Filozofia antyczna jako terapia duszy
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3700-KON59-AL |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Filozofia antyczna jako terapia duszy |
Jednostka: | Wydział "Artes Liberales" |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Skrócony opis: |
Przedmiotem seminarium będzie terapeutyczny dyskurs w filozofii starożytnej. W trakcie zajęć zastanowimy się nad jego genezą i specyfiką, spróbujemy dokonać jego typologii i prześledzić, jak przejawiał się w różnych gatunkach literackich. Oprócz tekstów źródłowych analizowane będą metafilozoficzne prace takich autorów, jak Pierre Hadot, Michel Foucault, Juliusz Domański czy Martha Nussbaum. |
Pełny opis: |
Przedmiotem seminarium będzie terapeutyczny dyskurs w filozofii starożytnej. W trakcie zajęć zastanowimy się nad jego genezą i specyfiką, spróbujemy dokonać jego typologii i prześledzić, jak przejawiał się w różnych gatunkach literackich. Oprócz tekstów źródłowych analizowane będą metafilozoficzne prace takich autorów, jak Pierre Hadot, Michel Foucault, Juliusz Domański czy Martha Nussbaum. Przynajmniej od czasów Sokratesa zadanie filozofii starożytnej zostało zdefiniowane szerzej niż tylko objaśnianie rzeczywistości. Sokratejski postulat „troski o duszę” oznacza, że filozofia powinna zwrócić się również ku podmiotowi z intencją jego przekształcenia. Prowadzi to z kolei do stopniowego wyłonienia się „ćwiczeń duchowych”, technik, które mają kształtować myślenie, emocje i postawy, przeradzając się w nowy habitus. Takie rozumienie filozofii dominuje aż do końca starożytności. Podczas seminarium zastanowimy się nad możliwą genezą Sokratejskiego przełomu oraz jego reinterpretacją, której dokonują myśliciele antyczni w ramach poszczególnych szkół filozoficznych. Przyjrzymy się związkom filozofii z medycyną grecką (teksty hipokratejskie), a także antycznym gatunkom literackim (protreptyk, konsolacja, diatryba, komentarz i in.), w ramach których dokonuje się perswazyjnego użycia języka, obliczonego na zmianę postawy odbiorcy. Zajęcia będą koncentrowały się wokół następujących tematów: - medycyna starożytna a refleksja etyczna w starożytności; - ćwiczenia duchowe; - terapia namiętności; - wzorzec osobowy: filozof, mędrzec, theios aner; - filozofia a doświadczenia graniczne (cierpienie, wygnanie, śmierć) - formy dyskursu i gatunki literackie |
Literatura: |
Wybór z tekstów źródłowych: Korpus hippokratejski Platon, Gorgiasz Epikur, Listy Lukrecjusz, O naturze rzeczy Diogenes z Oinoandy, fragmenty Muzoniusz Rufus, Diatryby Cyceron, Rozmowy tuskulańskie Seneka, Listy, Dialogi (wybór) Epiktet, Diatryby, Encheiridion (wybór) Marek Aureliusz, Rozmyślania (do siebie samego) Porfiriusz, List do Marcelli Boecjusz, O pocieszeniu, jakie daje filozofia Simplikios, Komentarz do 'Encheiridionu' Epikteta (wybór) Wybór z literatury przedmiotu: Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przeł. P. Domański, Warszawa 2003. Hadot P., Twierdza wewnętrzna. Wprowadzenie do 'Rozmyślań' Marka Aureliusza, przeł. P.Domański, Kęty 2004. Domański J., 'Scholastyczne' i 'humanistyczne' pojęcie filozofii, Kęty 2005. Lain Entralgo P., The Therapy of the Word in Classical Antiquity, Yale UP 1970. Nussbaum M.C., The Therapy of Desire. Theory and Practice in Hellenistic Ethics, Princeton UP 1996. Foucault M., 'Sobąpisanie', przeł. M.P.Markowski [w:] Szaleństwo i literatura, Warszawa 1999. Gill Ch., Ancient Psychotherapy, 'Journal of the History of Ideas', 46, 1985, 307-325. Stephens, W.O., Epictetus on How the Stoic Sage Loves, 'Oxford Studies in Ancient Philosophy' 14, 1996, 193-210. |
Efekty uczenia się: |
wiedza K_W07 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją K_W13 zna podstawowe metody interpretacji tekstu literackiego i filozoficznego oraz tekstualnego źródła historycznego K_W02 zna w pogłębionym zakresie terminologię nauk humanistycznych i społecznych i umie ją wykorzystywać umiejętności K_U04 posiada podstawowe umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów badawczych z zakresu humanistyki, filozofii, literatury i sztuki K_U13 potrafi przygotować naukowe wystąpienie pisemne oraz ustne, uwzględniając poziom oraz potrzeby odbiorców kompetencje K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej K_K07 rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych |
Metody i kryteria oceniania: |
obecność na zajęciach aktywność na zajęciach praca pisemna lub krótki referat |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.