Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia antyczna jako terapia duszy

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-KON59-AL
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Filozofia antyczna jako terapia duszy
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:

Przedmiotem seminarium będzie terapeutyczny dyskurs w filozofii starożytnej. W trakcie zajęć zastanowimy się nad jego genezą i specyfiką, spróbujemy dokonać jego typologii i prześledzić, jak przejawiał się w różnych gatunkach literackich. Oprócz tekstów źródłowych analizowane będą metafilozoficzne prace takich autorów, jak Pierre Hadot, Michel Foucault, Juliusz Domański czy Martha Nussbaum.

Pełny opis:

Przedmiotem seminarium będzie terapeutyczny dyskurs w filozofii starożytnej. W trakcie zajęć zastanowimy się nad jego genezą i specyfiką, spróbujemy dokonać jego typologii i prześledzić, jak przejawiał się w różnych gatunkach literackich. Oprócz tekstów źródłowych analizowane będą metafilozoficzne prace takich autorów, jak Pierre Hadot, Michel Foucault, Juliusz Domański czy Martha Nussbaum.

Przynajmniej od czasów Sokratesa zadanie filozofii starożytnej zostało zdefiniowane szerzej niż tylko objaśnianie rzeczywistości. Sokratejski postulat „troski o duszę” oznacza, że filozofia powinna zwrócić się również ku podmiotowi z intencją jego przekształcenia. Prowadzi to z kolei do stopniowego wyłonienia się „ćwiczeń duchowych”, technik, które mają kształtować myślenie, emocje i postawy, przeradzając się w nowy habitus. Takie rozumienie filozofii dominuje aż do końca starożytności.

Podczas seminarium zastanowimy się nad możliwą genezą Sokratejskiego przełomu oraz jego reinterpretacją, której dokonują myśliciele antyczni w ramach poszczególnych szkół filozoficznych. Przyjrzymy się związkom filozofii z medycyną grecką (teksty hipokratejskie), a także antycznym gatunkom literackim (protreptyk, konsolacja, diatryba, komentarz i in.), w ramach których dokonuje się perswazyjnego użycia języka, obliczonego na zmianę postawy odbiorcy.

Zajęcia będą koncentrowały się wokół następujących tematów:

- medycyna starożytna a refleksja etyczna w starożytności;

- ćwiczenia duchowe;

- terapia namiętności;

- wzorzec osobowy: filozof, mędrzec, theios aner;

- filozofia a doświadczenia graniczne (cierpienie, wygnanie, śmierć)

- formy dyskursu i gatunki literackie

Literatura:

Wybór z tekstów źródłowych:

Korpus hippokratejski

Platon, Gorgiasz

Epikur, Listy

Lukrecjusz, O naturze rzeczy

Diogenes z Oinoandy, fragmenty

Muzoniusz Rufus, Diatryby

Cyceron, Rozmowy tuskulańskie

Seneka, Listy, Dialogi (wybór)

Epiktet, Diatryby, Encheiridion (wybór)

Marek Aureliusz, Rozmyślania (do siebie samego)

Porfiriusz, List do Marcelli

Boecjusz, O pocieszeniu, jakie daje filozofia

Simplikios, Komentarz do 'Encheiridionu' Epikteta (wybór)

Wybór z literatury przedmiotu:

Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przeł. P. Domański, Warszawa 2003.

Hadot P., Twierdza wewnętrzna. Wprowadzenie do 'Rozmyślań' Marka Aureliusza, przeł. P.Domański, Kęty 2004.

Domański J., 'Scholastyczne' i 'humanistyczne' pojęcie filozofii, Kęty 2005.

Lain Entralgo P., The Therapy of the Word in Classical Antiquity, Yale UP 1970.

Nussbaum M.C., The Therapy of Desire. Theory and Practice in Hellenistic Ethics, Princeton UP 1996.

Foucault M., 'Sobąpisanie', przeł. M.P.Markowski [w:] Szaleństwo i literatura, Warszawa 1999.

Gill Ch., Ancient Psychotherapy, 'Journal of the History of Ideas', 46, 1985, 307-325.

Stephens, W.O., Epictetus on How the Stoic Sage Loves, 'Oxford Studies in Ancient Philosophy' 14, 1996, 193-210.

Efekty uczenia się:

wiedza

K_W07 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją

K_W13 zna podstawowe metody interpretacji tekstu literackiego i filozoficznego oraz tekstualnego źródła historycznego

K_W02 zna w pogłębionym zakresie terminologię nauk humanistycznych i społecznych i umie ją wykorzystywać

umiejętności

K_U04 posiada podstawowe umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów badawczych z zakresu humanistyki, filozofii, literatury i sztuki

K_U13 potrafi przygotować naukowe wystąpienie pisemne oraz ustne, uwzględniając poziom oraz potrzeby odbiorców

kompetencje

K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej

K_K07 rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych

Metody i kryteria oceniania:

obecność na zajęciach

aktywność na zajęciach

praca pisemna lub krótki referat

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)