Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Kino polskie po 1989: problemy i zjawiska

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-AL-KP89-qTM-QMW
Kod Erasmus / ISCED: 08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Kino polskie po 1989: problemy i zjawiska
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy: Przedmioty oferowane przez Kolegium Artes Liberales
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Bierna znajomość języka angielskiego umożliwiająca lekturę tekstów artystycznych i naukowych.

Skrócony opis:

Celem konwersatorium jest przybliżenie zjawisk i problemów związanych z polskim kinem po 1989 roku. Podczas zajęć przyjrzymy się najważniejszym nurtom i fenomenom filmowym tego okresu, takim jak nurt bandycki, historyczne superprodukcje czy produkcje ilustrujące pokoleniowe nadzieje i niepokoje. Sprawdzimy, jak w ostatnim trzydziestoleciu twórcy konstruowali postacie kobiece czy nieheteronormatywne, jak próbowali przedstawiać na ekranie tworzący się na ich oczach realizm kapitalistyczny i w jaki sposób odnosili się do zbiorowych lęków końca wieku. Nie mniej ważny od wybranych tytułów filmowych będzie ich kontekst polityczno-społeczny – sytuacja kin i kinematografii po upadku państwowego mecenatu, zmiany ustrojowe czy rozwój “wolnego rynku”.

Pełny opis:

Przełom 1989 roku był dla polskiej kinematografii szokiem, który wstrząsnął wszystkimi obszarami jej funkcjonowania. Wraz z PRL-em upadł państwowy mecenat, a kino – podobnie jak inne gałęzie działalności kulturalnej – musiało odnaleźć się w świecie kiełkującego realizmu kapitalistycznego. Kina masowo zamykano, a widzowie, skuszeni rozwijającym się rynkiem kaset wideo, niechętnie uczęszczali do tych, które się ostały, decydując się zresztą zazwyczaj na filmy amerykańskie. W efekcie okres między upadkiem PRL-u a powstaniem PISF-u w 2005 roku często opisuje się jako czas stuporu i regresu; czas kinematografii niedofinansowanej, półprofesjonalnej, pozbawionej posłuchu zarówno w kraju, jak i na świecie.

Powstanie PISF-u i utworzenie systemu finansowania kinematografii pozwoliło na jej powolne odrodzenie. Od 2005 roku każdego roku w polskich kinach debiutuje kilkadziesiąt filmów fabularnych, z których wiele zyskuje zainteresowanie nie tylko wśród polskich widzów, ale też na światowych festiwalach.

Celem konwersatorium Kino polskie po 89’: problemy i zjawiska jest kompleksowe przybliżenie najważniejszych fenomenów, tematów i problemów związanych z polską kinematografią ostatniego trzydziestolecia. Podczas zajęć przyjrzymy się zarówno warstwie tekstualnej najważniejszych filmów powstałych w tym okresie, jak i uwarunkowaniom instytucjonalnym, infrastrukturalnym, społecznym, ekonomicznym i politycznym, które wpływały na kształt polskiej kinematografii. Porozmawiamy więc – z jednej strony – o realizmie kapitalistycznym, “słabych obrazach” społecznych przemian (związanych z wizerunkiem kobiet czy nieheteronormatywnością) czy lękach końca wieku, z drugiej zaś – o upadku kin na początku lat dziewięćdziesiątych, erze wideo i strategiach produkcyjnych twórców pozbawionych państwowego mecenatu.

Szerokie spektrum tematyczne pozwoli nie tylko zrekapitulować dotychczasowe, krytyczne badania dotyczące kanonicznych już pozycji polskiej kinematografii ostatnich 30 lat, takie jak “Psy” Pasikowskiego, “Dług” Krauzego czy “Ida” Pawlikowskiego. Wiele miejsca poświęcimy także tytułom mniej dzisiaj pamiętanych (“Wirus” Kidawy-Błońskiego, “Show”. Ślesickiego, “Pokuszenie” Sass) lub tych, których skomplikowana historia recepcji doskonale odzwierciedla tak polityczno-społeczne zmiany, jak i przemiany samej krytyki filmowej omawianego okresu. Pozwoli to zrozumieć epokę w polskim kinie, wciąż domagającej się opisu, interpretacji i dyskusji, w pełnym zakresie jej niejednoznacznych i burzliwych dziejów rozwoju.

Literatura:

Wybrana filmografia:

1. “1920. Bitwa Warszawska”, reż. J. Hoffman (2011).

2. “Chłopaki nie płaczą”, reż, Olaf Lubaszenko (2000).

3. “Dług” K. Krauze (1999).

4. “Egoiści”, reż. M. Treliński (2000).

5. “Głośniej od bomb”, reż. P. Wojcieszek (2001).

6. “Hiszpanka”, reż. Łukasz Barczyk (2014).

7. “Ida”, reż. P. Pawlikowski (2013).

8. “Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce”, reż. F. Falk (1990).

9. “Klątwa Doliny Węży”, reż. M. Piestrak (1987).

10. “Kobiety mafii”, reż. P. Vega (2018).

11. “Korczak”, reż. A. Wajda (1990).

12. “Lepiej być piękną i bogatą”, reż. F. Bajon (1993).

13. “Mów mi Rockefeller”, reż. W. Szarek (1990).

14. ”Nina”, reż. O. Hajdas (2018).

15. ”Opowieści weekendowe: urok wszeteczny”, reż. K. Zanussi (1996).

16. “Pitbull”, reż. P. Vega (2005).

17. “Płynące wieżowce”, reż. T. Wasilewski (2013).

18. “Pokuszenie”, reż. B. Sass (1995).

19. “Psy”, reż. W. Pasikowski (1992)

20. “Trzy kolory: Biały” (1994), reż. K. Kieślowski.

21. “Show”, reż. M. Ślesicki (2003).

22. “Szamanka”, reż. A. Żuławski (1996).

23. “Wirus”, reż. J. Kidawa-Błoński (1996).

24. “Wszystkie nieprzespane noce”, M. Marczak (2016).

Wybrane opracowania naukowe:

1. “Kino polskie 1989–2009. Historia krytyczna”, red. A. Wiśniewska, P. Marecki, Warszawa 2010.

2. Adamczak M., “Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku”, Gdańsk 2010.

3. Adamczak M., “Próba. »Hiszpanka« jako incepcja, w: 1918 – kino polskie wobec odzyskania niepodległości”, red. P. Zwierzchowski, M. Guzek, Bydgoszcz 2020.

4. Adamczak M., “Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu”, Poznań 2014.

5. Fisher M., “Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?”, Książka i Prasa 2009.

6. Fortuna G. Jr., “Biznes, piractwo i kasety wideo. Dystrybucja kaset VHS w okresie transformacji”, w: “Wokół zagadnień dystrybucji filmowej”, red. M. Adamczak, K. Klejsa, Łódź 2015.

7. Giza B., “Po przełomie 1989. Polska krytyka filmowa wobec »Psów« Władysława Pasikowskiego”, w: “Polskie kino popularne”, red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, Bydgoszcz 2011.

8. Kempna-Pieniążek M., “Ciemna strona Polski? »Neo-noir« i kino policyjne w twórczości Patryka Vegi”, “Kwartalnik Filmowy” 2016, nr 95.

9. Kletowski P., “Surrealizm w kamp przemieniony – o filmowej twórczości Marka Piestraka”, w: “Polskie kino popularne”, red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, Bydgoszcz 2011.

10. Król M., “Byliśmy głupi”, Czerwone i Czarne 2015.

11. Kucharski K., “Kino Plus. Film i dystrybucja kinowa w Polsce w 1990-2000”, Toruń 2002.

12. Lewicki A., “Kino popularne a polskie społeczeństwo po roku 1989”, w: “Polskie kino popularne”, red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, Bydgoszcz 2011.

13. Marecki P., Kletowski P., Żuławski A., “Żuławski. Wywiad rzeka”, Warszawa 2019.

14. Piepiórka M., “Już tylko »Kiler«”. Kino końca postkomunizmu, “Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 105-106.

15. Piepiórka M., “Rockefellerowie i Marks nad Warszawą. Polskie filmy fabularne wobec transformacji gospodarczej”, Wrocław 2019.

16. Szcześniak M., “Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji”, Warszawa 2016.

17. Szprycha T., “Teorie spiskowe w filmach Patryka Vegi”, w: “Kultura popularna i ideologia”, red. F. Biały, J. Jakubowski, Poznań 2020.

18. Zajiček E., “Poza ekranem. Polska kinematografia w latach 1896-2005”, Warszawa 2009.

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu konwersatorium student:

W zakresie wiedzy:

● zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę w kulturze (K_W01);

● rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych (K_W04);

● zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury (K_W05);

● zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych (K_W07);

● zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych (K_W08).

W zakresie umiejętności:

● potrafi selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych (K_U01);

● potrafi dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych (K_U02);

● potrafi rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności (K_U04);

● potrafi uczestniczyć w konferencjach, sympozjach i dyskusjach naukowych (K_U05);

● potrafi prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie (K_U06);

● posługuje się wybranym językiem obcym na poziomie B2 (K_U09);

● potrafi przygotować wystąpienie ustne uwzględniające potrzeby odbiorców (K_U10);

● potrafi wykorzystać informacje źródłowe z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej (K_U12);

● potrafi wykorzystywać narzędzie cyfrowe w pracy akademickiej (K_U13).

W zakresie kompetencji społecznych:

● jest gotów do poznawania nowych metod badawczych (K_K03);

● ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań (K_K04);

● przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych (K_K07);

● docenia bogactwo kultury (K_K08);

● jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej (K_K09);

● respektuje prawa własności intelektualnej (K_K12).

Metody i kryteria oceniania:

W ciągu semestru ocenie podlegają: obecność (dopuszczalne są maksymalnie 2 nieobecności), przygotowanie do zajęć (lektura dodatkowych tekstów teoretycznych, wypowiedzi na platformie Google Classroom) i aktywne uczestnictwo w zajęciach (udział w dyskusji). Wszystkie aktywności składają się na 30% końcowej oceny uzyskanej z przedmiotu.

Zasadniczą formą zaliczenia jest pisemna praca zaliczeniowa, dotycząca podejmowanej za zajęciach problematyki (70% oceny końcowej)

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)