Ekonomika miast i regionów

ogólnouniwersyteckie

Zagadnienia poruszane podczas wykładu można podzielić na trzy bloki: pierwszy dotyczy omówienia współczesnych tendencji dotyczących rozwoju ekonomiczno-społecznego regionów i miast ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia innowacyjności w rozwoju regionalnym i lokalnym oraz problematyki społeczeństwa informacyjnego. Drugi blok tematyczny dotyczy roli sektora nauki w rozwoju oraz znaczenia powiązań sieciowych w tym w szczególności między sektorem nauki a sektorem biznesu. Trzeci blok dotyczy kryteriów lokalizacji działalności gospodarczej, roli zagranicznych inwestycji bezpośrednich oraz teorii i praktyki w zakresie dynamizacji rozwoju regionów peryferyjnych. Ostatni blok zagadnień koncentruje sie na miastach jako przestrzeni ekonomicznej, zapoznaje studentów z dynamiką rozwoju miast i zjawiskiem metropolizacji, najważniejszymi problemami, które ich dotyczą oraz uczy wykorzystania instrumentów oceny ich rozwoju.

Celem wykładu jest ukazanie współczesnych tendencji dotyczących rozwoju ekonomiczno-społecznego miast i regionów. Wykład opiera sie zarówno na prezentacji dorobku teoretycznego z wykorzystaniem literatury krajowej i zagranicznej, jak i zawiera treści praktyczne związane z empiryczną weryfikacją prezentowanych treści w ramach projektów badawczych, w tym realizowanych w zespole EUROREG.

Zagadnienia poruszane podczas wykładu można podzielić na trzy bloki. Pierwszy dotyczy omówienia współczesnych tendencji dotyczących rozwoju ekonomiczno-społecznego regionów i miast ze szczególnym uwzględnieniem problematyki społeczeństwa informacyjnego oraz znaczenia innowacyjności w rozwoju regionalnym i lokalnym. Poruszana problematyka dotyczy między innymi oddziaływania zjawisk związanych ze społeczeństwem informacyjnym na rozwój regionów i miast, w tym w szczególności na przestrzenne rozmieszczenie działalności gospodarczej oraz dobrobyt. Zaprezentowane zostaną metody pomiaru tych zjawisk na świecie i w Europie, z uwzględnieniem najnowszych badań w tym zakresie.

Drugi blok tematyczny dotyczy roli sektora nauki w rozwoju oraz znaczenia powiązań sieciowych w tym w szczególności między sektorem nauki a sektorem biznesu. W trakcie wykładu studenci zapoznają się miedzy innymi z bibliometrycznymi metodami oceny potencjału naukowego europejskich ośrodków naukowych oraz sposobami interpretacji i ograniczeń tego typu badań oraz ich praktycznego wykorzystania.

Trzeci blok dotyczy kryteriów lokalizacji działalności gospodarczej, roli zagranicznych inwestycji bezpośrednich oraz teorii i praktyki w zakresie dynamizacji rozwoju regionów peryferyjnych. Podczas zajęć dyskutowane będą czynniki lokalizacji inwestycji zagranicznych na przykładach krajowych i zagranicznych oraz oddziaływanie tego typu inwestycji na rozwój regionalny. Studenci zostaną również zapoznani z zagadnieniami z zakresu definiowania regionów peryferyjnych, a także polityki w tym zakresie.

Czwarty blok zagadnień koncentruje sie na miastach jako przestrzeni ekonomicznej, zapoznaje studentów z ekonomicznymi aspektami procesów urbanizacji oraz omawia najważniejsze problemy w zakresie ich rozwoju. Istotnym elementem zajęć jest nauka wykorzystania instrumentów oceny rozwoju miast (benchmarkingu miast). Część wykładu stanowią dynamiczne prezentacje pecha-kucha esejów przygotowanych w trakcie ćwiczeń do przedmiotu na temat problemów współczesnych miast (m.in. rewitalizacji, suburbanizacji, transportu). Treść prezentacji jest ściśle uzgadniana z prowadzącym w zakresie tematyki, zakresu i doboru literatury w celu zachowania najwyższej jakości przekazywanych treści.

Do każdego tematu podawana jest szczegółowa literatura.

Literatura podstawowa:

• Brol R. (red.), Ekonomika i zarządzanie miastem, Wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław 2004, rozdz. 1.

• Castells M., Kwestia miejska, PWN Warszawa 1982, rozdz. 1,2, 3.

• Castells M., Społeczeństwo sieci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, r. I.

• Czerny M., Globalizacja a rozwój, PWN, Warszawa 2005, r. 5.

• Czornik M., Miasto. Ekonomiczne aspekty funkcjonowania, Prace Naukowe AE w Katowicach, Katowice 2004.

• Dziemianowicz W, Jałowiecki B., Polityka miejska a inwestycje zagraniczne w polskich metropoliach, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004, rozdział II.

• Fagerberg J, Mowery D.C., Nelson R.R, The Oxford Handbook of Innovation, Oxford University Press, New York 2005.

• Gorzelak G., Bieda i zamożność regionów, SRiL 1(11)/2003

• Gorzelak G., Smętkowski M., Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2005.

• Grosse T.G., Innowacyjna gospodarka na peryferiach? Scholar, Warszawa 2007.

• Jałowiecki B., Zarządzanie rozwojem aglomeracji miejskich, WSFiZ Białymstoku, Białystok 2002.

• Krzysztofek K., Szczepański M., Zrozumieć rozwój, Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002.

• Matusiak K.B., Budowa powiązań nauki z biznesem w gospodarce opartej na wiedzy. rola i miejsce uniwersytetu w procesach innowacyjnych, SGH, warszawa 2010, rozdział 1.

• Olechnicka A., Gorzelak G., Społeczeństwo informacyjne w przestrzeni Europy, SRiL 1(27) 2007.

• Olechnicka A., Potencjał nauki a innowacyjność regionów, Scholar, Warszawa 2012, r. 1 i 2.

• Olechnicka A., Regiony peryferyjne w gospodarce informacyjnej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004, rozdział 1, 2.

• Peszat K., Płoszaj A., Batorski D., Technologie informacyjno-komunikacyjne a samorząd lokalny i rozwój lokalny w województwie mazowieckim, MGG Conferences Sp. z o.o., Warszawa 2012.

• Porter M.E., Porter o konkurencji, Wyd. PWE, Warszawa 2001, rozdział: Grona a konkurencja.

• Smętkowski M., Miasta jako bieguny wzrostu, [w:] Olechnicka A., Wojnar K. Terytorialny wymiar rozwoju. Polska z perspektywy badań ESPON, Wyd. SCHOLAR, Warszawa 2012.

• Szewczyk A. (2007) (red.), Społeczeństwo informacyjne– problemy rozwoju, Difin, Warszawa.

• Szymańska D., Urbanizacja na świecie, PWN, Warszawa 2007.

• van Dijk J. (2010), Społeczne aspekty nowych mediów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Węcławowicz G., Geografia społeczna miast. Zróżnicowania społeczno-przestrzenne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

Wiedza:

(1) Charakteryzuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem miast i regionów w sferze gospodarczej(2) Omawia teorie i podejścia naukowe służące formułowaniu i rozwiązywaniu zadań związanych z gospodarką przestrzenną.(3) Analizuje powiązania między problemami o charakterze ekonomicznym a społecznym, przyrodniczym i politycznym w różnej skali przestrzennej.

(4) Opisuje instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości w skali regionalnej, krajowej i międzynarodowej. (5) Charakteryzuje rolę tendencji międzynarodowych na rozwój przedsiębiorczości w miastach i regionach, w tym w zakresie działalności korporacji transnarodowych, wzrostu innowacyjności i zwiększenia znaczenia kapitału ludzkiego.

Przygotowanie eseju nt. problemy współczesnych miast wg wytycznych prowadzącego (5 stron+literatura) i prezentacja na zajęciach.