Język nahuatl (2) z elementami językoznawstwa i kulturoznawstwa – poziom średnio zaawansowany

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Kurs przeznaczony jest dla studentów, którzy poznali już podstawy języka nahuatl (np. przez uczestnictwo w kursie podstawowym). Konieczna również dobra (przynajmniej bierna) znajomość języka angielskiego, mile widziana znajomość hiszpańskiego

Przedmiot przeznaczony jest dla studentów, którzy ukończyli podstawowy kurs języka nahuatl i oferuje możliwość kontynuacji nauki. Nahuatl, zwany czasem „łaciną Nowego Świata” jest jednym z najważniejszych języków tej części świata. Powstał w nim największy na kontynencie amerykańskim korpus tekstów pisanych w okresie XVI-XVIII wieku, a liczne warianty tego języka pozostają w użyciu do dziś. W trakcie zajęć uczestnicy pogłębią wiedzę na temat gramatyki i słownictwa języka nahuatl umożliwiającą lekturę oryginalnych tekstów – relacji historycznych, dokumentacji związanej z różnymi aspektami życia oraz literatury indiańskiej. Część zajęć poświęcona jest lekturze dokumentów piktograficzno-alfabetycznych i nauce podstaw paleografii.

Przedmiot przeznaczony jest dla studentów, którzy ukończyli podstawowy kurs języka nahuatl i oferuje możliwość kontynuacji nauki. Nahuatl, zwany czasem „łaciną Nowego Świata” jest jednym z najważniejszych języków tej części świata. W języku tym powstał największy na terenie obu Ameryk korpus źródeł tubylczych dokumentujących spotkanie świata indiańskiego z kulturą europejską oraz następujący po konkwiście okres kolonialny. Jako lingua franca prekolumbijskiej Mezoameryki i język imperium azteckiego stanowi on również klucz do poznania bogactwa kultur przedhiszpańskich. Mimo trwającej wiele stuleci hispanizacji Meksyku Nahuatl pozostaje w użyciu po dziś dzień w wielu dialektach, które przetrwały w licznych tradycyjnych społecznościach na terenie kraju.

Celem zajęć jest pogłębienie umiejętności w zakresie samodzielnej lektury wczesnokolonialnych przekazów i dokumentów umożliwiających poznanie kultury Indian Nahua oraz złożonej rzeczywistości Nowej Hiszpanii. Uczestnicy zdobędą wiadomości z zakresu gramatyki i słownictwa umożliwiające samodzielne tłumaczenie oryginalnych tekstów z okresu kolonialnego – relacji historycznych, dokumentacji związanej z różnymi aspektami życia oraz literatury indiańskiej. Część zajęć poświęcona jest lekturze dokumentów piktograficzno-alfabetycznych i nauce podstaw paleografii.

Literatura Słowniki:

 Frances Karttunen An Analytical Dictionary of Nahuatl, Norman: University of Oklahoma Press 1983.

 Alonso de Molina Vocabulario en lengua castellana y mexicana, y mexicana y castellana, México: Antonio de Spinosa 1571.

Opracowania:

 Arthur J.O. Anderson, Grammatical examples, exercises, & review for use with Rules of the Aztec language, Salt Lake City: University of Utah Press 1973.

 J. Richard Andrews, Introduction to classical Nahuatl, Austin: University of Texas Press, 1975 lub 2005.

 R. Joe Campbell, Frances Karttunen, Foundation course in Nahuatl grammar, Austin: Institute of Latin American Studies, The University of Texas Press, 1989.

 Michel Launey, Introduction à la langue et à la littérature aztèques, Paris: L'Harmattan, 1979-1980.

 James Lockhart, Nahuatl as Written: Lessons in Older Written Nahuatl, with Copious Examples and Texts, Stanford: Stanford Univ. Press, 2001.

 Miguel León Portilla, Historia de la literatura mexicana. Periodo prehispánico, México: Alhambra Mexicana, 1989.

 Justyna Olko, Agnieszka Brylak, Defending local autonomy and facing cultural trauma. A Nahua order against idolatry, Tlaxcala 1543, “Hispanic American Historical Review” 98(4): 573-604; Pennsylvania State University, 2018; doi: 10.1215/00182168-7160325

 Justyna Olko, Robert Borges, John Sullivan, Convergence as the driving force of typological change in Nahuatl, “STUF. Language Typology and Universals” 71(3): 467–507; Mouton de Gruyter 2018; doi: 10.1515/stuf-2018-0018

 Justyna Olko, John Sullivan, Empire, Colony, and Globalization.
A Brief History of the Nahuatl Language, “Colloquia Humanistica” 2 (2013): 181-216.

 Justyna Olko, John Sullivan, Jan Szemiński, Dialogue with Europe, Dialogue with the Past. Colonial Nahua and Quechua Elites in Their Own Words, University Press of Colorado i Utah State University Press, Louisville 2018

Student w zakresie wiedzy:

- posiada pogłębioną znajomość dawnego języka nahuatl (morfologia, składnia, słownictwo), która może być następnie pogłębiana w trakcie poziomu zaawansowanego translatorium;

- posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach oraz specyfice przedmiotowej i metodologicznej dyscypliny związanej z kulturą nahua i kulturą kolonialnej Mezoameryki;

- posiada pogłębioną wiedzę na temat kolonialnego piśmiennictwa w języku nahuatl (gatunki, konwencje, tematyka);

- posiada pogłębioną wiedzę na temat zagadnień związanych z przekazem międzykulturowym i zmianami zachodzącymi w języku pod wpływem intensywnego kontaktu z innym językiem na przykładzie nahuatl i hiszpańskiego;

- ma świadomość znaczenia kompleksowej natury języka w badaniach filologicznych i kulturoznawczych;

w zakresie umiejętności:

- potrafi tłumaczyć oryginalne teksty źródłowe z języka nahuatl na język polski i angielski;

- posiada pogłębione umiejętności w zakresie analizy tekstów oryginalnych;

- potrafi uczestniczyć w dyskusji na tematy kulturo- i językoznawcze, w tym przedstawiać logiczną argumentację i wyciągać krytyczne wnioski;

- potrafi zastosować poznane pojęcia z zakresu nauki o języku do analizy wypowiedzi w języku nahuatl;

w zakresie kompetencji społecznych:

- posiada świadomość znaczenia kompleksowej natury języka w badaniach filologicznych i kulturoznawczych;

- rozumie potrzebę i zasady pracy zespołowej w grupie interdyscyplinarnej;

- zna i zrozumie podstawowe wyzwania związane z badaniem kultury i relacji międzycywilizacyjnych;

- rozumie wagę zachowania bogactwa, integralności oraz świadomości dziedzictwa kulturowego.

Ocenie podlega umiejętność tłumaczenia weryfikowana podczas formalnego egzaminu (tłumaczenie oryginalnego tekstu źródłowego). Podczas tłumaczenia tekstu oryginalnego studenci korzystają ze słowników (XVI-wiecznego Diccionario de la lengua nahuatl Alonso de Moliny oraz współczesnego An Analytical Dictionary of Nahuatl Frances Karttunen). Dopuszcza się 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.