Memory as the Theme in American Philosophy and Culture (Pamięć jako temat w filozofii i kulturze amerykańskiej)

fakultatywne

(tylko po angielsku) The problem of memory as a theme in American philosophy and culture will be developed, in class, in different directions. The aim of the course is to present a critical reflection on memory. The question is, if memory is only a remembrance of the past, or if it is also a way to cope with the present. But first of all the concept of memory needs to be redefined. To begin with Maurice Halbwachs his concepts of collective memory, and religious and individual and their mutual relationship will be discussed. Thanks to a theory elaborated by Paul Connerton it will be possible to include in the reflections on memory also strategies of forgetting.

Celem wykładu jest krytyczna refleksja nad pamięcią przede wszystkim wkulturze amerykańskiej. Czy jest ona tylko wspomnieniem przeszłości czy sposobem radzenia sobie z teraźniejszością. Przede wszystkim samo pojęcie pamięci wymaga sproblematyzowania. Tak więc za Mauricem Halbwachsem zostanie wyróżniona pamięć zbiorowa, religijna i indywidualna i ich wzajemne relacje. Teoria wypracowana przez Paula Connertona pozowli na włączenie do refleksji nad przeszłością mechanizmów zapominania.

Celem konwersatorium jest przygotowanie studentów do krytycznego i aktywnego udziału w dynamicznie rozwijającej się debacie w ramach antropologii kulturowej, której częścią jest również analiza pojęcia pamięci. W szczególności chodzi o pomoc w zrozumieniu zarówno zróżnicowanego spojrzenia na przeszłość jakie można zaobserwować w różnych krajach, a nawet w różnych grupach społecznych tego samego kraju. Proponowany namysł ma charakter interdyscyplinarny, a więc łączy wyniki analiz filozoficznych, psychologicznych, socjologicznych, politologicznych, historycznych i teologicznych. Ze względu na obfitość materiału będzie można się ograniczyć tylko do wybranych zagadnień. Zakłada się, że każdy z uczestników poświęci na każde zajęcia minimum 3 godziny na samodzielną lekturę, zaś na przygotowanie zaliczeniowego eseju lub prezentacji poświęci minimum 5 godzin.

Zakres tematów zajęć:

1. Wprowadzenie do zajęć

2. Wpływ technologii na pamięć (Ong)

3. O pożytkach i szkodliwości historii dla życia (Nietzsche)

4. Wspólnoty wyobrażone (Anderson)

5. Naród a nacjonalizm (Gellner)

6. Pamięć w amerykańskiej kulturze popularnej

7. Pamięć wojny domowej

8. Różne pamięci o Holocauście

9. Strategie pamięci kulturowej

10. Społeczne ramy pamięci (Halbwachs)

11. Siedem typów zapominania (Connerton)

12. Post-pamięć (Marianne Hirsch)

13. Wielokierunkowość pamięci (Michael Rothberg)

14. Wybrane prezentacje

15. Wybrane prezentacje

Benedict Anderson, Imagined Communities, NY 1993.

Jan Assmann, The Price of Monotheism, Stanford 2010.

Paul Connerton, How Societies Remember, Cambridge 1989.

- How Modernity Forgets, Cambridge 2009.

Maurice Halbwachs, On Collective Memory, Chicago 1994.

George Lipsitz, Time Passages. Collective Memory and American Popular Culture, Minneapolis, 2001.

Avishai Margalit, The Ethics of Memory, Cambridge 2002.

The Memory of the Civil War in American Culture, ed. Alice Fahs, Joan Waugh, Chapel Hill, London 2004.

Peter Novick, The Holocaust in American Life, Boston 2000.

Michael Rothberg, Multidirectional Memory, Stanford 2009.

Po ukończeniu przedmiotu zajęć student powinien być zdolny do analizy tekstów antropologicznych, rozpoznać ich wartości poznawcze, ukryte założenia ideologiczne, strategie perswazyjne. Poza tym nabędzie umiejętności krytycznego spojrzenia na język mediów publicznych, wyjaśniania dyskursu politycznego i języka religijnego, zwłaszcza jego funkcjonowania w przestrzeni publicznej. Będzie zdolny do nawiązywania partnerskich kontaktów na poziomie międzynarodowym na temat drażliwych tematów różnie ocenianych, zależnie od kontekstu narodowego i kulturowego. W ten sposób będzie budował przestrzeń dialogu i porozumienia między narodami i kulturami.

a) wiedza

Po ukończeniu tego kursu student posiada wiedzę dotyczącą podstawowych zagadnień związanych z problematyką pamięci kulturowej, poznaje zaawansowaną i pogłębioną literaturę przedmiotu. Jest zaznajomiony z kompleksowymi różnorodnymi spojrzeniami na to zagadnienie w USA i na świecie. Zna zaawansowane metody i narzędzia badawcze pozwalające opisać stan badań i najważniejsze stanowiska teoretyczne. Rozumie rolę historii i sposobów jej pamiętania w amerykańskiej kulturze.

b) umiejętności

Po ukończeniu tego kursu student potrafi wyszukiwać i analizować informacje w celu poznania różnych sposobów rozumienia pamięci, posiada zaawansowane umiejętności analizy interdyscyplinarnej i potrafi użyć ich w celu przygotowania eseju lub prezentacji, wykrywa i rozpoznaje zależności pomiędzy wyborami ideologicznymi i sposobem rozumienia przeszłości, potrafi krytycznie użyć teorii i pojęć dotyczących pamięci w celu rozpoznania określonych stanowisk teoretycznych i krytycznie analizuje i interpretuje różne propozycje dotyczące przeszłości. Dzięki temu formułuje argumenty krytyki na tematy związane z historią i posiada umiejętność przygotowania się do dyskusji dotyczących różnych sposobów rozumienia przeszłości z wykorzystaniem solidnych argumentów i posiada umiejętność przygotowania obrony stanowisk dotyczących różnych wyborów z wykorzystaniem literatury przedmiotu.

c) kompetencje społeczne

Po ukończeniu tego kursu student potrafi współdziałać i pracować w grupie wykonując i przygotowując różne prace teoretyczne, potrafi odpowiednio zaplanować i przedsięwziąć kroki badawcze i rozumie ważność rzetelnego przygotowania do życia dla obywatela państwa demokratycznego rozumie i docenia rolę wiedzy dla rozumienia przeszłości i funkcjonowania w Stanach Zjednoczonych oraz rozumie znaczenie refleksji i dyskursu dla funkcjonowania różnych instytucji w USA. Student prowadzi dyskusję na temat szeroko rozumianej kultury i aktywnie w niej uczestniczy, rozumie konieczność ciągłego uczenia się w zakresie różnych teorii kultury, uzupełnia i udoskonala swoją wiedzę z zakresu historii i sposobu jej rozumienia oraz wykazuje szacunek wobec odmiennych poglądów

a) knowledge

Upon completing this course a student has an introductory theoretical knowledge of the problem of memory, knows basic terminology connected with the history of memory, has an in-depth knowledge of the place and meaning of different schools and methods connected with the study of memory, knows advanced methods and research tools used to describe this phenomenon, recognized the dynamics and consequences of changes in understanding of the past, understands the phenomenon of structuring the memory, knows the history of memory in America understands the role of the national history in American culture, recognized the dynamics and consequences of changes in understanding of the past and is aware of the comprehensive nature of the memory not only in America but also in the world.

Każda z jednostek lekcyjnych jest samodzielną całością, choć są one ze sobą ściśle powiązane. Od uczestników zajęć oczekuje się nie tylko lektury przewidzianego materiału, ale również aktywnego i krytycznego udziału w zajęciach. Ocenie podlegać będzie aktywność na zajęciach, umiejętność krytycznej analizy proponowanych tekstów i kreatywność w proponowaniu dodatkowych materiałów.

esej końcowy lub prezentacja 80%

obecność i aktywność na zajęciach 20%