Literatura między dyskursami i sztukami

seminaria magisterskie

w sali

Seminarium poświęcone jest komparatystycznemu oglądowi zjawisk kultury, przede wszystkim relacji między dyskursem literackim a innymi dyskursami (naukowym, dziennikarskim, religijnym, filozoficznym), między literaturą a innymi sztukami (muzyka, malarstwo, grafika, film) oraz między przekładem a oryginałem (i szerzej, między kulturą języka docelowego i kulturą języka źródłowego) w perspektywie translatologicznej na przykładzie pary językowej: język polski – język angielski.

Seminarium poświęcone jest komparatystycznemu oglądowi zjawisk kultury, przede wszystkim relacji między dyskursem literackim a innymi dyskursami (głównie naukowym, ale też np. dziennikarskim, religijnym czy filozoficznym), między literaturą a innymi sztukami (muzyka, malarstwo, grafika, film) oraz między przekładem a oryginałem (i szerzej, między kulturą języka docelowego i kulturą języka źródłowego) w perspektywie translatologicznej na przykładzie pary językowej: język polski – język angielski. Problematyka seminarium koncentruje się na poznawczych możliwościach porównania jako metody badania różnych tekstów kultury, interferencji między rozmaitymi kodami kulturowymi, intertekstualności, zjawiska adaptacji, korespondencji sztuk, przekładu i translatologii. Proponowane zagadnienia i lektury ukazują zjawiska literackie na szerokim tle kulturowym.

Literatura

Lista lektur będzie modyfikowana zgodnie z zainteresowaniami badawczymi Uczestników seminarium oraz tematyką prac dyplomowych.

1. Balcerzan E., W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie” 1999, nr 6, s. 7-24.

2. Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, Warszawa 2008.

3. Belting H., Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, Kraków 2007.

4. Bilczewski T., Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.

5. Choczaj M., O adaptacji, ekranizacji, przekładzie intersemiotycznym i innych zmartwieniach teorii literatury, filmu i mediów, „Przestrzenie Teorii” 2011, nr 16, s. 11-39.

6. Dąbrowski M., Dyskurs jako przedmiot komparatystyki, [w:] Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Kraków 2010 lub M. Dąbrowski, Komparatystyka dyskursu/dyskurs komparatystyki, Kraków 2009.

7. Dijk T. A. van, Badania nad dyskursem, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. G. Grochowski, Warszawa 2001.

8. Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Kraków 2013.

9. Kasperski E., Trzy studia o dyskursie. Próba krytyki, [w:] tenże, Kategorie komparatystyki, Warszawa 2010.

10. Krysowski O., Literatura i malarstwo, [w:] Komparatystyka dzisiaj. T. 1, Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Kraków 2010.

11. Markiewicz H., Obrazowość a ikoniczność literatury, [w:] tenże, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1996.

12. Mochocka A., Między interaktywnością a intermedialnością. Książka jako przestrzeń gry, „Homo Ludens” 2009, nr 1.

13. Pieńkos J., Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki, Kraków 2003.

14. Poprzęcka M., Porównawcze badania sztuki i literatury, [w:] Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama polskich koncepcji badawczych XX w., red. G. Królikiewicz, s. 428-454.

15. Puchalska I., O pożytkach ilustracji literackiej („Maria” Antoniego Malczewskiego), [w:] Archipelag porównań. Szkice komparatystyczne, red. M. Cieśla-Korytowska, Kraków 2007.

16. Ruchome granice literatury. W kręgu teorii kulturowej, red. B. Przymuszała, S. Wysłouch, Warszawa 2009.

17. Skwara M., „Polski Whitman”. O funkcjonowaniu poety obcego w kulturze narodowej, Kraków 2010.

18. Szczęsna E., Wprowadzenie do poetyki intersemiotycznej, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004.

19. Taniec i literatura, red. E. Czaplejewicz, J. Potkański, Warszawa 2002.

20. Tekst (w) sieci, red. D. Ulicka, A. Gumkowska, Warszawa 2009.

21. Tenczyńska A., Tekst muzyczny w tekście literackim (dwa przypadki), „Przegląd Humanistyczny” 2013, z. 4.

22. The Routledge Companion to Translation Studies, red. J. Munday, London-New York 2009.

23. Uspienski B., Strukturalna wspólnota różnych rodzajów sztuki, [w:] tenże, Poetyka kompozycji, Katowice 1997.

24. Wasilewska-Chmura M., Intermedialność a tradycja badań porównawczych – ewolucja terminologii, [w:] taż, Przestrzeń intermedialna literatury i muzyki. Muzyka jako model i tworzywo w szwedzkiej poezji późnego modernizmu i neoawangardy, Kraków 2011.

25. Weisstein U., Literatura i sztuki wizualne, przeł. B. Janke-Cabańska, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. H. Janaszek-Ivanićkowa, Warszawa 1997, s. 288-302.

26. Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski i M. Heydel, Kraków 2009.

27. Wysłouch S., Adaptacja filmowa jako przekład intersemiotyczny, [w:] taż, Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994 (s. 157-176).

28. Wysłouch S., Literatura i obraz. Tereny strukturalnej wspólnoty sztuk, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004.

29. Wysłouch S., Przestrzeń jako kategoria transdyscyplinarna, „Estetyka i krytyka” 2009-2010, nr 17-18, s. 47-51.

W trakcie zajęć Student nabywa następujące kompetencje umiejętności i wiedzę:

- zna i rozumie ważne kategorie literaturoznawcze i komparatystyczne, rozpoznaje i objaśnia związki literatury z innymi formami ekspresji humanistycznej (różne dyskursy, różne formy sztuki), poprawnie posługuje się terminami z zakresu omawianej problematyki;

- potrafi w praktyce wykorzystać literaturoznawcze i komparatystyczne narzędzia badawcze w analizie tekstów przynależnych do odmiennych porządków semiotycznych, językowych, kulturowych i opisać relacje między nimi; potrafi korzystać z wybranych technologii informacyjno-komunikacyjnych w celach naukowych;

- samodzielnie problematyzuje wybrane zagadnienia, formułuje hipotezy badawcze i kompetentnie je uzasadnia, wyszukuje odpowiednią literaturę przedmiotu i ocenia jej przydatność względem badanego tematu, w sposób samodzielny i krytyczny odnosi się do aktualnego stanu badań.

Warunkiem zaliczenia seminarium jest obecność na zajęciach, uczestnictwo w dyskusjach, prezentacje koncepcji i fragmentów pracy magisterskiej, postępy w przygotowaniu pracy według terminarza ustalonego ze Studentami, przygotowanie projektu naukowego oraz złożenie w terminie – zatwierdzonej przez promotora – pracy dyplomowej.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć.