Współczesne problemy bezrobocia

psychologia

fakultatywne
nieobowiązkowe

Kurs przeznaczony jest dla studentów IV i V roku specjalizacji organizacji i pracy.

Stanowi wstęp do kursu „METODY PRACY PSYCHOLOGICZNEJ Z OSOBĄ BEZROBOTNĄ POSZUKUJĄCĄ NOWEGO ZATRUDNIENIA”, planowanego na semestr letni.

w sali

Zajęcia przedstawiają bezrobocie jako problem interdyscyplinarny, na którego kształt i specyfikę wpływają zmieniające się w czasie czynniki o charakterze ekonomicznym i kulturowym, zaś skutki lokują się zarówno w sferze ekonomicznej, jak psychologicznej i społecznej.

Zajęcia odbywają się w drugiej połowie semestru zimowego w trybie siedmiu 4-godzinnych cotygodniowych spotkań i jednego końcowego spotkania 2-godzinnego (terminy spotkań podano w szczegółowym opisie kursu).

Celem zajęć jest zrozumienie problemów psychologicznych związanych z bezrobociem oraz ich utrwalonych skutków, przejawiających się zarówno w reakcji na zwolnienie, w funkcjonowaniu w sytuacji bez pracy, w realizacji zadań związanych z wejściem na rynek pracy, jak i nawet po znalezieniu zatrudnienia. Przedstawiane problemy podlegają zróżnicowaniu m. in. ze względu na kontekst lokalnego rynku pracy, cechy sytuacji życiowej osoby bezrobotnej, charakterystyki wykonywanej przez nią pracy czy kulturę pracy i wartości jej grupy odniesienia. Zajęcia są punktem wyjścia do zdefiniowania warunków efektywnej pomocy osobom, które doświadczyły psychologicznych konsekwencji utraty i braku pracy.

Zajęcia odbywają się w pierwszej połowie semestru zimowego w trybie siedmiu 4-godzinnych cotygodniowych spotkań i jednego końcowego spotkania 2-godzinnego (terminy spotkań podano w szczegółowym opisie kursu).

1. Chirkowska, T., Wilczyńska-Kwiatek, A., Chudzicka, A. 2004. Pomoc psychologiczna dla bezrobotnych – uwarunkowania i formy. W: Chirkowska-Smolak, T., Chudzicka, A. (red.) Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

2. Chudzicka, A. 2004. Radzenie sobie z brakiem pracy: różne oblicza wsparcia. W: Chirkowska-Smolak, T., Chudzicka, A. (red.) Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

3. Chudzicka A. 2004. Radzenie sobie z brakiem pracy jako funkcja poczucia zagrożenia. W: Ratajczak, Z. (red.) Bezrobocie jako wyzwanie., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

4. Ger, E. Nowoczesne narzędzie zapobiegania bezrobociu: outplacement – program zwolnień monitorowanych, str. 153-162.

5. Goszczyńska, M., Bezrobotny jako podmiot zagrożenia ekonomicznego. Analiza pamiętników bezrobotnych. W: Ratajczak, Z. (red.) „Bezrobocie. Psychologiczne koszty transformacji systemowej”,

6. Kalbarczyk, A. 1999. Psychologiczne konsekwencje utraty pracy i bezrobocia W: G. Kranas (red.) Organizacja, praca, bezrobocie, Wydawnictwo UW, Warszawa.

7. Kalbarczyk, A. 2011. Metody efektywnej pomocy psychologicznej w pracy doradcy zawodowego z osobą bezrobotną, Zeszyt informacyjno-metodyczny doradcy zawodowego Nr 51, Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, Warszawa.

8. Klonowicz, T. 2001. Stres bezrobocia, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, SWPS, Warszawa, str. 17-21, 49-71.

9. Klonowicz T. 2002. Ucieczka do przeszłości: bezrobocie i satysfakcja z życia. W Psychologia Jakości Życia, 1, 53 – 78.

10. Mackiewicz, A. J. 2010. Psychologia zwolnień. Jak właściwie prowadzić działania de rekrutacyjne. Wydawnictwo Difin, Warszawa

11. Makselon-Kowalska, B. 2004. Typologia zachowań zaradczych. W: Chirkowska-Smolak, T., Chudzicka, A. (red.) Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

12. Marcinkowski, A. (red.) Socjologia Bezrobocia, Biblioteczka Pracownika Socjalnego

13. Pamiętniki bezrobotnych. Materiały konkursowe, prace wyróżnione. SGH Instytut Gospodarstwa Społecznego, Warszawa - różne lata.

14. Retowski, S. 2012. Bezrobocie i odpowiedzialność, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2012.

15. Warr, P. 2004. Psychologiczne skutki długotrwałego bezrobocia str. 137-152. W: Chirkowska-Smolak, T., Chudzicka, A. (red.) Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

16. Wesołowska E. 2004. Bariery prywatnej przedsiębiorczości wśród bezrobotnych. W: Z. Ratajczak, (red.) Bezrobocie jako wyzwanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

17. Wilczyńska-Kwiatek, A. 2004. Oczekiwanie rezultatów własnej skuteczności jako regulator zachowań zaradczych w sytuacji utraty pracy, str. 119-135. W: Chirkowska-Smolak, T., Chudzicka, A. (red.) Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

18. Zawadzki, B., Lazarsfeld, P., 2007. Psychologiczne konsekwencje bezrobocia. W: M. Jahoda, P. F. Lazarsfeld, H. Zeisel, Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa.

19. Znaniecki, F. 1992 . Socjologia bezrobotnych, Kultura i społeczeństwo nr 2 /1992.

20. Alvey, S., Robbins, S. 2008. Zwalnianie pracownika. Wydawnictwo HELION, Gliwice.

Wiedza: po ukończeniu przedmiotu student

• trafnie identyfikuje problemy psychologiczne osób zwalnianych i pozostających bez pracy

• rozumie i rozpoznaje przyczyny poszczególnych problemów

• trafnie interpretuje dane dotyczące sytuacji na rynku pracy

Postawy: student

• rozumie, jak kultura organizacji i metody zarządzania w niej, a zwłaszcza metody motywowania, determinują przebieg zwolnień i reakcje osób zwalnianych, a w związku z tym stawiają wymagania dla kształtu outplacementu

• aprobuje zarówno konieczność analizy zasobów konkretnej osoby bezrobotnej, jak zindywidualizowanej i pogłębionej analizy rynku pracy jako wyznaczników szansy na znalezienie nowego zatrudnienia

• dostrzega wpływ kontekstu kulturowego zarówno na osobiste doświadczanie bezrobocia, jak na aktualny kształt rynku pracy

Umiejętności: student

• rozpoznaje przejawy behawioralne problemów psychologicznych będących skutkiem utraty pracy, bezrobocia i poszukiwania pracy

• potrafi poprawnie zaprojektować procedurę outplacementu dla osób zwalnianych o wskazanych charakterystykach

Obecność na zajęciach - liczba dopuszczalnych nieobecności zgodna z regulaminem UW.

Kolokwium pisemne: konieczność odpowiedzenia na 3 pytania otwarte z 9 do wyboru, po 1 na każdym poziomie trudności. Umiejętność odpowiedzenia na pytania na trzech poziomach trudności

1. definicyjnym (odtworzenie wskazanej konkretnej teorii lub cząstkowej kwestii teoretycznej),

2. interpretacyjno - krytycznym (skomentowanie lub analiza krytyczna wskazanej teorii lub kwestii teoretycznej w konte kście innej teorii, analiza porównawcza, rozważenie kwestii spornych w dziedzinie itp.),

3. problemowo - syntetycznym (zastosowanie całościowej wiedzy do analizy wskazanego problemu praktycznego, zaprojektowania lub zanalizowania całościowego postępowania itp.).

Praktyki nie są elementem zajęć ani warunkiem ich zaliczenia.