Filozofia i literatura
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3501-FL20-S-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Filozofia i literatura |
Jednostka: | Wydział Filozofii |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | ogólnouniwersyteckie |
Założenia (opisowo): | Zainteresowanie problematyką z pogranicza filozofii, teorii literatury i hermeneutyki. Znajomość filozofii niezbędna do podjęcia dyskusji w ramach omawianej problematyki. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiotem naszego zainteresowania będzie teoretyczny obszar sytuujący się na styku filozofii, hermeneutyki i teorii literatury. Naszym celem będzie nie tylko zapoznanie z narzędziami filozoficznymi prowadzącymi do analizy problematyki dzieła literackiego ale również taka refleksja nad konkretnymi przypadkami dzieł, która prowadzi do ich problematyzacji w kategoriach filozoficznych - F. Kafka, F. Ponge, H. Melvill, I. Calvino, Basho, V. Wolf ... |
Pełny opis: |
Przedmiotem naszego zainteresowania będzie teoretyczny obszar sytuujący się na styku filozofii, hermeneutyki i literatury. Naszym celem będzie nie tylko zapoznanie z narzędziami filozoficznych prowadzącymi do analizy problematyki dzieła literackiego ale również taka refleksja nad konkretnymi przypadkami dzieł, która prowadzi do ich problematyzacji w kategoriach filozoficznych - F. Kafka, F. Ponge, H. Melvill, I. Calvino, Basho, V. Wolf, J.J. Rousseau, W. G. Sebald … W związku z tym część zajęć będzie miała charakter warsztatowy. Materiał do nich stanowić będą krótkie formy literackie i teksty filozoficzne bezpośrednio im poświęcone. Interesować nas będą kwestie ogólne dotyczące odpowiedzi na pytanie o to, czym jest literatura, zagadnienia związane z rozumieniem i interpretacją tekstu literackiego, problematyka materialności dzieła literackiego, fikcji literackiej, światów możliwych i ich relacji do realnej rzeczywistości. Będziemy prowadzić badania nad doświadczeniem jednostkowości dzieła literackiego, w tym kontekście interesować nas będzie fenomenem obcości, oporu jaki stawia tekst czytelnikowi. Poddamy analizie relacje pomiędzy autorem – dziełem – czytelnikiem. Wybór tematów zajęć: - „Ta dziwna instytucja zwana literaturą” (J. Derrida) – literatura a filozofia. - Problem jednostkowości literatury. - Autobiografia - o sobie samym jako o innym. - Materialny aspekt tekstu – dziennik, rękopis, brudnopis a zapis cyfrowy. - Literatura i śmierć. - Literatura i wojna. - Obecność rzeczy w literaturze. - Niewidzialne miasta - znaki i to, co pomiędzy znakami. - Haiku - punktum w literaturze? - Melancholia i marzenie – Rousseau i Sebald - Niedziela życia – Hegel, Kèjeve i Queneau - Niepewna nowoczesność – Baudelaire, Benjamin. Pełny zestaw zagadnień zostanie podany po uzgodnieniu preferencji i projektów realizowanych przez seminarzystów. |
Literatura: |
Wybór: Adorno, O literaturze. Wybór esejów, Warszawa 2005. G. Agamben, Bartleby, czyli o przypadkowości, w: H. Melville, „Kopista Bartleby. Historia z Wall Street, Warszawa 2009. D. Attridge, Jednostkowość literatury, Universitas, Kraków R. Barthes, Od nauki do literatury, w: tegoż, „Mit i znak”, Warszawa 1970. W. Benjamin, Rozpakowuję swoją bibliotekę, w: tegoż, „Krytyka i narracja. Pisma o literaturze”, Warszawa 2018. M. Blanchot, Przestrzeń literacka, PWN, Warszawa M. Blanchot, Literatura i prawo do śmierci, w: „Literatura na świecie” E. Bloch, Ślady, Kraków 2012. M. Beaujour, Autobiografia i autoportret, w: „Autobiografia”, red. M. Czernińska, Gdańsk 2009 P. M. de Biasi, Genetyka tekstów, Warszawa 2015; I. Calvino, Francis Ponge, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006. R. Calasso, Pawilon Baudelaire’a, Warszawa 2017. G. Deleuze, Bartleby albo formuła, w: H. Melville, „Kopista Bartleby. Historia z Wall Street, Warszawa 2009. G. Deleuze, Literatura i życie, w: tegoż: „Krytyka i klinika”, Łódź 2016. J. Derrida, D. Attridge, Ta dziwna instytucja zwana literaturą, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000. J. Derrida, Signéponge-Signsponge, Columbia UP 1984. J. Derrida, Przed prawem, w: „Literatura na świecie” E. Freedgood, Idee w rzeczach. Ulotne znaczenie powieści wiktoriańskich, Warszawa 2017. P. Lejeune, „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…” O dziennikach osobistych, Warszawa 2010; E. Levinas, Spojrzenie poety, w: „Literatura na świecie”, P. de Man, Opór wobec teorii, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000. P. de Man, Autobiografia jako od-twarzanie, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000. M. Perloff, Ostrze ironii. Modernizm w cieniu monarchii habsburskiej, Wrocław 2018. F. Ponge, My Creative Method, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006. F. Ponge, Po stronie rzeczy, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006. J.J Rousseau, Przechadzki samotnego marzyciela, Warszawa 1967. J. P. Sartre, Człowiek i rzeczy, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006. W. G. Sebald, Opis nieszczęścia. Eseje o literaturze, Wrocław 2019. oraz teksty literackie |
Efekty uczenia się: |
Nabyta wiedza: absolwent zna i rozumie - w pogłębionym stopniu – metody badawcze i strategie argumentacyjne wybranej dyscypliny filozoficznej oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego K_W02 P7S_WG - wybrane kierunki i stanowiska rozwojowe współczesnej filozofii w zakresie jednego bloku głównych dyscyplin filozoficznych: 1) logika i filozofia języka, metafizyka, epistemologia, filozofia umysłu 2) etyka, filozofia polityki, filozofia społeczna 3) estetyka, filozofia kultury, historia filozofii K_W06 P7S_WG - w pogłębionym stopniu – zależność między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie; rozumie fundamentalną rolę, jaką idee filozoficzne odgrywają w powstawaniu dzieł i instytucji kultury K_W11 P7S_WG P7S_WK Nabyte umiejętności: absolwent potrafi: - samodzielnie interpretować tekst filozoficzny, twórczo i innowacyjnie komentować i konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów K_U01 P7S_UW - wykrywać zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określać relacje między tymi zależnościami K_U16 P7S_UW Nabyte kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do: - aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji K_K05 P7S_KO - aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa filozoficznego i wykorzystywania go w rozumieniu wydarzeń społecznych i kulturalnych K_K06 P7S_KO |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena udziału aktywności studenta w dyskusjach seminaryjnych i stopnia zaangażowania w pracę badawczą na zajęciach; ocena jakości przygotowania i wygłoszenia referatu zdającego sprawę z indywidualnych badań lub prezentacji poszerzającej zakres problematyki omawianej na zajęciach Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.