Neuropsychologia poznawcza

Wykłady i seminarium tworzą blok zajęć pt. "Neuropsychologia poznawcza". Na wykładach zostaną omówione główne koncepcje teoretyczne dotyczące relacji mózg – procesy poznawcze: od mózgu jako siedliska duszy, aż po modele modułowe i sieciowe, metody badania tych relacji, zagadnienie neuroplastyczności, mechanizmy adaptacyjne i dezadaptacyjne pracy mózgu w przypadku patologii, badania nad neuronalnym podłożem procesów poznawczych realizowane na osobach z uszkodzonym mózgiem oraz osobach zdrowych, problemy etyczne realizacji badań z zakresu neuropsychologii poznawczej. Seminarium stanowi pogłębienie i uzupełnienie wykładu. Na zajęciach studenci będą mogli zapoznać się i dyskutować mechanizmy deficytów poznawczych w kontekście teorii i modeli neuropsychologii poznawczej. Omawiane będą wyniki najnowszych badań dotyczących neuronalnego podłoża procesów psychicznych.

Na zajęciach zostaną omówione następujące zagadnienia:

Wykład:

1-4. Definicje, modele teoretyczne relacji mózg-zachowanie oraz metody badań w neuropsychologii poznawczej.

5. Adaptacyjne i dezadaptacyjne mechanizmy pracy mózgu, neuroplastyczność

6-13. Mózg a procesy poznawcze: percepcja, uwaga i świadomość, ruch i działanie, funkcje wykonawcze, uczenie się i pamięć, procesy językowe i komunikacja społeczna, przetwarzanie liczb, emocje a procesy poznawcze, umiejętności społeczne

14. Problemy etyczne badań w neuropsychologii poznawczej

Seminarium:

1. Wprowadzenie: metody neuropsychologii poznawczej

2. Percepcja I

3. Percepcja II

4. Uwaga

5. Funkcje wykonawcze

6. Uczenie się i pamięć

7. Przetwarzanie języka I

8. Przetwarzanie języka II

9. Przetwarzanie języka pisanego

10. Przetwarzanie liczb

11. Emocje

12. Społeczne umiejętności I

13. Społeczne umiejętności II

14. Kolokwium

Wykład*:

Berntson, G.G., Cacioppo, J.T. (2009)(Eds). Handbook of neuroscience for the behavioral sciences. Vol. 1, 2.

Gazzaniga, M. (2009)(Ed.) The cognitive neurosciences.

Jaśkowski, P. (2009) Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł.

Kolb, B., Whishaw, I.Q., Teskey, G.C. (2016). An Introduction to Brain and Behaviour. 5th ed.

Smith, E.E., Kosslyn, S.M. (2014). Cognitive Psychology: Mind and Brain.

Ward, J. (2010). The student’s guide to cognitive neurosciences.

* Na wykładzie podana będzie informacja, które rozdziały z powyższych lektur należy przeczytać.

Seminarium:

Lektury podstawowe:

Bate, S., & Bennetts, R. J. (2014). The rehabilitation of face recognition impairments: a critical review and future directions. Frontiers in Human Neuroscience, 8, 491. https://doi.org/10.3389/fnhum.2014.00491

Cousins, R. (2013). Prosopagnosia after stroke: potentials for impairment and treatment. Topics in Stroke Rehabilitation, 20(6), 471–477. https://doi.org/10.1310/tsr2006-471

Deen, B., Richardson, H., Dilks, D. D., Takahashi, A., Keil, B., Wald, L. L., … Saxe, R. (2017). Organization of high-level visual cortex in human infants. Nature Communications, 8, 13995. https://doi.org/10.1038/ncomms13995

Henik, A. (2016). Continuous issues in numerical cognition. Oxford: Elsevier. – wybrane rozdziały

Jaśkowski P. (2009). Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł (rozdział 3). Warszawa: Vizja Press&IT.

Jodzio K. (2008). Neuropsychologia intencjonalnego działania. Koncepcje funkcji wykonawczych (str. 32-60, 141-176). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Lieberman, M. D. (2007). Social cognitive neuroscience: a review of core processes. Annual Review of Psychology, 58, 259–89. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.58.110405.085654

McCarthy, R. A., Warrington, E. K. (1986). Visual associative agnosia: a clinico-anatomical study of a single case. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry, 49(11), 1233-1240. 

Parkin, A. J. (1996). Explorations in cognitive neuropsychology. Hove and New York: Psychology Press.

Pąchalska, M. (1999). Afazjologia. Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Poeppel, D. (2012). The maps problem and the mapping problem: Two challenges for a cognitive neuroscience of speech and language. Cognitive neuropsychology, 29(1–2), 34–55. https://doi.org/10.1080/02643294.2012.710600

Poeppel, D. (2014). The neuroanatomic and neurophysiological infrastructure for speech and language. Current opinion in neurobiology, 28, 142–149. https://doi.org/10.1016/j.conb.2014.07.005

Poeppel, D., Emmorey, K., Hickok, G., & Pylkkänen, L. (2012). Towards a new neurobiology of language. The Journal of Neuroscience: The Official Journal of the Society for Neuroscience, 32(41), 14125–14131. https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.3244-12.2012

Quiroga, R. Q., Reddy, L., Kreiman, G., Koch, C., Fried., I. (2005). Invariant visual representation by single neurons in the human brain. Nature, 435(7045), 1102-1107.

Sadowski, B. (2012). Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt (rozdział 5). Warszawa: PWN.

Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2008). Paying attention to reading: the neurobiology of reading and dyslexia. Development and Psychopathology, 20(4), 1329–1349.  https://doi.org/10.1017/S0954579408000631

Sinanović, O., Mrkonjić, Z., Zukić, S., Vidović, M., & Imamović, K. (2011). Post-stroke language disorders. Acta Clinica Croatica, 50(1), 79–94.

Uttal, W. (2011). Mind and brain. A critical appraisal of cognitive neuroscience. Cambridge: The MIT Press. – wybrane rozdziały

Vuilleumier, P., Armony, J. L., Clarke, K., Husain, M., Driver, J., Dolan, R. J. (2002). Neural response to emotional faces with and without awareness: event-related fMRI in a parietal patient with visual extinction and spatial neglect. Neuropsychologia, 40(12), 2156-2166.

Zawadzka, E., Domańska, Ł. (2008). Zaburzenia spostrzegania. W: Domańska, Ł., Borkowska, A. R. (red.), Podstawy neuropsychologii klinicznej (s. 129-152). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Lektury uzupełniające:

Bate, S., Bennetts, R., Mole, J. A., Ainge, J. A., Gregory, N. J., Bobak, A. K., & Bussunt, A. (2015). Rehabilitation of face-processing skills in an adolescent with prosopagnosia: Evaluation of an online perceptual training programme. Neuropsychological Rehabilitation, 25(5), 733–762. https://doi.org/10.1080/09602011.2014.973886

Bogdanova, Y., Yee, M. K., Ho, V. T., & Cicerone, K. D. (2016). Computerized Cognitive Rehabilitation of Attention and Executive Function in Acquired Brain Injury: A Systematic Review. The Journal of Head Trauma Rehabilitation, 31(6), 419–433. https://doi.org/10.1097/HTR.0000000000000203

Code, Ch., Wallesch, C.-W., Joanette, Y., Lecours, A. R. (1996). Classic cases in neuropsychology. Hove: Psychology Press. – wybrane rozdziały

Pąchalska, M. (2008). Rehabilitacja neuropsychologiczna. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. – wybrane rozdziały

Sheldon, C. A., Malcolm, G. L., & Barton, J. J. S. (2008). Alexia with and without agraphia: an assessment of two classical syndromes. The Canadian Journal of Neurological Sciences, 35(5), 616–624.

Wiedza

Po zakończeniu kursu student:

- zna i rozumie neurobiologiczne podłoże funkcji psychicznych mózgu człowieka: percepcji, uwagi, pamięci, języka, kontroli poznawczej, a także relacje pomiędzy mózgiem a umysłem.

- zna relację między uszkodzeniem mózgu a zaburzeniem procesów poznawczych.

- ma uporządkowaną wiedzę z zakresu neuropsychologii poznawczej.

Umiejętności

Po zakończeniu kursu student:

- potrafi ze zrozumieniem czytać i krytycznie analizować teksty naukowe z dziedziny psychologii poznawczej, neuronauki poznawczej i neuropsychologii.

- umie wyjaśnić deficyty poznawcze w kontekście teorii z zakresu (neuro)psychologii poznawczej.

- potrafi łączyć czynniki biologiczne i psychologiczne w wyjaśnianiu zachowania człowieka.

- potrafi znajdować niezbędne informacje w literaturze fachowej polsko- i anglojęzycznej z zakresu neuropsychologii poznawczej.

Kompetencje społeczne

Po zakończeniu kursu student:

- rozumie potrzebę doskonalenia swojej wiedzy poprzez systematyczne zapoznawanie się z publikacjami w czasopismach naukowych i popularnonaukowych z neuropsychologii oraz psychologii poznawczej.

- w sytuacji ekspozycji społecznej student umie jasno i w zrozumiały dla innych osób prezentować wiedzę z zakresu neuropsychologii poznawczej.

Wykład:

- obecność nieobowiązkowa

- egzamin końcowy z treści wykładów oraz literatury do wykładu (100% oceny końcowej)

- warunkiem przystąpienia do egzaminu będzie wcześniejsze zaliczenie seminarium związanego z wykładem

Seminarium:

- obecność obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności)

- krótkie kartkówki na początku zajęć sprawdzające znajomość obowiązkowych lektur (25% oceny końcowej)

- krótka prezentacja (25% oceny końcowej)

- test końcowy (50% oceny końcowej)