Między Starym, a Nowym Światem, szlaki morskie i ich zaplecze-Pacyfik

uzupełniające

Znajomość języka angielskiego w stopniu pozwalającym na

zaznajomienie się z literaturą przedmiotu

w sali

Celem zajęć jest przestawienie tematyki związanej z

rozwojem i funkcjonowaniem szlaków morskich na

Oceanie Spokojnym. Zostaną omówione, wybrane

zagadnienia z kilku regionów Pacyfiku. To pozwoli pokazać i

przeanalizować różne mechanizmy związane z

kształtowaniem się szlaków i interakcji ludzi z odległych

regionów. Tematy będą obejmowały okres od zasiedlania

Pacyfiku do pojawienia się europejczyków i kształtowania się

nowych szlaków handlowych związanych z kolonializmem.

Będą to:

-szlaki morskie zachodnich wybrzeży Ameryk,

-szlaki morskie Oceanii z głównym naciskiem na Polinezję,

-szlaki morskie Azji Południowo-Wschodniej oraz Azji

Wschodniej.

Oczywiście szlaki morskie to także nadmorskie czy

wyspiarskie osadnictwo i infrastruktura portowa.

Zajęcia składają się z kilku bloków tematycznych. Wynika to przede wszystkim z rozmiarów akwenu i rozpiętości chronologicznej tematyki. Wykorzystując źródła

archeologiczne, historyczne oraz etnograficzne będziemy rekonstruować mechanizmy, które kształtowały powstawanie szlaków. Kulturę materialną i duchową związaną z oceanem zróżnicowanej kulturowo ludności,

która zamieszkiwała/zamieszkuje lądy leżące nad Pacyfikiem. Korzystając z wyników badań prowadzonych na lądzie i pod wodą, spróbujemy odpowiedzieć sobie na szereg pytań. Czym był/jest dla nich ocean? Łączył czy też jednak

dzielił tych ludzi?

Skąd i dokąd, oraz dlaczego pływali? Czym pływali, gdzie i jak

budowali swoje łodzie? Problematyka portów i osadnictwa

nadmorskiego. Czego używali w nawigacji? Czy to były szlaki

handlowe, czy też szlaki morskie miały inne funkcje? Ocean i

jego przemierzanie w wierzeniach i mitach.

Ilość różnych zagadnień, które nasuwają się przy każdej próbie opisania relacji człowieka z bezmiarem Pacyfiku, wymusza wprowadzenie ograniczeń. Dlatego zajęcia będą obejmowały wybrane punktowo zagadnienia z kilku obszarów Pacyfiku.

-Prekolumbijscy mieszkańcy Ameryk eksploatowali ocean, korzystając z jego zasobów przybrzeżnych. Wykorzystywali znajomość prądów oceanicznych do żeglugi przybrzeżnej tworząc praktycznie wertykalny (południkowy) układ

szlaków morskich.

-Oceania, to niezwykła mieszanka ludów i kultur. Należy jednak pamiętać że to nie tylko polinezyjscy Maori, to są również opisani przez Bronisława Malinowskiego mieszkańcy Wysp Trobriandzkich.

Poszukiwanie nowych lądów rzuciło ludzi zamieszkujących Oceanię a szczególnie Polinezję na otwarty ocean. Eksploracja na tym obszarze była możliwa tylko poprzez ciągłe podnoszenie jakości jednostek pływających oraz kunsztu żeglarskiego i wiedzy nawigacyjnej. Co robi wielkie wrażenie szczególnie gdy widzimy jak niewielkimi zasobami dysponowali. Dokąd dopłynęli w swoich poszukiwaniach?

-Azja południowo wschodnia to strefa ścierających się wpływów kontynentu, z Chin, z Indii, oraz rodzimych tradycji. Obszar charakteryzuje się interesującym

szkutnictwem. Szlaki morskie dotyczące Azji Wschodniej to relacje miedzy

wyspiarską Japonią a kontynentalnymi Chinami i Koreą.

-Podsumowaniem będą zagadnienia związane z historią epoki wielkich odkryć na Pacyfiku, która ukształtowała aktualnych obraz geopolityczny akwenu.

Zajęcia składać będą się z dwóch części. Podczas pierwszej prowadzący przedstawi wybrany temat, a następnie będzie miała miejsce dyskusja moderowana przez prowadzącego w oparciu o materiał z wykładu i zadaną literaturę.

Zostanie podana na zajęciach

Student posiada wiedzę o stanie badań nad kształtowaniem się szlaków morskich na Pacyfiku. Rozumie współczesne problemy badawcze związane z tym zagadnieniem. Ma ogólną wiedzę w zakresie geografii i historii szlaków

morskich, procesów kulturowych i społecznych na przestrzeni dziejów.

Wiedza:

- ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii Pacyfiku w systemie nauk oraz jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01);

- zna szczegółowe pojęcia i terminologię stosowaną w archeologii obszaru Pacyfiku(K_W02);

- ma rozszerzoną wiedzę w zakresie opisu, analizy i interpretacji źródeł archeologicznych z regionu Pacyfiku (K_W03);

- ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia archeologii, obejmującą terminologię, teorie i metodologię (K_W04);

- ma szczegółową, specjalistyczną wiedzę o wybranych społecznościach pradziejowych, starożytnych i średniowiecznych, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii Pacyfiku(K_W06);

- ma szczegółową wiedzę o najważniejszych osiągnięciach i głównych kierunkach rozwoju archeologii obszaru Pacyfiku (K_W11);

- zna i rozumie zaawansowane metody analizy oraz interpretacji problemów badawczych z zakresu archeologii, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych (K_W12);

- zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych (K_W13);

Umiejętności:

- potrafi formułować problemy badawcze, kreować oryginalne koncepcje, formułować i testować hipotezy w zakresie archeologii (K_U04);

- potrafi samodzielnie formułować wnioski, argumentować i tworzyć syntetyczne podsumowania z uwzględnieniem różnych poglądów w oparciu o zagadnienia omawianego obszaru(K_U05);

- potrafi samodzielnie analizować i interpretować różne rodzaje artefaktów i ekofaktów, łącznie z uwzględnieniem ich kontekstu, z zastosowaniem najnowszych osiągnięć badawczych w celu określenia ich znaczenia i oddziaływania w procesie społeczno-kulturowym Pacyfiku(K_U06);

- potrafi wykrywać złożone zależności między artefaktami i ekofaktami a dawnymi procesami kulturowymi na obszarze Pacyfiku(K_U07);

- posiada umiejętność prowadzenia polemiki naukowej (K_U08);

- potrafi dokonać doboru metody prezentacji wyników swoich badań, wykorzystując także zaawansowane metody informacyjno-komunikacyjne (K_U09);

- potrafi prezentować wyniki badań w formie pisemnej, posługując się specjalistycznym językiem naukowym i właściwą dla archeologii terminologią uwzględniając specyfikę omawianego obszaru(K_U11);

- potrafi prezentować wyniki badań w formie wystąpień ustnych, posługując się specjalistycznym językiem naukowym i właściwą dla archeologii terminologią (K_U12);

- potrafi prawidłowo określać priorytety służące realizacji własnego lub zleconego zadania badawczego (K_U19);

Kompetencje społeczne:

- jest gotów do wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania jej z opiniami ekspertów (K_K01);

- jest gotów do uznania istotnego znaczenia artefaktów i źródeł pisanych jako elementów dziedzictwa kulturowego obszaru Pacyfiku(K_K02);

- jest gotów do oceny niepowtarzalnej wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka na Pacyfiku(K_K03);

- jest gotów do krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych i ma świadomość wieloaspektowości interpretacji (K_K04);

- jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i ma świadomość potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka (K_K05);

- jest gotów do upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego i podkreślania jego znaczenia dla zrozumienia procesu przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych, od czasów najdawniejszych do współczesności (K_K06);

- jest gotów do krzewienia wiedzy na temat odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego (K_K07);

- jest gotów do uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym podłożem kulturowym (K_K12);

- jest gotów do uznania konieczności uczenia się przez całe życie oraz doskonalenia swoich umiejętności merytorycznych i praktycznych w zakresie archeologii Pacyfiku(K_K13);

- jest gotów do rozwijania dorobku archeologii i podtrzymywania etosu zawodu archeologa (K_K16)

Ocena będzie składową na podstawie:

Frekwencji na zajęciach (20% oceny końcowej).

Wystąpienie w trakcie zajęć (20%): oceniany będzie aktywny udział w dyskusji i umiejętność formułowania wniosków na podstawie zadanej literatury przedmiotu.

Udział w dyskusji j ma na celu kształcenie umiejętności publicznego referowania, prowadzenia na forum grupy dyskusji akademickiej, ocenie podlegać będzie

merytoryczne opracowanie tematu.

Egzamin końcowy (60%): w jego skład wchodzić będą pytania otwarte i zamknięte sprawdzające wiedzę z zakresu prezentowanych informacji w trakcie zajęć.