Bankowość

obowiązkowe

Warto mieć ukończone kursy z systemu finansowego gospodarki, makro- i mikroekonomii oraz rachunkowości

w sali

Zajęcia dotyczą podstawowych zagadnień z zakresu bankowości, w tym: operacji i czynności bankowych; modelu biznesowego banku, sprawozdawczości i analizy finansowej banków; nadzoru nad działalnością banków i norm ostrożnościowych dotyczących działalności banków; analizy, pomiaru i zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka banków (płynności, kredytowego, rynkowego, stopy procentowej, operacyjnego); wskaźników regulacyjnych banków; usytuowania banków w systemie finansowym i ich relacji z bankiem centralnym.

WYKŁAD

1. Dwuszczeblowy sektor bankowy.

 Dwuszczeblowość systemu bankowego: bank centralny, banki komercyjne.

 Funkcje banku centralnego i wynikający stąd schemat bilansu banku centralnego.

 Mechanizm podaży pieniądza – mnożnik kreacji pieniądza

 Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego – polityka minimalnej stopy rezerw obowiązkowych, polityka kursowa, polityka stóp procentowych, polityka otwartego rynku

 Problem niezależności banku centralnego. NBP i jego organa: Rada Polityki Pieniężnej.

 Nadzór bankowy w ramach Komisji Nadzoru Finansowego

 Europejski System Banków Centralnych (ESBC) i jego organa (EBC, NBC) jako bank centralny Europejskiej Unii Monetarnej.

 Problemy związane z przystąpieniem Polski do Europejskiej Unii Monetarnej i z wprowadzeniem euro.

2. Banki depozytowo-kredytowe na tle innych pośredników finansowych

 Bankowość uniwersalna versus bankowość wyspecjalizowana.

 Banki depozytowo-kredytowe, banki specjalistyczne (hipoteczne, kredytu ratalnego, kasy oszczędnościowo-budowlane).

3. Usługi i operacje bankowe

 Klasyfikacja czynności bankowych w Prawie bankowym. Usługi czynne bierne i pośredniczące.

 Metody rozliczeń bezgotówkowych: polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek, karty płatnicze, inkaso faktur, akredytywa.

 Systemy rozliczeń międzybankowych – KIR, ELIXIR, SORBNET2, SWIFT, TARGET2.

4. Komercyjny bank depozytowo kredytowy jako przedsiębiorstwo – elementy sprawozdania finansowego

 Struktura bilansu komercyjnego banku depozytowo-kredytowego.

 Rachunek zysków i strat w banku komercyjnym – zysk na działalności bankowej, zysk operacyjny, zysk brutto i netto.

 Główne wskaźniki oceny sytuacji finansowej banku.

5. Ryzyko w działalności bankowej

 Zarządzanie aktywami banku - portfel kredytowy i portfel inwestycyjny banku. Zarządzanie pasywami banku - źródła i koszty pozyskiwania kapitału.

 Rola kapitału własnego banku w ograniczaniu ryzyka jego działalności.

 Rodzaje ryzyka w działalności bankowej: ryzyko kredytowe, ryzyko płynności, ryzyko wypłacalności, ryzyko stopy procentowej, ryzyko kursu walutowego, ryzyko operacyjne, itp.

 Metody pozycji bilansowych i luki w badaniu narażenia banku na poszczególne rodzaje ryzyka.

6. Ryzyko płynności

 Klasyfikacja aktywów banku z punktu widzenia terminów ich zapadalności i pasywów z punktu widzenia terminów ich wymagalności.

 Złota reguła bankowa.

 Zasada osadzania się wkładów i zasada przesunięć w terminach zapadalności aktywów. Sekurytyzacja jako metoda upłynniania aktywów.

 Bilans płynności banku. Pozycje bilansowe banku ze względu na terminy wymagalności i zapadalności.

7. Ryzyko operacyjne

 zdarzenia operacyjne

 metody pomiaru ryzyka operacyjnego

 wpływ standardów adekwatności kapitałowej banków na pomiar ryzyka operacyjnego

8. Działalność kredytowa banku

 Procedury kredytowe w banku. Strategia kredytowa banku.

 Etapy działalności kredytowej: etap przygotowawczy, realizacji kredytu i obsługi kredytu. Wniosek kredytowy i jego elementy.

 Metody oceny zdolności kredytowej klientów: rating i scoring.

 Wskaźniki i limity koncentracji kredytowej banku.

 Prawne formy zabezpieczania kredytów i pożyczek.

 Klasyfikacja portfela kredytowego i rezerwy celowe na nieściągalne należności.

 Postępowanie ze złymi dłużnikami – sądowy układ wierzycielski, upadłość.

9. Ryzyko kredytowe

 Umowy kapitałowe (Bazylea I, II i III)

 Wykorzystanie zewnętrznych ratingów w ocenie ryzyka indywidualnych klientów

 Ratingi wewnętrzne – metoda wartości zagrożonej (VaR - Value at Risk)

 Ryzyko portfelowe – zasada dekoncentracji ryzyka

 Wymóg kapitałowy ze względu na ryzyko kredytowe



10. Ryzyko walutowe

 Pomiar narażenia banku na ryzyko walutowe. Indywidualne pozycje walutowe i całkowita pozycja walutowa.



11. Ryzyko stopy procentowej

 Definicja ryzyka stopy procentowej.

 Aktywa i pasywa wrażliwe na zmianę stóp procentowych: metoda luki oraz duracji w badaniu narażenia banku na ryzyko stopy procentowej.

 Zasady funkcjonowania międzybankowego rynku pieniężnego

 Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

12. Ryzyko wypłacalności i regulacje bankowe

 Wymogi kapitałowe ze względu na poszczególne rodzaje ryzyka.

 Współczynnik wypłacalności banku – definicja funduszy własnych i wag ryzyka

 Regulacje mikro- i makroostrożnościowe;

 Regulacje oceny jakości portfela kredytowego i pomiaru rezerw na ryzyko kredytowe (rezerwy specyficzne, rezerwy ogólne, dynamiczne itp.).

 Regulacje ochrony depozytów i sieć bezpieczeństwa finansowego.

 Regulacje adekwatności kapitałowej (m.in. standardy Komitetu Bazylejskiego, tzw. Bazylea I, II, III, IV).

 Filary pomiaru adekwatności kapitałowej; współczynniki wypłacalności banku (CET, Tier1, total); wymogi kapitałowe; bufory kapitałowe.

 Polityka makroostrożnościowa i jej instrumenty.

ĆWICZENIA:

1. Dwuszczeblowy sektor bankowy – bank centralny.

 Funkcje banku centralnego i wynikający stąd schemat bilansu banku centralnego -analiza bilansu banku centralnego.

 Mechanizm podaży pieniądza – mnożnik kreacji pieniądza

 Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego – polityka minimalnej stopy rezerw obowiązkowych, polityka kursowa, polityka stóp procentowych, polityka otwartego rynku i ich związek ze stopami na rynku międzybankowym

 Sektor banków depozytowo-kredytowych na tle innych pośredników finansowych

2. Komercyjny bank depozytowo kredytowy jako przedsiębiorstwo – elementy sprawozdania finansowego (analiza przypadków wybranych banków komercyjnych)

 Struktura bilansu komercyjnego banku depozytowo-kredytowego.

 Rachunek zysków i strat w banku komercyjnym – zysk na działalności bankowej, zysk operacyjny, zysk brutto i netto.

 Główne wskaźniki oceny sytuacji finansowej banku

3. Ryzyko bankowe i jego analiza

4. Ryzyko kredytowe i jego metody pomiaru: standardowe , zaawansowane; Wymóg kapitałowy ze względu na ryzyko kredytowe

5. Ryzyko walutowe

Metody pomiaru narażenia banku na ryzyko walutowe. Indywidualne pozycje walutowe i całkowita pozycja walutowa.

6. Ryzyko stopy procentowej

 Analiza i pomiar ryzyka stopy procentowej,

 Aktywa i pasywa wrażliwe na zmianę stóp procentowych: metoda luki oraz duracji w badaniu narażenia banku na ryzyko stopy procentowej.

7. Ryzyko płynności

 Klasyfikacja aktywów banku z punktu widzenia terminów ich zapadalności i pasywów z punktu widzenia terminów ich wymagalności.

 Bilans płynności banku. Pozycje bilansowe banku ze względu na terminy wymagalności i zapadalności.

 Wskaźniki płynności banków

8. Ryzyko operacyjne i jego pomiar: metody podstawowe i zaawansowane, szacowanie wymaganego kapitału na ryzyko operacyjne;

9. Ryzyko wypłacalności i regulacje bankowe (w tym m.in. na przykładzie sprawozdań finansowych wybranych banków)

 Wymogi kapitałowe ze względu na poszczególne rodzaje ryzyka na przykładzie sektora i wybranych banków.

 Współczynnik wypłacalności banku – definicja funduszy własnych i wag ryzyka

 Filary pomiaru adekwatności kapitałowej; współczynniki wypłacalności banku (CET, Tier1, total); wymogi kapitałowe; bufory kapitałowe.

PODSTAWOWA:

Iwanicz-Drozdowska, M., Jaworski W.L., Szelągowska A, Zawadzka Z.,2022, Bankowość – instytucje, operacje, zarządzanie. Poltex Warszawa

Resti A., Sironi A., 2007, Risk management and shareholders value in banking, Wiley & Sons (dostępna online)

UZUPEŁNIAJĄCA:

Moorad Choudhry, 2014, An Introduction to Banking: Principles, Strategy and Risk Management (dostępna online)

Inne materiały polecane przez prowadzących zajęcia podczas zajęć

K_W01

K_W02

K_W03

K_W05

K_U01

K_U02

K_U03

K_U05

K_U06

K_K01

K_K03

K_W01 Zna i rozumie metody oceny działalności banków oraz pojęcia typowe dla analizy działalności banków, z zakresu ekonomii i finansów, zarządzania i nauk prawnych, w tym takie pojęcia jak ryzyko bankowe, sprawozdanie finansowe banku, regulacje bankowe, bankowość centralna, działalność kredytowa banku, itp.

K_W02 Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zasady, procedury i praktyki dotyczące działalności finansowej różnych rodzajów banków świadczących usługi depozytowo-kredytowe, w tym te dotyczące ryzyka bankowego, sprawozdania finansowego banku, regulacji bankowych, bankowości centralnej, działalności kredytowej banku (itp.)

K_W03 Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu teorie i modele ekonomiczne dotyczące funkcjonowania banków i uwarunkowań makroekonomicznych i politycznych.

K_W05 Zna i rozumie procesy i zjawiska technologiczne, społeczne, polityczne, prawne, ekonomiczne i ekologiczne oraz ich wpływ na działalność banków na poziomie stabilności ekonomicznej i finansowej w ujęciu mikro- i makro- , w tym, w tym zasady ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego.

K_U01 Potrafi wykorzystać teorie odnoszące się do działalności banków w różnych obszarach do rozpoznawania, diagnozowania i rozwiązywania problemów praktycznych, stosując właściwy dobór źródeł oraz przystosowując istniejące metody.

K_U02 Potrafi prawidłowo interpretować procesy i zjawiska technologiczne, społeczne, polityczne, prawne, ekonomiczne, ekologiczne oraz ich wpływ na działalność banków i określić rolę banków w kształtowaniu zjawisk gospodarczych, stosując właściwy dobór źródeł.

K_U03 Potrafi samodzielnie i zespołowo przygotować analizy, diagnozy i raporty dotyczące działalności banków oraz komunikatywnie je prezentować, także w języku angielskim - wykorzystując narzędzia informatyczno-komunikacyjne.

K_U05 Potrafi planować, organizować pracę własną i zespołową.

K_U06 Posiada zdolność do samokształcenia się i podnoszenia zdobytych kwalifikacji.

K_K01 Gotów jest do oceny i krytycznego podejścia do sytuacji i zjawisk związanych z działalnością banków.

K_K03 Gotów jest do przestrzegania zawodowych standardów etycznych.

Wykład:

Końcowy egzamin pisemny (możliwe różne formy poleceń, m.in. pytania testowe jedno- i wielokrotnego wyboru, zadania, definicje, pytania otwarte i półotwarte)

Ćwiczenia:

Efekty uczenia się będą weryfikowane na bieżąco za zadania i ćwiczenia rozwiązywane na zajęciach i w ramach prac domowych, dyskusja, wystąpienia publiczne, prace analityczne z wykorzystaniem przeglądarki internetowej, portali i programów komputerowych, praca w grupach, interaktywne wyjaśnianie pojęć (do decyzji prowadzącego tryb zajęć: w sali komputerowej lub w zwykłej sali)

WYKŁAD:

Na ocenę przedmiotu składa się wynik z egzaminu.

Egzamin pisemny w sali dydaktycznej – stacjonarny lub z wykorzystaniem platformy e-nauka.

Do egzaminu mogą przystąpić osoby mające zaliczone ćwiczenia

Poniżej szacunkowe progi procentowe, które określają ocenę:

0-50 % – ocena 2

51-65 % – ocena 3

66-75 % – ocena 3,5

76-85 % – ocena 4

86-95 % – ocena 4,5

96-100 % – ocena 5

ĆWICZENIA:

Ocena końcowa zależy od zaangażowania studentów w pracę na zajęciach oraz od wyniku kolokwium końcowego.

Ocena ciągła (praca na zajęciach, pisemne prace/zadania zespołowe i indywidualne)

Kolokwium pisemne w sali dydaktycznej (decyzją prowadzącego może być użyty portal eNauka)

Brak, opcjonalne