Dydaktyka Szkoły Wyższej

obowiązkowe

Ogólny cel kształcenia : Rozwój kompetencji dydaktycznych doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego poprzez poznanie i utrwalenie podstawowej wiedzy dydaktycznej umożliwiającej zrozumienie ogólnych założeń nauki o nauczaniu i uczeniu się oraz operacyjne opanowanie najważniejszych narzędzi dydaktycznych.

Założenia: fundamentem kompetencji dydaktycznych są: umiejętność wykorzystania wiedzy na temat uwarunkowań procesu nauczania i uczenia się podczas projektowania edukacyjnego oraz sprawność osiągania założonych celów w warunkach interakcji społecznej. Na bazie tych umiejętności kształtowany jest warsztat metodyczny, który pozwala zaplanować oraz efektywne przeprowadzić zajęcia z określonego przedmiotu.

Na kompetencje słuchaczy studiów doktoranckich, którzy w przyszłości, jako nauczycieli akademiccy, mają odegrać istotną rolę w społeczeństwie wiedzy, składają się następujące predyspozycje:

• intelektualne umożliwiające trafne spostrzeganie i obserwowanie rzeczywistości;

·interpretacyjne będące sumą wiedzy i umiejętności z zakresu dydaktyki szkoły wyższej,

·wykonawczo-komunikacyjne umożliwiające realizację zamierzonych celów dydaktycznych oraz

• autokreacyjne, których tworzywem jest samodoskonalenie się w realizacji akademickiego.

Kompetencje kluczowe

Dla efektywnego funkcjonowania w roli społeczno-zawodowej nauczyciela akademickiego kompetencją kluczową, jest umiejętność zastosowania wiedzy dydaktycznej do planowania, organizowania przebiegu różnvch typów akademickiego procesu kształcenia, umiejętność oceny uzyskiwanych wyników oraz samorozwój w zawodzie.

Dlatego głównym założeniem programu jest przekazanie i utrwalenie podstawowej wiedzy dydaktycznej umożliwiającej zrozumienie podstaw nauki o nauczaniu i uczeniu się oraz operacyjne poznanie najważniejszych narzędzi dydaktycznych. Przygotowując program przyjęto założenie, iż w kształtowaniu u doktorantów kompetencji dydaktycznych szczególny nacisk należy położyć na ich działania praktyczne.

· TEORIA (20%) - dydaktyka jako jedna z nauk pedagogicznych, podstawowe pojęcia, cel kształcenia i wychowania, zasady projektowania dydaktycznego. Współczesne problemy i priorytety rozwoju szkolnictwa wyższego.

· WARSZTAT (80%) - rola i zadania nauczyciela; style uczenia się i nauczania; projektowanie zajęć dydaktycznych, metody dydaktyczne, kontrola i ocena.

Forma zajęć: konwersatorium warsztatowe

Program z założenia obejmuje pełny zakres tematyczny współczesnej dydaktyki ogólnej wraz z niezbędną wiedzą z psychologii i socjologii będącą podstawą do formowania metodyki pracy nauczyciela akademickiego.

Program obejmuje trzy moduły tematycznie:

I. Projektowanie edukacyjne

1. Proces uczenia się i proces nauczania. Proces kształcenia:

·Zewnętrzne oddziaływanie (nauczyciel) może różnie wpływać na wewnętrzny proces uczenia się (student);

· Interakcje - komunikacyjne pojmowanie procesu kształcenia

· Prawidłowości przebiegu procesu uczenia się w świetle dotychczasowych badań;

· Wymiary stylów uczenia się i nauczania. Strategie poznawcze.

2. Projektowanie kształcenia. Zasady planowania zajęć dydaktycznych.

2.1. Efekty kształcenia. Taksonomia i operacjonalizacja celów kształcenia wg domen:

kognitywnej, psychomotorycznej i afektywnej. Formułowanie celów dydaktycznych wg rodzajów uczenia się.

2.2. Procedura analizy zadania dydaktycznego wg kategorii wyniku uczenia się (umiejętność intelektualna, strategia poznawcza, informacja werbalna, umiejętność motoryczna, postawa).

2.3. Projektowanie sekwencji dydaktycznych. Program, jednostki programowe, zasady doboru materiału nauczania.

2.4. Działania dydaktyczne. Struktura zadań dydaktycznych i wypełniające je czynności nauczyciela akademickiego. Kierowanie procesem dydaktycznym.

2.5 Typologia metod kształcenia wg kompetencji i umiejętności studenta:

· metody wspierające zdobywanie i przetwarzania informacji

· metody wspierające relacje interpersonalne

· metody wspierające sarnokształcenie

· konstruowanie i nowoczesne zastosowanie metod nauczania. [pogadanka, dyskusja, wykład, gry dydaktyczne (burza mózgów, metoda przypadków, metoda inscenizacji, metoda biograficzna}, metody problemowe].

3. Pomiar dydaktyczny jako element systemowego planowania kształcenia ukierunkowanego na osiąganie celów dydaktycznych:

· dydaktyczne cele i funkcje pomiaru, założenia i właściwości pomiaru;

· konstruowanie narzędzi pomiaru i skali wyników; normowanie wymagań;

· interpretacja wyników w odniesieniu do efektów.

II. Komunikacja interpersonalna:

1. Podstawy retoryki - triada komunikacji:

· Nadawca komunikatu: perswazyjna rola autorytetu (ethos); uwarunkowania wiarygodności przekazu praktyka kreowania wizerunku.

· Odbiorca komunikatu: perswazyjna rola emocji (pathos); analiza audytorium.

· Przekaz: perswazyjna rola wnios owania (logos); praktyczna ocena argumentu.

2. Autoprezentacja:

a. Elokucja i pronuncjacja (figury retoryczne, style wypowiedzi);

b. Komunikacja niewerbalna; komunikacja proksemiczna (dystans personalny).

3. Retoryczne uwarunkowania procesu nauczania w praktyce:

c. relacja między nadawcą a odbiorcą (dyscyplina a style prowadzenia zajęć)

d. wybrane problemy praktyki pedagogicznej (trudne pytania, efekt aureoli, egzamin ustny);

e. analiza własnych strategii funkcjonowania na zajęciach.

III. Warsztat metodyczny

1. Tradycyjne i nowoczesne metody dydaktyczne;

2. Formy dydaktyczne (synchroniczne i asynchroniczne - zdalne);

3.Środki dydaktyczne (prezentacja z notatkami jako pomoc dydaktyczna nie tylko dla studenta).

4.Analiza własnych strategii funkcjonowania na zajęciach.

5. Wybrane problemy praktyki pedagogicznej (trudne pytania, efekt aureoli, egzamin ustny);

metodyk szczegółowych umożliwiających obserwację i właściwą ocenę sytuacji edukacyjnych;

· wykonawczo-komunikacyjne umożliwiające realizację zamierzonych celów dydaktycznych

Podstawa zaliczenia zajęć:

• czynne uczestniczenie w zajęciach

· przygotowanie prezentacji na dowolnie wybrany temat z zakresu dydaktyki szkoły wyższej

· przygotowanie trzech konspektów i przeprowadzenie zgodnie z nimi własnych zajęć

dydaktycznych ze studentami ( podstawa oceny hospitacji).

Zaliczenie zajęć z Dydaktyki Szkoły Wyższej oraz pozytywna ocena hospitacji są podstawą do

otrzymania przez doktoranta 15 punktów ECTS.