Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Źródła proweniencji aparatu bezpieczeństwa w pracy badawczej historyka XX w

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2900-MK2-ZPAB-OG
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Źródła proweniencji aparatu bezpieczeństwa w pracy badawczej historyka XX w
Jednostka: Wydział Historii
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne
Zajęcia ogólnouniwersyteckie na Wydziale Historii (zapisy dostępne w rejestracji żetonowej)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo):

Student powinien mieć podstawową wiedzę w zakresie dziejów Polski i Europy Wschodniej w latach 1939 – 1990.

Skrócony opis:

Zajęcia poświęcone dokumentacji wytworzonej przez aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej, jako źródłu historycznemu. Ich celem będzie zapoznanie uczestników z podstawowymi zasadami działania aparatu bezpieczeństwa, rodzajami i specyfiką dokumentacji przezeń wytwarzanej, a także metodami i problemami ich analizy. Celem zajęć jest przygotowanie studenta do korzystania z dokumentacji wytworzonej przez aparat bezpieczeństwa.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone będą źródłoznawczym aspektom dokumentacji wytworzonej przez aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej. Ich celem będzie zapoznanie uczestników z organizacją i podstawowymi zasadami działania Urzędu Bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa, Informacji Wojska Polskiego, Wojskowej Służby Wewnętrznej, rodzajami dokumentacji przez nie wytwarzanymi i podstawowymi zasadami krytyki dokumentów proweniencji służb specjalnych PRL. Celem zajęć jest przygotowanie studenta do korzystania z dokumentacji aparatu bezpieczeństwa, W trakcie zajęć studenci poznają podstawowe instrukcje operacyjne zarówno służb cywilnych (Urząd Bezpieczeństwa, Służba Bezpieczeństwa), jak i wojskowych (Informacja Wojska Polskiego, Wojskowa Służba Wewnętrzna), metody ich działania, w tym zasady działania ewidencji operacyjnej i pracy operacyjnej. Poznają również podstawowe rodzaje dokumenty wytwarzanej w poszczególnych okresach Polski Ludowej i podstawowe zasady i problemy ich analizy. W trakcie zajęć zostaną również poruszone kwestie specyfiki dokumentacji operacyjnej i zasad etycznych korzystania z tego rodzaju źródeł. Podstawą zajęć będą dokumenty wytworzone przez aparat bezpieczeństwa, publikowane i niepublikowane, a także literatura przedmiotu, z uwzględnieniem najnowszych publikacji.

Literatura:

Źródła publikowane:

Aparat bezpieczeństwa w latach 1944 – 1956, część I, lata 1945 – 1947,opr. Andrzej Paczkowski, Warszawa 1994,

Aparat bezpieczeństwa w latach 1944 – 1956, część II, lata 1948 – 1949, opr. Andrzej Paczkowski, Warszawa 1996,

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950 – 1952: taktyka, strategia, metody, wstęp Andrzej Paczkowski, wybór i opracowanie Antoni Dudek, Andrzej Paczkowski, Warszawa 2000,

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1953 – 1954: taktyka, strategia, metody, wstęp Andrzej Paczkowski, wybór i opracowanie Grzegorz Majchrzak, Andrzej Paczkowski, Warszawa 2004,

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1954 – 1956: taktyka, strategia, metody, wstęp Andrzej Paczkowski, wybór i opracowanie Grzegorz Majchrzak, Andrzej Paczkowski, Warszawa 2011,

Ewidencja operacyjna i archiwum organów bezpieczeństwa PRL w latach 1944 – 1990. Zbiór normatywów, redakcja i opracowanie Monika Komaniecka – Łyp, Kraków 2017,

Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945 – 1989), opracował i wstępem opatrzył Tadeusz Ruzikowski, Warszawa 2004,

Instrukcje, wytyczne, okólniki dyrektor Departamentu V MBP dotyczące działań przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1945 – 1953, wyb. i opr. Adam Dziurok, ks. Józef Marecki, Filip Musiał, wstęp Adam Dziurok, Filip Musiał, Kraków – Katowice 2012,

Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lata 1962 – 1989, Warszawa 2017,

Nieznane instrukcje, wytyczne, okólniki Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego dotyczące ruchu ludowego i niezależnych działaczy ludowych w latach 1945 – 1954, wstęp, wybór i opracowanie, Filip Musiał, Mateusz Szpytma, Kraków 2020,

Normatywy Wojskowej Służby Wewnętrznej (1957 – 1990), wyb., wstęp i opracowanie Bartosz Kapuściak, Katowice – Kraków 2019,

Palski Zbigniew, Agentura informacji wojskowej w latach 1945 – 1956, Warszawa 1992.

Opracowania:

Archiwalia komunistycznego aparatu represji: zagadnienia źródłoznawcze, pod red. Filipa Musiała, Kraków 2012,

Dominiczak Henryk, Organy bezpieczeństwa PRL 1944 – 1990: rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997,

Musiał Filip, Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970-1989), Kraków 2007,

Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno – źródłoznawcze, pod red. Filipa Musiała, Kraków 2006,

Palski Zbigniew, Informacja Wojska Polskiego 1943 – 1957, Warszawa 2016,

Terlecki Ryszard, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944 – 1990, Kraków 2007,

Wokół teczek bezpieki: zagadnienia metodologiczno – źródłoznawcze, pod red. Filipa Musiała, Kraków 2006.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu zajęć student:

- zna zasady funkcjonowania aparatu bezpieczeństwa w Polsce Ludowej i podstawowe dokumenty jej dotyczące,

- posiada wiedzę na temat organizacji aparatu bezpieczeństwa w PRL i podstawowych jego struktur,

- zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa

- umie analizować podstawowe rodzaje dokumentacji wytwarzanej przez aparat bezpieczeństwa, wykorzystując w tym celu literaturę przedmiotu,

- umie korzystać z podstawowych edycji źródłowych, publikacji encyklopedycznych, zbiorów elektronicznych, pomocy naukowych przydatnych do badań nad dziejami aparatu bezpieczeństwa w Polsce Ludowej,

- rozumie problemy wynikające z korzystania akt proweniencji aparatu bezpieczeństwa.

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą oceny jest aktywny udział w zajęciach, w tym wygłaszanie referatów. W trakcie semestru dopuszczalne są dwie nieobecności, w tym jedna nieusprawiedliwiona. Druga wymaga zaliczenia na dyżurze, trzecia – o ile nie będzie następstwem poświadczonych problemów zdrowotnych – automatycznie powoduje niezaliczenie zajęć.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)