Patriarchat, partnerstwo czy (krypto)matriarchat? - Rodzina w średniowieczu i okresie wczesnonowożytnym.

fakultatywne

Celem zajęć jest zapoznanie ich uczestników z problemem funkcjonowania rodzin należących do różnych warstw społeczeństwa średniowiecznego i wczesnonowożytnego. Przedmiotem analizy będą postulowane i rzeczywiste role odgrywane przez poszczególnych członków rodziny oraz modele relacji między nimi. Analizowane będą różne aspekty funkcjonowania rodziny, m.in. położony zostanie nacisk na mentalną i emocjonalną stronę więzi łączących członków rodzin, krewnych i powinowatych. W czasie zajęć zostanie podjęta próba uchwycenia sposobu wyrażania emocji i komunikacji między najbliższymi, stosunku rodziców do dzieci oraz hierarchii i więzi rodzinnych panujących w rodzinach z różnych warstw społecznych. Jednocześnie studenci poznają średniowieczne i wczesnonowożytne źródła oraz metody ich interpretacji.

Podczas zajęć będą analizowane różne typy źródeł, które mogą być wykorzystywane do badań nad rodziną monarszą, mieszczańską i chłopską w okresie od XIII do XVI wieku. Studenci zapoznają się ze źródłami łacińskimi przetłumaczonymi na język polski oraz dokumentami staropolskimi. Analizie zostanie poddany bardzo różnorodny materiał źródłowy, m.in. żywoty świętych, zapiski de miraculis, inwentarze dóbr, testamenty i zapiski sądowe, m.in. akta konsystorskie. Uczestnicy zajęć zapoznają się również z podstawową literaturą przedmiotu, w tym najnowszymi proponowanymi metodami badań nad rodziną. Źródła będą omawiane pod kątem problematyki społeczno-religijnej, prawnej i kulturowej. Zastanowimy się, w jaki sposób – na podstawie materiału badawczego – historycy odtwarzają życie codzienne rodzin epok dawnych, a także jakie pułapki interpretacyjne niosą one dla badaczy. Czy wolno uznać, że źródła w pełni oddają realia życia rodzinnego ówczesnych ludzi, czy jedynie rzeczywistość postulowaną lub zupełnie zmyśloną? Jak dochodziło do zawarcia związków i jak wyglądało codzienne życie małżeńskie w rodzinach monarszych, szlacheckich, mieszczańskich i chłopskich? Przyjrzymy się przyjętym normom podziału obowiązków rodzicielskich, czyli zadaniom stawianym ojcu i matce. Poruszona zostanie kwestia kultywowania więzi rodzinnych, czyli sposobów utrzymywania, bądź zrywania, kontaktów z rodzeństwem oraz dalszymi krewnymi.

* ! Znajomość łaciny nie jest wymagana u uczestników zajęć !

Po ukończeniu zajęć ich uczestnicy:

Potrafią krytycznie analizować różne typy źródeł pod kątem historii społecznej, historii kobiet oraz rodziny.

Znają specyfikę oraz najważniejsze nurty w aktualnych badaniach historycznych nad kobietą i rodziną.

Znają terminologię dotyczącą omawianych zagadnień (np. wilkierz, konsystorz, instrument notarialny) oraz potrafią posługiwać się nią w dyskusji.

Podstawą oceny jest bieżące przygotowanie studenta/studentki do zajęć oraz aktywność w czasie dyskusji.