Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Kultura historyczna w Polsce średniowiecznej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3104-SD17PWEC
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Kultura historyczna w Polsce średniowiecznej
Jednostka: Instytut Historyczny
Grupy: Przedmioty Historii I i II stopnia, seminaria dyplomowe
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

seminaria licencjackie
seminaria magisterskie

Założenia (opisowo):

Warunkiem zapisu na seminarium licencjackie jest zaliczenie II roku studiów. W przypadku seminarium magisterskiego – ukończenie studiów licencjackich (nie muszą to być studia historyczne).


Niezbędna jest (przynajmniej na poziomie podstawowym) znajomość historii średniowiecznej oraz języka łacińskiego (w zakresie przewidzianym przez program studiów).


Pełny opis:

Seminarium poświęcone będzie kulturze historycznej w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej (jagiellońskiej). Interesować nas będzie sposób, w jakim opowiadano o przeszłości, stosunek do przeszłości, sposoby utrwalania wiedzy o przeszłości i jej upowszechniania. Będziemy się zajmować zapisem przeszłości i aktywnym do niej stosunkiem, widocznym nawet w życiu codziennym. Porozmawiamy o źródłach wiedzy historycznej. Spróbujemy omówić funkcje przeszłości oraz wiedzy o przeszłości. Interesować nas będą różne typy źródeł, nie tylko źródła historiograficzne (kroniki, roczniki: Kronika Dzierzwy, kronika Macieja z Miechowa), ale także hagiograficzne i liturgiczne (żywoty św. Wojciecha, utwory liturgiczne o świętych), katalogowe (katalogi władców, biskupów, opatów), sądowe (zeznania świadków procesów polsko-krzyżackich), dokumentowe, filozoficzne (komentarz Jana z Dąbrówki do Kroniki Kadłubka) oraz ikonograficzne (np. obrazy przedstawiające życie i śmierć św. Stanisława, galerie portretowe polskich władców i biskupów). Zajmiemy się także materialnymi i niematerialnymi „znakami pamięci”, np. przedmiotami i miejscami, dzięki którym „opowiadano o przeszłości”.

Podstawą naszych rozmów będą zazwyczaj nie „duże” narracje historiograficzne, które świetnie Państwo znają (choćby kroniki Galla lub Kadłubka), lecz słabiej znane mniejsze formy narracyjne, zwykle pomijane w badaniach nad średniowieczną kulturą historyczną. W ten sposób chciałbym odejść od zazwyczaj obecnego w nauce spojrzenia jedynie na średniowieczne kroniki/roczniki i pokazać, że te formy narracyjne były tylko jednym z wielu (bynajmniej wtedy nie najbardziej rozpowszechnionym) środków „mówienia” o przeszłości. Spróbujemy dotrzeć nie tylko do piśmiennych środków mówienia o przeszłości, lecz także do funkcjonowania przeszłości i opowiadania o niej w przekazie ustnym.

Postaramy się także zastanowić nad terminologią badawczą (kultura historyczna, świadomość historyczna, pamięć historyczna itp.) i nad współczesnymi metodami jej/ich badania, np. koncepcja „lieux de memoire” (P. Nora), koncepcje J. i A. Assmannów.

Celem seminarium jest pogłębienie umiejętności warsztatowych oraz samodzielnej refleksji nad metodami nauk humanistycznych. Będziemy czytać i komentować nie tylko teksty źródłowe (wspomagając się opracowaniami historycznymi), lecz także prace przedstawicieli innych nauk humanistycznych przydatne w analizie tekstów źródłowych oraz w szerszej refleksji historycznej. Spotkania nasze będą więc także podstawą do dyskusji o różnych szkołach historiograficznych i licznych założeniach metodologicznych obecnych w historiografii.

TEMATY PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH dotyczyć mogą wielu zagadnień z historii średniowiecznej i wczesnonowożytnej (XVI w.), ze szczególnym uwzględnieniem kultury, polityki, społeczeństwa i religii czasów późnego średniowiecza na ziemiach polskich oraz zagadnień dotyczących nauk pomocniczych historii. Oprócz tego tematy dotyczyć mogą metodologii i historii historiografii XIX-XX w.

Metody dydaktyczne:

Analiza tekstu źródłowego (źródeł pisanych i ikonograficznych), dyskusja nad fragmentami prac przygotowywanych przez studentów, dyskusje nad nowościami wydawniczymi, być może także nad klasycznymi tekstami historiograficznymi. Być może niekiedy (raz w semestrze?) na seminarium będziemy mogli posłuchać wykładu gościa z zewnątrz, a także (raz w semestrze?) odbyć zajęcia terenowe – poza budynkiem IH UW.

Założenia wstępne:

Niezbędna jest (przynajmniej na poziomie podstawowym) znajomość historii średniowiecznej oraz języka łacińskiego (w zakresie przewidzianym przez program studiów).

Literatura:

Szczegółowa lista lektur zostanie podana w późniejszym terminie, w zależności od zainteresowań i rozmów z uczestnikami seminarium.

Efekty uczenia się:

Student orientuje się w głównych problemach historii Polski w późnym średniowieczu.

Student zna podstawowe terminy i pojęcia, związane z kulturą historyczną/pamięcią historyczną/tradycją historyczną w średniowieczu.

Student posiada pogłębione umiejętności warsztatowe oraz posiada samodzielną refleksję nad metodami nauk humanistycznych.

Student potrafi analizować źródła różnej proweniencji, zna ich specyfikę i rozpoznaje główne typy źródeł.

Student potrafi korzystać z podstawowych typów pomocy naukowych, związanych z historią Polski w średniowieczu.

Student orientuje się w literaturze przedmiotu dotyczącej kultury historycznej w średniowieczu.

Jak w przypadku wszystkich kierunków humanistycznych, także i seminarium ma za zadanie przede wszystkim ogólny rozwój intelektualny studentów.

Metody i kryteria oceniania:

Czynny udział w zajęciach, aktywność, wygłoszenie referatu z pracy przygotowywanej na seminarium.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)