Fonetyka języka niemieckiego z elementami fonologii 1

obowiązkowe

student uczy się:

1. systemu fonetycznego j. niemieckiego

a. identyfikowania, odróżniania i poprawnego realizowania fonemów j. niemieckiego

b. opisywania za pomocą terminów metajęzyka fonemów j. niemieckiego

c. rozpoznawania schematów realizacji fonemów j. niemieckiego

2. symboli transkrypcji IPA i samodzielnego dokonywania zapisów wyrazów i zadań

3. poprawnego czytania tekstów j. niemieckiego

w sali

Kurs jest przeznaczony dla studentów chcących opanować wymowę języka C odpowiednio na poziomie B2, lub C1. Celem zajęć jest akwizycja wiedzy z zakresu (1) akcentu wyrazowego, frazowego i zdaniowego, (2) prozodii, (3) interpretacji różnych typów/ rodzajów tekstów, (4) formalnej charakterystyki fonemów, dyftongów i afrykat, (5) transkrypcji fonetycznej IPA języka C.

Program kursu obejmuje następujące zagadnienia: (1) opis formalny systemu fonetycznego, w szczególności takich fonemów dystynktywnych jak: /a/, /e/, /u/, /o/, /i/, /ü/, /ö/, /t/, /d/, /g/, /k/, /p/, /b/, /h/, /f/, /v/, /s/, /z/, /r/, oraz dyftongów i afrykat /au/, /eu/äu/, /ai/, /ts/, (2) prozodii, m.in. prozodii zdań oznajmujących, pytających i wykrzyknikowych oraz prozodii w zakresie podstawowych emocji, (3) symbole transkrypcji fonetycznej IPA, (4) metajęzyk fonetyki z elementami fonologii.

Program kursu zakłada rozwijanie i doskonalenie kompetencji w zakresie identyfikowania, odróżniania i poprawnego realizowania fonemów poprzez ćwiczenia z prowadzącym oraz poprzez ćwiczenia indywidualne. Ponadto podczas kursu student uczy się rozpoznawać i samodzielnie pisać znaki transkrypcji fonetycznej IPA oraz transkrybować wyrazy i krótkie zdania wyjęte z aktualnych artykułów prasowych lub podręczników. Student rozwija umiejętność poprawnego czytania różnych typów/ rodzajów tekstów oraz uczy się opisywania fonemów, dyftongów i afrykat za pomocą terminów metajęzyka lingwistyki.

Program kursu wspomagany jest różnorodnymi materiałami audiowizualnymi, a są to (1) krótkie filmy opatrzone tekstami dialogowymi, (2) krótkie reportaże, felietony radiowe, (3) nagrania pieśni tradycyjnych, (4) nagrania autentycznych dia- i/lub monologów. Materiały te znacząco uzupełniają bazowe podręczniki (patrz literatura) i przyczyniają się do jeszcze bardziej intensywnego (multimodalnego) rozwijania kompetencji (inter-)kulturowych. Kurs kładzie w związku z tym nacisk na użycie najnowszych (dostępnych) technologii, takich jak komputer, laptop czy iPad. W tym celu prowadzący systematycznie stosuje interaktywne wyświetlanie wyników pracy studenta na ekranie monitora. Natomiast student prezentuje wyniki swojej pracy za pośrednictwem prezentacji PowerPoint lub Knote oraz uczy się obsługi programu ‘praat’, służącego do wizualizacji i deskrypcji poszczególnych fonemów, tzw. spektrogramów i oscylogramów.

Nakład pracy studenta realizującego przedmiot rozumie się następująco: 30 godzin obecność na zajęciach, w tym 15 godzin czytanie i powtarzanie (głosek, znań itd.), 5 godzin mówienie w grupie/ parze, 2 godziny przygotowanie prezentacji na zajęcia (praca w domu), 3 godziny przygotowanie do zaliczenia, 5 godzin pracy samodzielnej.

Źródła Internetowe:

● System fonetyczny (opis formalny, IPA oraz ćwiczenia)

http://www.coli.uni-saarland.de/elaut/index.html

● Transkrypcja IPA

http://www.bergsoft.de/index.php?page=1

● Wymowa standardowa

https://www.youtube.com/watch?v=f8p6z4RWpB0

● Program ‘Praat’-Download

http://www.fon.hum.uva.nl/praat/

● Praat. Interpretacja sonogramów

https://www.phonetik.uni-muenchen.de/studium/skripten/SGL/SGLHome.html

Materiały obowiązujące na kursie:

● Middleman, D., 1996. Sprechen-Hören-Sprechen. Übungen zur deutschen Aussprache. 3 CD, Hueber

● Stock, E., 1996. Deutsche Intonation. 2 Kasseten - digitalisiert, Langenscheidt

● Tertel, R. K., 1989. Wymowa niemiecka. Wiedza Powszechna

Materiały do pracy samodzielnej:

● Bunk, J. S. Gerhard, 2009. Phonetik aktuell mit 2 CD, Hueber

Materiały obligatoryjne:

● DUDEN.Das Aussprachewörterbuch (2015). 7., komplett überarbeitete und aktualisierte Auflage. Bearbeitet von Stefan Kleiner und Ralf Knöbl in Zusammenarbeit mit der Dudenredaktion, S. 11–13; 23–29; 32–55

● Altman, Hans/ Ziegenhain, Ute (2010): Prüfungswissen Phonetik, Phonologie und Graphemik. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, S. 14-122,

● Ostaszewska, Danuta/ Tambor, Jolanta, 2000. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa, PWN, 84-90

Materiały fakultatywne:

● Pompino-Marschau, B., 2009. Einführung in die Phonetik, W. Gruyter, Seiten 182-229

● Rues, Beate / Redecker, Beate / Koch, Evelyn, 2007. Phonetische Transkription des Deutschen: Ein Arbeitsbuch mit CD, Narr Studienbücher

● Bredel, U. 2010/2011. Übungskompendium zur segmentalen Phonologie Transkriptionsaufgaben zur sicheren Anwendung des Internationalen Phonetischen Alphabets

● Hirschfeld, Ursula & Stock, Eberhard (Hg.): Phonothek interaktiv. Das Phonetikprogramm für Deutsch als Fremdsprache. CD-ROM. Berlin & München: Langenscheidt 2000

● Rausch, I.,/ Rausch, R., 1995. Deutsche Phonetik für Ausländer. Langenscheidt

● Stock, E., 1996. Phonetik der deutschen Sprache. Langenscheidt

● Dieling, H.: 1992. Phonetik im Fremdsprachenunterricht Deutsch . München

● Dieling, H. / Hirschfeld, U.: 1995. Phonetik lehren und lernen. Goethe-Institut Langenscheidt

● Hakkarainen, H. J., 1995. Phonetik des Deutschen. UTB 1835

● Hirschfeld, U.: 1992. Einführung in die deutsche Phonetik. Videokurs. Berlin / München.

● Hirschfeld, U., Hg. 1995. Fremdsprache Deutsch 12: Aussprache. München

● Hirschfeld, U. / Reinke, K., 1998. Simsalabim. Übungskurs zur deutschen Phonetik. (Video, Kassette, Arbeitsbuch). Goethe-Institut / Langenscheidt

● Meinhold, G. / Stock, E., 1982. Phonologie der deutschen Gegenwartssprache.

● Schiff, M., 1991. Sprachschulung und Redetechnik. Heyne

● Cauneau, I., 1992. Hören – Brummen – Sprechen. Angewandte Phonetik im Unterricht Deutsch als Fremdsprache. Klett

● Göbel, H., Graffman, H., et., 1985. Ausspracheschulung – Deutsch. Nettesheim

Po ukończeniu kursu student posiada:

Wiedzę:

● ma podstawową wiedzę o systemie fonetycznym j. niemieckiego

● zna symbole transkrypcji IPA

● ma wiedzę o podstawowej literaturze przedmiotu (słownikach wymowy, książkach naukowych)

Umiejętności:

● umie identyfikować, odróżniać i realizować poprawnie fonemy j. niemieckiego

● potrafi poprawnie czytać różne typy tekstów j. niemieckiego

● potrafi samodzielnie dokonywać zapisów wyrazów i zdań w transkrypcji IPA

● umie opisywać za pomocą terminów metajęzyka fonemy j. niemieckiego

● rozpoznaje schematy realizacji fonemów j. niemieckiego

Kompetencje społeczne:

● jest świadomy różnic pomiędzy systemami fonetycznymi polskim i niemieckim

● rozumie konieczność doskonalenia się w kwestii poprawnej artykulacji fonemów, fraz i zdań j. niemieckiego oraz poprawnej interpretacji tekstów, m.in. prozodii

● jest przygotowany do pracy w grupie oraz rozumie potrzeby komunikacyjne wynikające z tego faktu

Ocena końcowa z przedmiotu składa się z następujących elementów:

● Zaliczenie ustne (nagranie audio) — 50%, opanowanie teorii — 20%, czytanie — 20%, transkrypcja fonetyczna IPA — 10%

Kryteria oceny końcowej są obliczane według następujących wartości:

● ponad 90% – 5

● 85%-89% – 4,5

● 80%-84% – 4

● 70%-79% – 3,5

● 60%-69% – 3

Kryteria oceniania:

Semestr: Semestralne zaliczenie ustne (nagranie audio) — 50%; Opanowanie teorii — 20%; Czytanie — 20%; Transkrypcja fonetyczna IPA — 10%;

Semestr: Semestralne zaliczenie ustne (nagranie audio) 50%; Opanowanie teorii — 20%; Mówienie — 20%; Transkrypcja fonetyczna IPA — 5%; Opanowanie programu ‚Praat‘ oraz samodzielna deskrypcja — 5%