Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do technik i terminologii architektury

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3105-WTTARWE
Kod Erasmus / ISCED: 03.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Wstęp do technik i terminologii architektury
Jednostka: Instytut Historii Sztuki
Grupy: Obowiązkowe
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Celem przedmiotu jest przedstawienie i usystematyzowanie podstawowej terminologii dotyczącej architektury.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład prezentujący i systematyzujący podstawową terminologię dotyczącą architektury odnoszącą się zarówno do stosowanych technik, rozwiązań formalnych jak i jej opisu.

Pełny opis:

Wykład nie ma układu chronologicznego, ani nie jest wykładem z historii architektury, ale prezentuje zagadnienia związane ze stosowanymi technikami budowlanymi, wprowadzanymi rozwiązaniami formalnymi. Pierwsze zajęcia poświęcone są różnym definicjom architektury, jej genezie i specyfice. Na kolejnych omawiane są materiały budowlane, ich wykorzystywanie, właściwości, stosowane konstrukcje. Część zajęć poświęcona jest analizie poszczególnych rozwiązań technicznych i kompozycyjnych. Oddzielny blok wykładów typologicznie prezentuje różnorodność planów i brył budowli (świeckich i sakralnych), ukazuje funkcjonowanie poszczególnych budowli i wskazuje na zależności między ich funkcją a formą. Na osobnych zajęciach prezentowana jest terminologia odnosząca się do architectura militaris. Omawiane są elementy obronne, sposoby walki, systemy obronne. Osobny cykl wykładów poświęcony jest ornamentyce oraz ogólnej charakterystyce wzorników ornamentalnych i traktatów architektonicznych

Literatura:

Opracowania ogólne

Biegański P., Architektura, sztuka, kształtowania przestrzeni, Warszawa 1974.

Borusiewicz W., Budownictwo murowane w Polsce. Zarys sztuki strukturalnego kształtowania do końca XIX wieku, Warszawa - Kraków 1985.

Koch W., Style w architekturze: arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 1996.

Leśniakowska M., Co to jest architektura?, Warszawa 1996.

Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1988.

Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999.

Norberg-Schulz Ch., Bycie, przestrzeń, architektura, Warszawa 2000.

Pevsner N., A History of Building Types, Washington 1970.

Salvadori M., Siła architektury: dlaczego budynki stoją, Warszawa 2001.

Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001.

Słowniki, encyklopedie, poradniki

Poradnik majstra budowlanego, Warszawa 1992.

Krajewski K., Mała encyklopedia architektury i wnętrz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.

Pevsner N., Fleming J., Honour H., Encyklopedia architektury, Warszawa 1992.

Słownik terminologiczny sztuki pięknych, Warszawa 1996.

Szolginia W., Architektura i budownictwo. Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich, Warszawa 1991.

Architekt, organizacje budowlane

Architekt – budowniczy – mistrz murarski. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 24-25 listopada 2004 roku, red. H. Faryna-Paszkiewicz, M. Omilanowska, J. Sito, Warszawa 2007.

Frazik J., Organizacje architektoniczno-budowlane w Europie w okresie średniowiecza, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury”, 9: 1975, s. 137-151.

Architektura drewniana

Krassowski C., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 1961.

Mączyński D., Tejchman J., Warchoł M., Materiały do terminologii konstrukcji więźb dachowych – podstawowe pojęcia, „Monument” Studia i Materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, 2005, nr 2, s. 37-43.

Miłobędzki A., Architektura drewniana - technika i forma, „Zeszyty Architektury Polskiej”, 3: 1988, s. 1-7.

Ruszczyk G., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 2009

Tejchman J., Propozycja systematyki i uporządkowania terminologii ciesielskich konstrukcji dachowych występujących na terenie Polski od XIV do XX w., „Monument” Studia i Materiały KOBiDZ, 2005, nr 2, s. 7-35.

Architektura świecka i obronna

Bogdanowski J., Architektura obronna w krajobrazie Polski od Biskupina do Westerplatte, Warszawa - Kraków 1996.

Bogdanowski J., Holcer Z., Kornecki M., Architektura obronna, Warszawa 1994.

Dybaś B., Fortece Rzeczpospolitej. Studium z dziejów budowy fortyfikcacji stałych w państwie polsko-litewskim w XVII w., Toruń 1998

Fuglewicz S., Ilustrowana historia fortyfikacji, Warszawa 1991.

Guerquin B., Zamki w Polsce, Warszawa 1984.

Jakimowicz T., Dwór murowany w Polsce w wieku XVI: wieża, kamienica, kasztel, Warszawa 1979.

Kajzer L., Dwory w Polsce. Od średniowiecza do współczesności, Warszawa 2010

Kajzer L., Zamki i społeczeństwo: przemiany architektury i budownictwa obronnego w Polsce w X-XVIII wieku, Łódź 1993

Kowalczyk J ., Wille w Polsce w XVI i pierwszej poł . XVII stulecia, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 21: 1976, z . 4 , s . 277-322.

Architektura sakralna

Miłobędzki A., Późnogotyckie typy sakralne w architekturze ziem polskich, [w:] Późny gotyk, Warszawa 1965, s. 83-112.

Miłobędzki A., Kościoły ścienno-filarowe. Z problematyki budownictwa Polski centralnej w wieku XVIII, [w:] Rokoko. Studia nad sztuką I połowy XVIII wieku, Warszawa 1970.

Miłobędzki A., Polskie budownictwo kościelne XVII wieku. Typowe programy i rozwiązania, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 20: 1975, z. 3, s. 139-206.

Motywy i detale architektoniczne

Husarski W., Attyki polskie, ich pochodzenie i oddziaływanie, Warszawa 1934.

Mączeński Z., Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Warszawa 1956 [reprint - Warszawa 1997].

Wiliński S., Serliana, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 13: 1968, z. 2 i 4.

Sklepienia

Adamski J., Pseudopoligonalne sklepienie w chórze kościoła pw. św. Jakuba w Toruniu – próba nowego spojrzenia, [w:] Dzieje i skarby kościoła Świętojakubskiego w Toruniu, red. K. Kluczwajd, Toruń 2010, s. 73-90.

Adamski J., Sklepienia pseudopoligonalne w architekturze gotyckiej. Studium z dziejów architektonicznego iluzjonizmu, Kraków 2013.

Adamski J., Sieciowe sklepienie w chórze kościoła Dominikanów w Krakowie i jego miejsce w późnogotyckiej architekturze Małopolski, [w:] Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013, s. 395-414

Brykowska M., Sklepienia kryształowe (niektóre problemy), [w:] Późny gotyk, Warszawa 1965, s. 243-259.

Frazik J., Poglądy na rolę żebra w sklepieniach gotyckich, „Biuletyn Historii Sztuki”, 23: 1961, nr 4, s. 417-420.

Frazik J., Zagadnienia strukturalne gotyckich sklepień o przęsłach trójpodporowych, „Biuletyn Historii Sztuki”, 27: 1965, nr 2, s. 155-160.

Frazik J., Zagadnienie sklepień o przęsłach trójpodporowych w architekturze średniowiecznej, „Foliae Historiae Artium”, 4: 1967, s. 5-96.

Frazik J., Sklepienia żebrowe w Polsce XV w., [w:] Sztuka i ideologia XV wieku, Warszawa 1978, s. 521-566.

Zlat M., Najstarsze sklepienia sieciowe w Polsce, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 17: 1972, z. 1, s. 3-18.

Ornamentyka

Barasch F.K., The Grotesque. A Study in Meanings, The Hague-Paris 1971.

Burnatowa I., Ornament renesansowy w Krakowie, [w:] Studia Renesansowe, IV, 1964, s. 5-224.

Forssmann E., Säule und Ornament. Studien zum Problem des Manierismus in den Säulenbuchern und Vorlandsblättern des 16. und 17. Jahrhunderts, Stockholm 1956.

Gombrich E.H., Ornament und Kunst. Schmucktrieb und Ordnungssinn in der Psychologie des dekorativen Schaffens, Stuttgart 1982.

The History of Decorative Arts: Renaissance and Mannerism in Europe, ed. A. Gruber, [b.m.]1994

The History of Decorative Arts: Classicism and the Baroque in Europe, ed. A. Gruber, [b.m.]1996

Irmscher G., Kleine Kunstgeschichte des europäischen Ornaments seit der Frühen Neuzeit (1400-1900), Darmstadt 1984.

Irmscher G., Kölner Architektur- und Säulenbücher um 1600, Bonn 1999.

Kroll F.-L., Das Ornament in der Kunsttheorie des 18. Jahrhunderts, Hildesheim-Zürich-New York 1987.

Meyer F.S., Handbuch der Ornamentik, Leipzig 1927 [reprint 1983].

Warncke C.-P., Die ornamentale Groteske in Deutschland 1500-1650, Bd. 1-2, Berlin 1979.

Porządki, traktaty architektoniczne, oddziaływanie

http://www.riha-journal.org/articles/2011/2011-jan-mar/guenther-salomonische-saeulenordnung

Krótka nauka budownicza dworów, pałaców, zamków podług nieba i zwyczaju polskiego, oprac. A. Miłobędzki, Wrocław 1957.

Vignola J., O pięciu porządkach w architekturze, przekł. K. Tymiński, [b.m.] 1955.

Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 1999.

Baranowski J., Bartłomiej Nataniel Wasowski teoretyk i architekt XVII w., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.

Kowalczyk J., Sebastiano Serlio a sztuka polska : o roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Wrocław 1973.

Kowalczyk J., Andrea Pozzo a późny barok w Polsce, cz. 1: Traktat i ołtarze, cz. 2: Freski sklepienne, „Biuletyn Historii Sztuki”, 37: 1975, nr 2, s. 162-178; nr 4, s. 335-350

Kowalczyk J., Recepcja traktatu Vignoli w Polsce w XVI i XVII wieku, [w:] Praxis atque theoria. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Małkiewiczowi, Kraków 2006, s. 197-210.

Efekty uczenia się:

K_W02

Zna podstawową terminologię dotyczącą dzieł architektury w szczególności w zakresie technik, materiałów, formy, funkcji, datowania.

K_W03

Ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin pisemny (test). Ocena dostateczna po uzyskaniu 60% możliwej liczby punktów.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 50 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Renata Sulewska
Prowadzący grup: Renata Sulewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)