Historia Paryża w średniowieczu

nieobowiązkowe

Wykład będzie poświęcony omówieniu historii Paryża w średniowieczu: od schyłku epoki gallorzymskiej do XV wieku, z uwzględnieniem zmienności jego znaczenia politycznego w Królestwie Franków, a potem Królestwie Francji; miejsca Paryża w historii religijnej, społecznej i gospodarczej oraz historii kultury i sztuki średniowiecznej Francji.

Wykład będzie poświęcony omówieniu historii Paryża w średniowieczu: od schyłku epoki gallorzymskiej do XV wieku, z uwzględnieniem zmienności jego znaczenia politycznego w Królestwie Franków, a potem Królestwie Francji; miejsca Paryża w historii religijnej, społecznej i gospodarczej oraz historii kultury i sztuki średniowiecznej Francji.

Przedmiotem szczególnego zainteresowania będą:

• Paryż jako stolica średniowiecznego Królestwa Francji

• topografia sakralna średniowiecznego Paryża i regionu paryskiego

• Paryż jako wiodący ośrodek intelektualny średniowiecznej Francji i Europy zachodniej (szkoły paryskie i Uniwersytet)

• Paryż jako największe miasto Europy łacińskiej w pełnym i późnym średniowieczu

• architektura, sztuki piękne i muzyka w średniowiecznym Paryżu

Zakres tematów:

1. Od Lutecji do Paryża: Paryż w epoce gallorzymskiej i w królestwie Merowingów

2. Paryż za panowania Karolingów i pierwszych Kapetyngów (VIII – XI wiek)

3. Topografia sakralna Paryża we wczesnym średniowieczu: święci patroni Paryża, wielkie opactwa Paryża i regionu paryskiego, katedra paryska (VI – XI wiek)

4. Szkoły paryskie i powstanie Uniwersytetu

5. Paryż jako stolica monarchii Kapetyngów i pierwszych Walezjuszy (XII – XIV wiek): zarządzanie miastem, rezydencje królewskie, topografia miasta, sztuka dworska

6. Architektura, sztuki piękne i muzyka w Paryżu w okresie rozkwitu średniowiecza – sztuka gotycka w Paryżu

7. Społeczeństwo średniowiecznego Paryża: bunty społeczne

8. Ruch literacki w średniowiecznym Paryżu

9. Paryż w późnym średniowieczu

10. Paryż średniowieczny na tle innych stolic i metropolii Europy zachodniej

1. John W. Baldwin, Paris, 1200, traduit de l’anglais (États-Unis) par Béatrice Bonne, Paris 2006

2. John W. Baldwin, Paris, 1200, Stanford University Press 2010

3. Jacques Boussard, Nouvelle histoire de Paris. De la fin du siège de 885-886 à la mort de Philippe Auguste, Paris, Hachette, 2 wyd. 1997

4. Raymond Cazelles, Nouvelle histoire de Paris. De la fin du règne de Philippe Auguste à la mort de Charles V, 1223-1380, Paris, Hachette, 2 wyd. 1994

5. Marcelin Defourneaux, Życie codzienne w czasach Joanny d’Arc, przeł. Eligia Bąkowska, Warszawa 1963

6. Edmond Faral, Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika Świętego, przeł. Eligia Bąkowska, Warszawa 1969

7. Jean Favier, Nouvelle histoire de Paris. Paris au XVe siècle (1380-1500), Paris, Hachette, 2 wyd. 1997

8. Jolanta Chrzanowska-Pieńkos, Andrzej Pieńkos, Słownik artystyczny Paryża i regionu Ile-de-France: architektura, malarstwo, rzeźba, Warszawa 1996

9. Bronisław Geremek, Życie codzienne w Paryżu Franciszka Villona, Warszawa 1972

10. Jacek Kowalski, Anna Loba, Mirosław Loba, Jan Prokop, Dzieje kultury francuskiej, Warszawa 2006 (część autorstwa Jacka Kowalskiego)

Po wysłuchaniu semestralnego cyklu wykładów i zaliczeniu egzaminu student rozpoznaje i wyjaśnia kluczowe problemy związane z historią Paryża i jego znaczenia politycznego, intelektualnego i artystycznego w średniowiecznej Europie.

K – W06:

ma wiedzę o dawnych i współczesnych instytucjach kultury i orientację w życiu kulturalnym związanym z politycznym, intelektualnym i artystycznym znaczeniem Paryża w kulturze średniowiecznej Europy

K – W14

posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych na przykładzie Paryża jako metropolii średniowiecznego Królestwa Francji i jego znaczenia w średniowiecznej Europie łacińskiej

K – W15

ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nurtach intelektualnych, artystycznych i politycznych w średniowieczu

K – U05

potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki i nowych mediów, socjologii i filozofii kultury – dotyczące historii miast i społeczności miejskich w średniowieczu na przykładzie Paryża

K – U07

posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków dotyczących historii miast i ich roli w rozwoju politycznych, intelektualnym i artystycznym średniowiecznej Europy

K – K02

ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony dzieł sztuki związanych dziedzictwem kulturowym Francji i Paryża

K – K04

prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratora, edukatora historii sztuki, animatora kultury, recenzenta wystaw) w zakresie znajomości dziedzictwa kultury duchowej i materialnej średniowiecznej Francji i Paryża.

W praktyce oznacza to, że słuchacz, który uzyskał zaliczenie dwóch semestrów wykładu:

1. rozumie i potrafi wyjaśnić genezę i ewolucję stołecznej roli Paryża w średniowiecznej Francji oraz jego znaczenie w historii kultury

2. rozumie i potrafi nazwać oraz objaśnić najważniejsze zjawiska i procesy historyczno-kulturowe związane z historią Paryża i jego znaczeniem dla historii kultury europejskiej

3. analizuje i potrafi rozpoznawać i dekonstruować historyczne teksty kultury jako czynnik twórczy tożsamości religijnej i historycznej

4. potrafi rozpoznawać, analizuje i dekonstruuje źródła hagiograficzne, liturgiczne, narracyjne, historyczno-artystyczne oraz ich funkcje i znaczenie ideowe dla kultury średniowiecznej

5. poznaje i porządkuje podstawowe zjawiska historii społecznej i historii kultury związane z kulturotwórczą rolą wielkich miast w średniowiecznej Europie

6. rozumie, potrafi analizować i interpretować funkcję kulturotwórczą i społeczną wielkiego miasta kulturze religijnej i społecznej łacińskiego średniowiecza

7. rozumie, potrafi nazwać i interpretować zabytki kultury materialnej związane z kulturą francuską na przykładzie Paryża w średniowieczu; rozumie ich znaczenie dla dziedzictwa cywilizacji zachodnioeuropejskiej

8. rozumie, potrafi nazwać i wyjaśnić społeczne funkcjonowanie architektury, sztuk pięknych i zjawisk kultury intelektualnej i duchowej w wielkim mieście średniowiecznym

9. rozumie i potrafi interpretować miasto średniowieczne jako widomy i zachowany do dziś przejaw (także w formie reliktów dawnej kultury – zabytków historii kultury) cywilizacji średniowiecznej i jej dziedzictwo we współczesności

10. zna i potrafi opisać, zinterpretować i objaśnić rozwój urbanistyczny, społeczny i kulturowy miasta średniowiecznego i jego dziedzictwo we współczesnej cywilizacji

11. rozumie i potrafi wyjaśnić topografię sakralną miasta średniowiecznego

12. zna, rozumie i potrafi interpretować i wyjaśniać różne typy źródeł (pisanych lub materialnych, w tym artystycznych) będących świadectwami kultury materialnej i duchowej średniowiecza

Każdy semestr wykładu jest zaliczany przygotowywanym w domu przez studenta pisemnym esejem na jeden wybrany spośród zadanych przez prowadzącego tematów – jedynie na podstawie treści wykładu.

Obecność na co najmniej 75% wykładów w każdym semestrze jest warunkiem dopuszczenia do składania eseju zaliczającego.