Wstęp do analizy tekstu specjalistycznego

obowiązkowe

Studenci zostają przysposobieni di analizy tekstu specjalistycznego poprzez uporządkowany zestaw czynności naukowych, których obiektem jest tekst specjalistyczny.

Analiza tekstu specjalistycznego to uporządkowany zestaw czynności naukowych, których obiektem jest tekst specjalistyczny. Tekst specjalistyczny zaś to forma reprezentacji leksykonu terminologicznego w odpowiednim szeregu syntagmatycznym zbudowanym według reguł właściwej składni. Tekst specjalistyczny, będąc produktem języka specjalistycznego, rozumianego jako autonomiczny skonwencjonalizowany system semiotyczny z przypisaną mu prymarną funkcją instrumentalną, jest zasadniczym elementem w procesie komunikacji zawodowej (profesjonalnej), której zadaniem jest przekaz wiedzy specjalistycznej.

Tekst specjalistyczny to forma reprezentacji leksykonu terminologicznego w odpowiednim szeregu syntagmatycznym zbudowanym według reguł właściwej składni. Tekst specjalistyczny, będąc produktem języka specjalistycznego, rozumianego jako autonomiczny skonwencjonalizowany system semiotyczny z przypisaną mu prymarną funkcją instrumentalną, jest zasadniczym elementem w procesie komunikacji zawodowej (profesjonalnej), której zadaniem jest przekaz wiedzy specjalistycznej. Do stałych elementów tekstu specjalistycznego należą: a) dominanty semantyczne tworzące przestrzeń semantyczną tekstu; b) moduły konstrukcyjne; c) łańcuchy konektorów. W porównaniu z tekstem niespecjalistycznym tekst specjalistyczny charakteryzuje się sztywniejszą organizacją szeregów syntagmatycznych (obecnością w jego składzie znaków początku i końca szeregu syntagmatycznego) oraz wyraźniejszą podzielnością tekstu na jednostki składowe - moduły konstrukcyjne pełniące funkcję porządkowania tekstu specjalistycznego, których cechą charakterystyczną jest powtarzalność ich budowy, odtwarzalność pod względem organizacji formalnej w ramach danego typu tekstów. O całościowości tekstu specjalistycznego decyduje odpowiedni łańcuch konektorów, w charakterze których występują gramatyczne i leksykalne środki językowe. Z punktu widzenia struktury semantycznej tekst specjalistyczny jest jednostką jednowymiarową, tzn. nie zawiera znaczeń podtekstowych oraz jednostek polisemantycznych. W obrębie tekstu specjalistyczne-go słownictwo ogólne jest semantycznie podporządkowaną kategoria leksykalną, zaś znaczenia systemowe realizują jednostki terminologiczne. Tekst sformułowany w języku specjalistycznym jest rezultatem ukierunkowanej analizy obiektu działalności zawodowej oraz formą utrwalenia i przekazu określonej informacji profesjonalnej.

Analiza tekstu specjalistycznego to uporządkowany zestaw czynności naukowych, których obiektem jest tekst specjalistyczny. Tekst badać można ze względu na: a) język, w jakim został sformułowany; b) informacje, jakie zawiera; c) konwencje językowe i pozajęzykowe, które decydują o jego strukturze znaczeniowej oraz formie językowej. W przypadku analizy zorientowanej na język tekstu, badany tekst traktowany jest jako zbiór jednostek określonego poziomu systemu językowego. W przypadku analizy zorientowanej na informację zawarte w tekście, badany tekst można traktować jako opis pewnej sytuacji pozajęzykowej (analiza semantyczna) lub zapis pewnego toku rozumowania (analiza logiczna). W przypadku analizy zorientowanej na autora i odbiorcę tekstu, badany tekst traktowany jest jako pewne pojedyncze lub złożone zdarzenie komunikacyjne, w dużej mierze podporządkowane konwencjom obowiązującym w grupie kulturowej czy zawodowej, do której należy autor i odbiorca tekstu.

Różne rodzaje analizy tekstu wykorzystują różne metody i różny aparat pojęciowy, zaczerpnięty z lingwistyki, psychologii kognitywnej, socjologii, kulturoznawstwa, logiki matematycznej oraz statystyki matematycznej. Rezultaty analizy tekstów specjalistycznych znajdują zastosowanie w takich dziedzinach działalności praktycznej, jak nauczanie języków obcych dla celów zawodowych, przekład oraz automatyczne przetwarzanie tekstów specjalistycznych. Na zajęciach będą omawiane i analizowane teksty specjalistyczne z różnych obszarów języka specjalistycznego.

1. Ćwiklińska J., Szadyko St. Obszary wiedzy specjalistycznej w wybranych wariantach

języka business communication. KJS UW. "Języki Specjalistyczne". Warszawa 2005, t.

5, s. 81-88

2. Golonka R. Zasady ustalenia zakresu ekonomicznego leksykonu terminologicznego.

"Przegląd Rusycystyczny", z. 3-4 (87-88), 1999, s.109-114.

3. Górnicz M, Terminologizacja tekstów specjalistycznych. "Języki Specjalistyczne".

4. Neymann M., Karpiński Ł., Szadyko S., Żywot-Chabrzyk M. Business communication

czyli sztuka porozumiewania się w biznesie. WSE-I. Warszawa 2008, ss. 120.

5. Neymann M. Business communication w programie filologii angielskiej. Wyd. WSU im.

S. Staszica w Kielcach. Monografie nr 8. Kielce 2006, ss. 63.

6. Neymann M. Angielska terminologia ekonomiczna dla potrzeb praktyki gospodarczej.

SGH. Warszawa1991, ss. 110.

7. Encyklopedia Biznesu pod red. W.Pomykało. Fundacja Innowacja. WN PWN. Warszawa

1995, ss. 1338.

8. Biznes. Biblioteka Gazety Wyborczej. WN PWN. Warszawa 2007, t. 1-10, ss. 3000.

9. Szadyko S. Język specjalistyczny business communication (Teksty do tłumaczenia pisemnego z języka polskiego na angielski, niemiecki i rosyjski dla studentów III, IV i V roku). KJS. Warszawa 2008, ss. 290.

S2_W01, S2_W02, S2_W03, S2_W04, S2_W06, S2_W09

S2_U01, S2_U02, S2_U03, S2_U04, S2_U05, S2_U06, S2_U07, S2_U08, S2_U12

S2_K01, S2_K02, S2_K04, S2_K05, S2_K06, S2_K08

Wymagana jest obecność na zajęciach; dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności.

Na ocenę składa się ocena ciągła (50%) oraz prezentacja końcowa, w której przedstawiona zostanie analiza wybranego przez studenta tekstu specjalistycznego.