Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3007-R3A3HEL |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.101
|
Nazwa przedmiotu: | Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii) |
Jednostka: | Instytut Polonistyki Stosowanej |
Grupy: |
Przedmioty II roku specjalizacji "redaktorsko-wydawniczej" (III rok studiów) - zaoczne Przedmioty specjalizacji "redaktorsko-wydawniczej" dla filologii polskiej - zaoczne |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | 1. Identyczne z wszystkimi zajęciami specjalizacyjnymi. 2. Generalna orientacja w polskim życiu literacko-kulturalnym XIX i XX w. w kontekstach zagranicznych. 3. Znajomość języków obcych (w szczególności języka francuskiego, angielskiego i ukraińskiego). |
Tryb prowadzenia: | zdalnie |
Skrócony opis: |
Zajęcia dotyczą problematyki obecności wydań znaczącej literatury przekładowej w historii literatury polskiej i stanowią kontynuację kursu dydaktycznego „Historia edycji literatury polskiej” z pierwszego roku specjalizacji edytorskiej. Treść ćwiczeń obejmuje różnorodny zakres zjawisk literacko-kulturowych i stanowi odbicie transdyscyplinarności nowego przedmiotu edukacyjnego. W ramach kursu dydaktycznego zostaną więc omówione zasadnicze problemy badań teoretyczno-porównawczych (kategoria literatury powszechnej, kanon literacki, przekład literacki), edytorsko-literackich (znaczące wydania dzieł przekładowych, serie wydawnicze) oraz historycznoliterackich (recepcja literatury obcej w kulturze polskiej i wpływ literatury przekładowej na rozwój prądów i nurtów literatury narodowej). Zakres czasowy materiału dydaktycznego obejmuje piśmiennictwo szeroko rozumianej epoki nowoczesności, od przełomu oświeceniowego po 2. poł. XX w. |
Pełny opis: |
I. Kwestię historii polskich edycji literatury powszechnej można sprowadzić do pytania: jakie dzieła należące do międzynarodowego kanonu literackiego tłumaczono na przestrzeni stuleci na język polski? Powyższe zagadnienie oznacza więc w praktyce historyczny przegląd najważniejszych inicjatyw edytorsko-translatorskich literatury pięknej podejmowanych w języku polskim w XIX i XX w. Rodzi się oto swoista hybryda badawcza, którą jest polskojęzyczna literatura przekładowa, polska literatura przekładowa lub – przytoczmy częściej spotykane określenie – literatura przekładowa w języku polskim. Czy ten „nowotwór” bądź „dziwotwór” literacki stanowi zasadniczą część polskiego procesu historycznoliterackiego, czy też sytuuje się na obrzeżach jego mainstreamu? Czy suma przekładów literackich w danym okresie historycznoliterackich upoważnia nas do mówienia o „literaturze przekładowej”, czy powinniśmy raczej pozostać przy stwierdzeniu, że mamy do czynienia z przekładami literackimi, rozpatrywanymi incydentalnie i z osobna? Czy literatura powszechna w jej „przekładowej reprezentacji” w języku polskim była dokładnym odwzorowaniem zbioru literatury arcydzieł, czy polski ethnos profilował ów kanon stosowanie do własnych potrzeb? I wreszcie szereg pytań końcowych: co tłumaczono (fikcję: prozę, poezję, dramat czy dokument?), kogo tłumaczono (pisarzy uznanych czy popularnych?), gdzie tłumaczono (prasa społeczna, periodyki literackie, serie wydawnicze?), jak tłumaczono (w całości, w wyborze, wiernie, parafrazując, poetycko?) i wreszcie kto tłumaczył (profesjonaliści, panny na wydaniu, pisarze czy dziennikarze?). Powyższy ciąg pytań wskazuje, że formuła merytoryczna i metodologiczna zajęć będzie otwarta, niekonkluzywna i eksperymentalna, a ich zasadniczym celem stanie się wypracowanie - metodą prób i błędów - pola problemowo-faktograficznego nowego transdyscyplinarnego przedmiotu dydaktycznego, którym jest „historia polskich edycji literatury powszechnej wraz z elementami translatologii”. II. W trakcie zajęć student nabywa podstawowych wiadomości z zakresu teorii literaturoznawstwa porównawczego, polskiego edytorstwa historycznoliterackiego oraz fenomenów i mechanizmów życia literackiego. Obok wiedzy pozytywnej, mającej postać sumy faktów i modelowych odczytań, zajęcia będą służyć również „rozchwianiu” stereotypowych sensów na temat historii literatury nowoczesnej i zmierzać w kierunku otwarcia nowych perspektyw myślowych. |
Literatura: |
Wybrane opracowania (monografie i książki zbiorowe): Henry Remak, Literatura porównawcza – jej definicja i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997 / Henryk Markiewicz, Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] tegoż, Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, Warszawa 1976 / Kwiryna Ziemba, Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005. Maria Krysztofiak, Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999 (wyd. II) [fragmenty] / Urszula Dąmbska-Prokop, Dokąd zmierza przekładoznawstwo: najnowsze tendencje. Kilka uwag, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22-25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński in., Kraków 2005. Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski i Magda Heydel, Kraków 2009. Edward Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań 2010. Tomasz Bilczewski, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010. Terminologia tłumaczenia, red. Jean Delisle, Hannelore LeeJahnke i Monique C. Cormier, przeł. Teresa Tomaszkiewicz, Poznań 2006. Przekład literacki. Teoria – Historia – Współczesność, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997. O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław 1955. Podręczniki historii literatury polskiej z serii „Wielka historia literatury polskiej” do oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i literatury wojennej. |
Efekty uczenia się: |
W trakcie zajęć student nabywa podstawowych wiadomości z zakresu teorii literaturoznawstwa porównawczego, polskiego edytorstwa historycznoliterackiego oraz fenomenów i mechanizmów życia literackiego. Obok wiedzy pozytywnej, mającej postać sumy faktów i modelowych odczytań, zajęcia będą służyć również „rozchwianiu” stereotypowych sensów na temat historii literatury nowoczesnej i zmierzać w kierunku otwarcia nowych perspektyw myślowych. Wyniesiona wiedza stanowi dopełnienie informacji zgromadzonych na kursie „historia edycji literatury polskiej”, tworzących wraz z bieżącymi zajęciami swoistą dylogię dydaktyczną. |
Metody i kryteria oceniania: |
• kontrola obecności • ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) • egzamin końcowy pisemny |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.