Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia i literatura

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3501-FL20-S-OG
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Filozofia i literatura
Jednostka: Wydział Filozofii
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

ogólnouniwersyteckie
seminaria monograficzne

Założenia (opisowo):

Zainteresowanie problematyką z pogranicza filozofii, teorii literatury i hermeneutyki. Znajomość filozofii niezbędna do podjęcia dyskusji w ramach omawianej problematyki.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Przedmiotem naszego zainteresowania będzie teoretyczny obszar sytuujący się na styku filozofii, hermeneutyki i teorii literatury. Naszym celem będzie nie tylko zapoznanie z narzędziami filozoficznymi prowadzącymi do analizy problematyki dzieła literackiego ale również taka refleksja nad konkretnymi przypadkami dzieł, która prowadzi do ich problematyzacji w kategoriach filozoficznych - F. Kafka, F. Ponge, H. Melvill, I. Calvino, Basho, V. Wolf ...

Pełny opis:

Przedmiotem naszego zainteresowania będzie teoretyczny obszar sytuujący się na styku filozofii, hermeneutyki i literatury. Naszym celem będzie nie tylko zapoznanie z narzędziami filozoficznych prowadzącymi do analizy problematyki dzieła literackiego ale również taka refleksja nad konkretnymi przypadkami dzieł, która prowadzi do ich problematyzacji w kategoriach filozoficznych - F. Kafka, F. Ponge, H. Melvill, I. Calvino, Basho, V. Wolf, J.J. Rousseau, W. G. Sebald … W związku z tym część zajęć będzie miała charakter warsztatowy. Materiał do nich stanowić będą krótkie formy literackie i teksty filozoficzne bezpośrednio im poświęcone.

Interesować nas będą kwestie ogólne dotyczące odpowiedzi na pytanie o to, czym jest literatura, zagadnienia związane z rozumieniem i interpretacją tekstu literackiego, problematyka materialności dzieła literackiego, fikcji literackiej, światów możliwych i ich relacji do realnej rzeczywistości. Będziemy prowadzić badania nad doświadczeniem jednostkowości dzieła literackiego, w tym kontekście interesować nas będzie fenomenem obcości, oporu jaki stawia tekst czytelnikowi. Poddamy analizie relacje pomiędzy autorem – dziełem – czytelnikiem.

Wybór tematów zajęć:

- „Ta dziwna instytucja zwana literaturą” (J. Derrida) – literatura a filozofia.

- Problem jednostkowości literatury.

- Autobiografia - o sobie samym jako o innym.

- Materialny aspekt tekstu – dziennik, rękopis, brudnopis a zapis cyfrowy.

- Literatura i śmierć.

- Literatura i wojna.

- Obecność rzeczy w literaturze.

- Niewidzialne miasta - znaki i to, co pomiędzy znakami.

- Haiku - punktum w literaturze?

- Melancholia i marzenie – Rousseau i Sebald

- Niedziela życia – Hegel, Kèjeve i Queneau

- Niepewna nowoczesność – Baudelaire, Benjamin.

Pełny zestaw zagadnień zostanie podany po uzgodnieniu preferencji i projektów realizowanych przez seminarzystów.

Literatura:

Wybór:

Adorno, O literaturze. Wybór esejów, Warszawa 2005.

G. Agamben, Bartleby, czyli o przypadkowości, w: H. Melville, „Kopista Bartleby. Historia z Wall Street, Warszawa 2009.

D. Attridge, Jednostkowość literatury, Universitas, Kraków

R. Barthes, Od nauki do literatury, w: tegoż, „Mit i znak”, Warszawa 1970.

W. Benjamin, Rozpakowuję swoją bibliotekę, w: tegoż, „Krytyka i narracja. Pisma o literaturze”, Warszawa 2018.

M. Blanchot, Przestrzeń literacka, PWN, Warszawa

M. Blanchot, Literatura i prawo do śmierci, w: „Literatura na świecie”

E. Bloch, Ślady, Kraków 2012.

M. Beaujour, Autobiografia i autoportret, w: „Autobiografia”, red. M. Czernińska, Gdańsk 2009

P. M. de Biasi, Genetyka tekstów, Warszawa 2015;

I. Calvino, Francis Ponge, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006.

R. Calasso, Pawilon Baudelaire’a, Warszawa 2017.

G. Deleuze, Bartleby albo formuła, w: H. Melville, „Kopista Bartleby. Historia z Wall Street, Warszawa 2009.

G. Deleuze, Literatura i życie, w: tegoż: „Krytyka i klinika”, Łódź 2016.

J. Derrida, D. Attridge, Ta dziwna instytucja zwana literaturą, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000.

J. Derrida, Signéponge-Signsponge, Columbia UP 1984.

J. Derrida, Przed prawem, w: „Literatura na świecie”

E. Freedgood, Idee w rzeczach. Ulotne znaczenie powieści wiktoriańskich, Warszawa 2017.

P. Lejeune, „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…” O dziennikach osobistych, Warszawa 2010;

E. Levinas, Spojrzenie poety, w: „Literatura na świecie”,

P. de Man, Opór wobec teorii, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000.

P. de Man, Autobiografia jako od-twarzanie, w: „Dekonstrukcja w badaniach literackich”, red. R. Nycz, Gdańsk 2000.

M. Perloff, Ostrze ironii. Modernizm w cieniu monarchii habsburskiej, Wrocław 2018.

F. Ponge, My Creative Method, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006.

F. Ponge, Po stronie rzeczy, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006.

J.J Rousseau, Przechadzki samotnego marzyciela, Warszawa 1967.

J. P. Sartre, Człowiek i rzeczy, w: „Literatura na świecie”, nr. 9-10/2006.

W. G. Sebald, Opis nieszczęścia. Eseje o literaturze, Wrocław 2019.

oraz teksty literackie

Efekty uczenia się:

Nabyta wiedza:

absolwent zna i rozumie

- w pogłębionym stopniu – metody badawcze i strategie argumentacyjne wybranej dyscypliny filozoficznej oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego

K_W02

P7S_WG

- wybrane kierunki i stanowiska rozwojowe współczesnej filozofii w zakresie jednego bloku głównych dyscyplin filozoficznych: 1) logika i filozofia języka, metafizyka, epistemologia, filozofia umysłu 2) etyka, filozofia polityki, filozofia społeczna 3) estetyka, filozofia kultury, historia filozofii

K_W06

P7S_WG

- w pogłębionym stopniu – zależność między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie; rozumie fundamentalną rolę, jaką idee filozoficzne odgrywają w powstawaniu dzieł i instytucji kultury

K_W11

P7S_WG P7S_WK

Nabyte umiejętności:

absolwent potrafi:

- samodzielnie interpretować tekst filozoficzny, twórczo i innowacyjnie komentować i konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów

K_U01

P7S_UW

- wykrywać zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określać relacje między tymi zależnościami

K_U16

P7S_UW

Nabyte kompetencje społeczne:

absolwent jest gotów do:

- aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji

K_K05

P7S_KO

- aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa filozoficznego i wykorzystywania go w rozumieniu wydarzeń społecznych i kulturalnych

K_K06

P7S_KO

Metody i kryteria oceniania:

Ocena udziału aktywności studenta w dyskusjach seminaryjnych i stopnia zaangażowania w pracę badawczą na zajęciach; ocena jakości przygotowania i wygłoszenia referatu zdającego sprawę z indywidualnych badań lub prezentacji poszerzającej zakres problematyki omawianej na zajęciach

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)