Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia Polski 1914-1945

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-L2H20PL1
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia Polski 1914-1945
Jednostka: Instytut Historyczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

znajomość technik pracy historyka nabyta w trakcie zajęć ze Wstępu do badań historycznych

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie głównych wydarzeń i zjawisk, jakie rozegrały się na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku. Ramy chronologiczne tego okresu są zamknięte wielką wojną lat 1914-1918 z jednej strony, a II wojną światową (lata 1939-1945) z drugiej. W trakcie zajęć uczestnicy nabywają wiedzę o czynnikach decydujących o przemianach rozgrywających się w latach 1914-1945, poznają interpretacje tego okresu prezentowane w historiografii, zapoznają się ze stosowanymi przez historyków metodami badawczymi, uczą się umiejętności analizowania źródeł do historii tego okresu.

Pełny opis:

W momencie wybuchu I wojny światowej kwestia polska nie odgrywała większej roli w polityce żadnego państwa. Jednak fakt, iż ziemie polskie były od początku terenem działań wojennych, zmuszał walczące strony do liczenia się, choćby w minimalnym zakresie, z nastrojami ludności.

W trakcie zajęć uczestnicy dowiadują się, jak doszło do odrodzenia się państwa polskiego, jak kształtowały się jego granice oraz ustrój społeczno-polityczny. Poznają funkcjonowanie Rzeczypospolitej w Europie w ramach tzw. systemu wersalskiego, perypetie jej sytuacji wewnętrznej, jak też zmiany w zakresie położenia ekonomicznego, stosunków społecznych oraz kultury. Analizują przyczyny upadku Polski w 1939 roku, sytuację ziem polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką, podziały ideowe i polityczne, jakie zarysowały się wewnątrz społeczeństwa, poznają okoliczności włączenia Polski do powojennej strefy wpływów Związku Sowieckiego i przejęcia władzy przez ruch komunistyczny.

Zajęcia mają charakter monograficzny oraz warsztatowy. Poszczególne grupy, wybierane fakultatywnie przez studentów, zajmują się różnymi zagadnieniami szczegółowymi, ale podczas ich omawiania i analizowania uczestnicy nabywają podobne umiejętności. Wśród uwzględnianych źródeł znajdują się zarówno przekazy źródłowe tradycyjnie wykorzystywane przez historyków (materiały statystyczne, archiwalia, zwłaszcza akta personalne, artykuły publicystyczne, pamiętniki, akty prawne), jak i upowszechniające się w I połowie XX wieku nowe formy przekazów źródłowych (fotografie, filmy, zapisy dzwiękowe). W trakcie zajęć poznają metody badań stosowane przez historyka, mają również okazję do zapoznania się z metodami, jakie w trakcie analizy wydarzeń I połowy XX wieku stosują inne nauki humanistyczne i społeczne, szczególnie ekonomia, filozofia, socjologia i antropologia kulturowa.

Literatura:

Wybory źródeł i wspomnienia

W. Anders, Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946 (kilka wydań)

I. Cukierman, Nadmiar pamięci: siedem owych lat: wspomnienia 1939-1946, Warszawa 2000

R. Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa (kilka wydań)

W. Gomułka, Pamiętniki, t 1+2, Warszawa 1994

S. Grabski, Pamiętniki, t. 1-2, Warszawa 1989

G. Herling-Grudziński, Inny świat (kilka wydań)

J. Hoppe, Wspomnienia, przyczynki, refleksje (kilka wydań)

J. Jędrzejewicz, W służbie idei, Londyn 1972

S. Korboński, W imieniu Rzeczypospolitej (kilka wydań)

S. Mikołajczyk, Zniewolenie Polski. Przykład sowieckiej agresji (kilka wydań)

F. Młynarski, Wspomnienia, Warszawa 1971

Nie szablą lecz piórem. Batalie publicystyczne II Rzeczypospolitej, Warszawa 1993

B. Nietyksza, Nadzieje, złudzenia, rzeczywistość. Wspomnienia z lat 1912-1945, Warszawa 1985

J. Nowak, Kurier z Warszawy, Londyn 1978

Okupacja i ruch oporu w dziennikach Hansa Franka 1939-1945, Warszawa 1972

Polska polityka zagraniczna w latach 1926-1939. Na podstawie tekstów min. Józefa Becka opracowała Anna M. Cienciała, Paryż 1990

A. Pragier, Czas przeszły dokonany, Londyn 1966

E. Ringelblum, Kronika getta warszawskiego. Wrzesień 1939-styczeń 1943, Warszawa 1983

S. Rudnicki, P. Wróbel, Druga Rzeczpospolita. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 1990

K. Skirmunt , Moje wspomnienia 1866-1945, Rzeszów 1998

S. Stomma, Pościg za nadzieją, Paryż 1993

W. Wasiutyński, Prawą stroną labiryntu: fragmenty wspomnień, Exter, 1996

A. Wat, Mój wiek (kilka wydań)

W. Witos, Dzieła wybrane, t. 1-3

Zamiary, przestrogi, nadzieje. Wybór publicystyki: „Bunt Młodych”, „Polityka” 1931-1939. Wybór , opracowanie Rafał Habielski, Jerzy Jaruzelski, Lublin 2008

Opracowania, publicystyka historyczna

A. Ajnenkiel, Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926 (kilka wydań)

A. Ajnenkiel, Polska po przewrocie majowym. Zarys dziejów politycznych Polski 1926-1939, Warszawa 1980

J. Bardach, O dawnej i niedawnej Litwie, Poznań 1988

J. Chlebowczyk, Między dyktatem, realiami a prawem do samostanowienia, Warszawa 1988

A. Chojnowski, Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979

J. M. Ciechanowski, Powstanie warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego (kilka wydań)

B. Cywiński, Korzenie tożsamości, Rzym 1982

B. Cywiński, Mój kawałek Europy, Lublin 1994

E. Duraczyński, Rząd polski na uchodźstwie 1939-1945: organizacja, personalia, polityka, Warszawa 1993

P. Eberhardt, Polska granica wschodnia 1939-1945, Editions Spotkania, 1993

A. Friszke, O kształt niepodległej, Warszawa 1989

A. Garlicki, Józef Piłsudski 1867-1935 (kilka wydań)

B. Grot, Nacjonalizm chrześcijański: myśl społeczno-państwowa formacji narodowo-katolickiej, Kraków 1991

D. Kałwa, Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Dylematy środowisk kobiecych, Kraków 2001

M. K. Kamiński, M. J. Zacharias, Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918-1939 (kilka wydań)

K. Kawalec, Roman Dmowski, Wrocław 2002

K. Kersten, Jałta w polskiej perspektywie, Londyn 1989

K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948 (kilka wydań)

T. Kizwalter, O nowoczesności narodu. Przypadek Polski, Warszawa 1999

J. Kofman, Nacjonalizm gospodarczy - szansa czy bariera rozwoju. Przypadek Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, Warszawa 1992

J. Krasuski, Stosunki polsko-niemieckie 1919-1932 (kilka wydań)

E. C. Król, Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945, Warszawa 1999

Z. Landau, J. Tomaszewski, Polska w Europie w świecie 1918-1939, Warszawa 1980

Z. Landau, J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939 (kilka wydań)

P. Łossowski, Po tej i tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883-1939, Warszawa 1985

Cz. Madajczyk, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, Warszawa 1970

W. Materski, Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918-1939, Warszawa 1994

A. Mencwel, Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku, Warszawa 1997

J. Pajewski, Odbudowa państwa polskiego 1914-1918 Warszawa 1980

J. Pajewski, Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926, Kraków 1995

Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1992

M. Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2008

T. Snyder, Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008

Efekty uczenia się:

W wyniku zajęć student nabywa umiejętność pogłęłbionego myślenia histroycznego, potrafi dokonać krytycznej analizy materiału źródłowego, jest w stanie przedstawić w trakcie dyskusji swoje udomentowane poglądy, jak też bronić swoich racjii w zakresie interpretacji wydarzeń.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na ćwiczeniach, sprawdzania przez prowadzącego stopnia znajomości i zrozumienia przez studenta lektur (wedle listy zamieszczonej w sylabusach), a także oceny stopnia aktywności studenta w trakcie dyskusji. Prowadzący zajęcia przedstawiają w sylabusach szczegółowe warunki zaliczenia poszczególnych zajęć.

Zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę. Prowadzący zajęcia wystawia ocenę na podstawie przebiegu zajęć, w indywidualnych przypadkach może też zarządzić zdawanie przez studenta kolokwium ustnego

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)