis, Scientific Council for Government Policy, Amsterdam University Press, Amsterdam 2006 Abu Zaid, Nasr, Rethinking of the Qur’an: Towards a Humanistic Hermeneutics, Humanistic University Press, Amsterdam 2004 Danecki, Janusz, Podstawowe wiadomości o islamie, tom 2., Dialog, Warszawa 1997 ( Zwłaszcza strony: 51-87, 119-150). Danecki, Janusz, Polityczne funkcje islamu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991 Danecki, Janusz, Muzułmańscy fundamentaliści a Europa. Koncepcja islamu w dziele Mustafy As Siba’iego, [w:] Pochwała historii powszechnej, Warszawa 1996 Dziekan, Marek, Irak. Religia i Polityka, Warszawa 2007 Gunning, Jeroen, Hamas in Politics, London 2007 (pdf) Gulf monarchies may update power structures, https://dailybrief.oxan.com/Analysis/DB227726/Gulf-monarchies-may-update-power-structures. Harik , Hezbollah the changing face of terrorism, 2004 (pdf.) Islamic Activism a social movement theory approach, Indiana Series in Middle East Studies, Indiana 2004 ( pdf) Kirdar. M. J,. AL QAEDA IN IRAQ, 2011( pdf) Litvak, Mehr, The Anti-Semitism of Hamas ( pdf.) Landau, Jacob, The Politics of Pan-Islam: ideology and organization, Clarendon Press, Oksford 1992 Mrozek-Dumanowska, Anna, Religia a globalizacja, Warszawa 2014 Najjar, Fauzi, The Arabs, Islam and Globalization, Middle East Policy, Vol. XII, no. 3, jesień 2005, www.policyinnovations Islam and globalism Norton, Angus Richard, Hezbollah a short story,2009, (pdf) Ramadan, Tarik, Western Muslims and the Future of Islam, Oxford University Press, Londyn 2004 Ramadan, Tarik, A curious historical shift, The need for an Arab Cultural Revolution, 2013 http://www.tariqramadan.com/spip.php?article12797&lang=fr Strindberg , Realities of Resistance Hizballah, the Palestinia, 2005 ( pdf) Tibi, Bassam, Fundamentalizm religijny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997 Turner, Bryan, S., Orientalism. Postmodernism & Globalizm, Routledge 1997 Xavier, Raufer, Atlas radykalnego Islamu, Dialog, Warszawa 2011 ( Zwłaszcza Radykakny sunnizm: strony 19-30, radykalny szyizm: strony 377-451) Mrozek-Dumanowska, Anna, Zdanowski, Jerzy (red.), Islam a globalizacja, Wydawnictwo Naukowe ASKON, Warszawa 2005 Zdanowski, Jerzy, Współczesna muzułmańska myśl społeczno-polityczna. Ruch Braci Muzułmanów, Warszawa 2009 Zdanowski, Jerzy, Bracia Muzułmanie i inni, Glob, Szczecin 1986 Literatura do zajęć dotyczących idei kalifatu: Al-Farabi, Państwo doskonałe. Polityka, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967r.,s. 49-118 ( Ksero znajduje się w pokoju nauczycielskim, „w przegródce” Pani Doktor Solarz) Przesyłam Państwu ponadto 3 artykuły naukowe dotyczące dzieła al Farabiego. Proszę aby każda osoba przeczytała tekst oryginalny (ksero) lub 2 opracowania, w tym: KATARZYNA WASILEWSKA – ZEMBRZUSKA, Teoria państwa doskonałego Al-Farabiego i jej greckie źródła., oraz, Mirosław Sadowski, Ze studiów nad wczesnomuzułmańską doktryną państwa, w: Politeja, Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 2, Kraków 2004, ss. 243-278.(tekst bardziej politologiczny), lub Stefaniuk T., Al-Farabi i początki filozofii politycznej w świecie islamu, [w:] Nowoczesność, Europa, Islam. Religia a dylematy obywatelstwa i wykluczenia, (red.) Chazbijewicz S., Turowski M., Skarbek K., Wrocław 2012, s. 21-36. ( szczególnie interesujący tekst o nachyleniu filozoficznym). albo anglojęzyczne artykuły prasowe umiejscawiające Isis na tle prawno-teologicznej tradycji muzułmańskiej: https://www.weforum.org/agenda/2015/11/12-ways-isis-gets-funding/ https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2015-04-15/caliphate-law Trzeci tekst znajdą Państwo w mailu, w załączniku. Proszę aby wybór tekstów do przeczytania był równomierny, najlepiej abygrupa podzieliła się na trzy 3-4 osobowe zespoły. |
Efekty uczenia się: |
W01 Posiada wiedzę na temat ewolucji systemów państwowych w regionie(w tym teoretyczne założenia i przykłady praktycznej realizacji idei kalifatu), a także specyfiki państw narodowych na Bliskim Wschodzie i Afryce. W02 ma pogłębioną wiedzę na temat teorii i praktyki podejmowania decyzji politycznych i gospodarczych. W03 Zna swoiste dla regionu rozwiązaniach strukturach i instytucjach społeczno-politycznych. U01 potrafi w sposób precyzyjny, klarowny i spójny wypowiadać się w mowie i piśmie na temat zjawisk społeczno-politycznych na Bliskim Wschodzie i Afryce; przygotowuje prace pisemne spełniające podstawowe kryteria opracowania o charakterze naukowym w zakresie szczegółowych zagadnień z zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych i powiązanych z nią dyscyplin oraz potrafi w kompleksowy sposób uzasadnić ustnie swoje poglądy. U02 Krytycznie analizuje informacje, wiadomości i przekazy medialne dotyczące Bliskiego Wschodu i Afryki. U03 Analizuje i interpretuje zjawiska społeczno-polityczne w regionie z perspektywy różnych paradygmatów, jak konstruktywizm, postkolonializm. S4_W01, S4_W02, S4_W03, S4_W04, S4_W05, S4_W06, S4_W07, S4_U01, S4_U02, S4_U03, S4_U04, S4_U05, S4_U06, S4_U07, S4_K01, S4_K02, S4_K03, S4_K04 |
Metody i kryteria oceniania: |
Zasady zaliczenia: 50% merytoryczna aktywność poparta znajomością literatury (ocena ciągła); 50% pisemna praca zaliczeniowa . Dopuszczalna 1 nieusprawiedliwiona nieobecności, każdą kolejną trzeba oddzielnie zaliczać. Wymagana znajomość języka angielskiego na poziomie pozwalającym na korzystanie z literatury fachowej (minimum B2). Skala ocen: Od 60 % dostateczny Od 75% dobry Od 80% dobry + Od 90% bardzo dobry |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 20 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Paulina Warsza | |
Prowadzący grup: | Paulina Warsza | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Tryb prowadzenia: | zdalnie |
|
Pełny opis: |
Zakres tematyczny: I. Relacje państwo a religia na Bliskim Wschodzie i w Afryce. 1. Islam a demokracja i społeczeństwo obywatelskie. 2. Panislamizm a postkolonialne państwa narodowe. 3. potencjał ideowo-polityczny elit chrześcijańskich. II. Idea kalifatu: podstawy doktrynalne i tradycja historyczna. 1. Czy istnieje uniwersalny model współczesnego państwa opartego na islamie? • Ewolucja idei kalifatu od czasu podbojów muzułmańskich przez Bagdad, Damaszek Istambuł, kalifaty europejskie np. Kordoba do czasów ISISL – „anty-kalifat”? • Boski porządek na ziemi czy sprawne narzędzie legitymizacji władzy wśród wyznawców islamu? • „Państwo doskonałe ”Al Farabiego a rzeczywistość pod rządami Daesh – aspekty: prawny i moralny. Doskonały naczelnik państwa – ideał kalifa. 2. Islam w konstytucji, prawodawstwie, szaria a prawo stanowione, specyfika policji obyczajowych. III. Czynnik religijny w systemach niedemokratycznych, specyfika autorytaryzmu arabskiego. Totalitaryzm a autorytaryzm: ujęcie bliskowschodnie, systemy libijski i iracki jako najbardziej zideologizowane. Typy autorytaryzmów: podobieństwa i różnice. Monarchie a republiki. 1. Model Iranu, Arabii Saudyjskiej, Turcji – charakterystyka porównawcza. 2. Tradycyjne źródła legitymizacji władzy w kulturze arabskiej i afrykańskiej ich współczesne formy. 3. Hamas i Hezbollah jako współczesna realizacja idei Az-Zaim w kontekście instytucjonalno –społecznym. 4. „Arabska Wiosna”- diagnoza kondycji arabskich ustrojów – renesans religijności? 5. Stary i nowy autorytaryzm: zmiana natury związku reżimu z wojskiem i kapitałem; strategia populistyczna a strategia liberalna, społeczne zaplecze, struktura partii, legitymizacja reżimu, IV. Elity bliskowschodnie i afrykańskie; problem przywództwa: 1. Postacie Saddama Husajna, Muammara Kadaffiego, Omara al-Bashira i ich wpływ na SM w regionie 2. Monarchie Zatoki. V. Rola fundamentalizmów religijnych – fundamentalizm muzułmański – jego geneza i przejawy. 1. Definicja, geneza terminu, typologia. Np. fundamentalizm państwowy, polityczny, etniczny religijny. Fundamentalizm muzułmański – poęcia salafija, neosalafija Słynni ideolodzy: Maududi- pojęcie hakamija, Hassan al Banna, Said Kutb. 2. Przykłady ugrupowań fundamentalistycznych: Stowarzyszenie Braci Muzułmanów, Hamas. Organizacja Wyzwolenia Palestyny i Hamas-dwa oblicza nacjonalizmu palestyńskiego. Odmowa prawa do samostanowienia Palestyńczyków jako źródło eskalacji terroryzmu w regionie. OWP- oficjalna reprezentantka interesów Palestyńczyków, wyrazicielka palestyńskiego nacjonalizmu, strażniczka tożsamości. Społeczno- polityczne uwarunkowania sukcesu Hamasu, Karta Hamasu, „Antysemityzm” Hamasu 3. Al-Ka’ida i jej emanacje 4. fundamentalizm szyicki (Hezbollah) • Irańska strategia bezpieczeństwa – koncepcje: szyicki półksiężyc, strategiczna głębia, strategiczny łuk balistyczny¬ – realne wpływy Republiki Islamskiej czy ich projekcja? • Działalność Hezbollahu jako odpowiedz na implozję struktur państwowych w Libanie: • list otwarty z 1985 r, rezolucje ONZ 1701, 1559. • Relacje miedzy organizacjami: Hamas a Hezbollah, Al Kaida a Bracia Muzułmanie. VI. Problemy społeczno-gospodarcze. 1. Społeczna kontestacja ustalonego porządku, ruch protestów 2011-2020. 2. Religia a socjalizm arabski. Definicje, różnice, ujęcia- element ideowy. 3. Bliski Wschód i Afryka wobec globalizacji. 4. Islam globalny – wielonarodowy. 5. Fundamentalizm a globalizacji. VII Wielokulturowy Izrael: 1. Podziały społeczno-polityczne społeczeństwa izraelskiego |
|
Literatura: |
Oz, Almog, Wielokulturowy Izrael, Warszawa 2011 Robert, Blackburn, Arab burden of corny capitalism, www.financialworld.co.uk, May 2011, s 28-29. ( PDF. udostępniony mailowo). Gunning, Jeroen, Hamas in Politics, Londyn 2007 (pdf) Ramadan, Tarik, A curious historical shift, The need for an Arab Cultural Revolution, 2013. (Proszę przeczytać artykuł dostępny online: http://www.tariqramadan.com/spip.php?article12797&lang=fr Upgrading Authoritarianism in the Arab World, ANALYSIS PAPER, Number 13, October 2007 ( PDF. udstępniony mailowo). Karta Hamasu ( jest dostępna w Internecie, posiadam format word) Abu Zaid, Nasr, Reformation of Islamic Thought: A Critical Historical Analysis, Scientific Council for Government Policy, Amsterdam University Press, Amsterdam 2006 Abu Zaid, Nasr, Rethinking of the Qur’an: Towards a Humanistic Hermeneutics, Humanistic University Press, Amsterdam 2004 Danecki, Janusz, Podstawowe wiadomości o islamie, tom 2., Dialog, Warszawa 1997 ( Zwłaszcza strony: 51-87, 119-150). Danecki, Janusz, Polityczne funkcje islamu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991 Danecki, Janusz, Muzułmańscy fundamentaliści a Europa. Koncepcja islamu w dziele Mustafy As Siba’iego, [w:] Pochwała historii powszechnej, Warszawa 1996 Dziekan, Marek, Irak. Religia i Polityka, Warszawa 2007 Gunning, Jeroen, Hamas in Politics, London 2007 (pdf) Gulf monarchies may update power structures, https://dailybrief.oxan.com/Analysis/DB227726/Gulf-monarchies-may-update-power-structures. Harik , Hezbollah the changing face of terrorism, 2004 (pdf.) Islamic Activism a social movement theory approach, Indiana Series in Middle East Studies, Indiana 2004 ( pdf) Kirdar. M. J,. AL QAEDA IN IRAQ, 2011( pdf) Litvak, Mehr, The Anti-Semitism of Hamas ( pdf.) Landau, Jacob, The Politics of Pan-Islam: ideology and organization, Clarendon Press, Oksford 1992 Mrozek-Dumanowska, Anna, Religia a globalizacja, Warszawa 2014 Najjar, Fauzi, The Arabs, Islam and Globalization, Middle East Policy, Vol. XII, no. 3, jesień 2005, www.policyinnovations Islam and globalism Norton, Angus Richard, Hezbollah a short story,2009, (pdf) Ramadan, Tarik, Western Muslims and the Future of Islam, Oxford University Press, Londyn 2004 Ramadan, Tarik, A curious historical shift, The need for an Arab Cultural Revolution, 2013 http://www.tariqramadan.com/spip.php?article12797&lang=fr Strindberg , Realities of Resistance Hizballah, the Palestinia, 2005 ( pdf) Tibi, Bassam, Fundamentalizm religijny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997 Turner, Bryan, S., Orientalism. Postmodernism & Globalizm, Routledge 1997 Xavier, Raufer, Atlas radykalnego Islamu, Dialog, Warszawa 2011 ( Zwłaszcza Radykakny sunnizm: strony 19-30, radykalny szyizm: strony 377-451) Mrozek-Dumanowska, Anna, Zdanowski, Jerzy (red.), Islam a globalizacja, Wydawnictwo Naukowe ASKON, Warszawa 2005 Zdanowski, Jerzy, Współczesna muzułmańska myśl społeczno-polityczna. Ruch Braci Muzułmanów, Warszawa 2009 Zdanowski, Jerzy, Bracia Muzułmanie i inni, Glob, Szczecin 1986 Literatura do zajęć dotyczących idei kalifatu: Al-Farabi, Państwo doskonałe. Polityka, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967r.,s. 49-118 ( Ksero znajduje się w pokoju nauczycielskim, „w przegródce” Pani Doktor Solarz) Przesyłam Państwu ponadto 3 artykuły naukowe dotyczące dzieła al Farabiego. Proszę aby każda osoba przeczytała tekst oryginalny (ksero) lub 2 opracowania, w tym: KATARZYNA WASILEWSKA – ZEMBRZUSKA, Teoria państwa doskonałego Al-Farabiego i jej greckie źródła., oraz, Mirosław Sadowski, Ze studiów nad wczesnomuzułmańską doktryną państwa, w: Politeja, Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 2, Kraków 2004, ss. 243-278.(tekst bardziej politologiczny), lub Stefaniuk T., Al-Farabi i początki filozofii politycznej w świecie islamu, [w:] Nowoczesność, Europa, Islam. Religia a dylematy obywatelstwa i wykluczenia, (red.) Chazbijewicz S., Turowski M., Skarbek K., Wrocław 2012, s. 21-36. ( szczególnie interesujący tekst o nachyleniu filozoficznym). albo anglojęzyczne artykuły prasowe umiejscawiające Isis na tle prawno-teologicznej tradycji muzułmańskiej: https://www.weforum.org/agenda/2015/11/12-ways-isis-gets-funding/ https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2015-04-15/caliphate-law Trzeci tekst znajdą Państwo w mailu, w załączniku. Proszę aby wybór tekstów do przeczytania był równomierny, najlepiej abygrupa podzieliła się na trzy 3-4 osobowe zespoły. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.