Konwersatorium literaturoznawcze IIz/III z + p : Katastrofy i środowisko w literaturze frankofońskiej Ameryk (Karaiby, Luizjana, Quebec)

w sali

Celem kursu będzie refleksja nad tematem katastrof naturalnych i ludzkich oraz ich wpływu na środowisko naturalne obszaru postkolonialnego poprzez analizę wybranych powieści i wierszy z amerykańskiej przestrzeni frankofońskiej (Karaiby, Luizjana, Quebec).

Zajęcia proponują krytyczną analizę literackich reprezentacji katastrofy we frankofońskiej literaturze z amerykańskiej przestrzeni, w szczególności na Karaibach, w Quebecu i Luizjanie. Co łączy huragany, trzęsienia ziemi, kolonizację, dewastację środowiska i znikanie rdzennej ludności? Wszystkie one, w różnym stopniu, są formami katastrofy - nagłej lub powolnej, widocznej lub niewidocznej - która wpływa na ciała i krajobrazy.

Opierając się na korpusie powieści i wierszy z obszarów naznaczonych historią kolonialną, nierównością społeczną i wrażliwością środowiskową, zajęcia zbadają powiązania między katastrofą, krajobrazem, tożsamością i pamięcią. Od wydarzeń naturalnych, takich jak trzęsienia ziemi i huragany, po bardziej strukturalne zjawiska, takie jak wylesianie, zanieczyszczenie, ekstraktywizm oraz wymazywanie językowe i kulturowe, badane teksty świadczą o złożoności światów w kryzysie i formach oporu, które wywołują.

W ramach zajęć omawiane będą dzieła autorów i autorek z Haiti (Dany Laferrière), literatury rdzennych narodów Quebecu (Naomi Fontaine) oraz poezja z Luizjany pisana w języku francuskim (Jean Arceneaux, Zachary Richard, czasopismo literackie "Feux Follets").

Podejście metodologiczne kursu opiera się na ekokrytyce dekolonialnej, zwracającej uwagę na formy niesprawiedliwości środowiskowej specyficzne dla kontekstów post- i neokolonialnych, skrzyżowanej z lekturą socjokrytyczną, która umieszcza dzieła w ich historycznych, politycznych i społecznych ramach.

Literatury z amerykańskiej przestrzeni frankofońskiej będą zatem postrzegane jako przestrzenie poetyckiej inwencji, estetycznych eksperymentów i symbolicznego przywłaszczania zranionych terytoriów. Dzięki takiemu podejściu zajęcia mają na celu podkreślenie głosów, które są często marginalizowane w globalnych narracjach na temat antropocenu, oraz myślenie o katastrofach nie jako o odosobnionych wydarzeniach, ale jako o symptomach szerszego zaburzenia: kolonialnego, ekologicznego i ontologicznego.

Utwory:

- Fontaine, Naomi, "Manikanetish", Montréal, Mémoire d'encrier, 2017.

- Laferrière, Dany, "Tout bouge autour de moi", Paris, Grasset, 2010.

- Wybrane wiersze z Luizjany frankofońskiej (XX-XXI w.)

Szczegółowy program i lista utworów do analizy, w tym źródła teoretyczne, zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach.

Osoba studiująca ma wiedzę z zakresu kultury Francji oraz krajów francuskojęzycznych (K_W12); ma usystematyzowaną wiedzę o podstawowych procesach zachodzących w obszarach języka, literatury i kultury frankofońskiej (K_W04); potrafi korzystać z różnych źródeł i sposobów, tradycyjnych i nowoczesnych, aby wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację niezbędną do udziału w zajęciach (K_U01); potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (język, literatura, sztuka) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod (K_U05); umie współpracować w grupie, rozwiązywać problemy w dyskusji i inicjować stosowne do sytuacji rozwiązania (K_K02); interesuje się współczesnymi procesami i zjawiskami zachodzącymi w życiu kulturalnym oraz w literaturze krajów frankofońskich (K_K09).

Metody i kryteria oceniania:

- udział w dyskusji

- prezentacja ustna

- 2 testy

- egzamin ustny

- obecność i aktywność na zajęciach (więcej niż dwie nieobecności skutkują dodatkowym pytaniem na teście)

Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach.

Metody dydaktyczne:

- praca indywidualna oraz w grupach

- dyskusja kierowana

- analiza i interpretacja tekstów literackich