Hydrogeochemia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1300-OHGHW-GES |
Kod Erasmus / ISCED: |
07.304
|
Nazwa przedmiotu: | Hydrogeochemia |
Jednostka: | Wydział Geologii |
Grupy: |
Przedmiot obowiązkowy na I sem. I roku stud. II st. GES na spec. Hydrogeologia |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Zakres badań hydrogeochemicznych i ich praktyczne znaczenie. Związki hydrogeochemii z innymi naukami. Pochodzenie wody na Ziemi. Zarys teoretycznych podstaw chemii wody i hydrogeochemii. Wietrzenie a skład wód podziemnych strefy aktywnej wymiany. Wpływ parowania i mieszania się wód podziemnych na ich chemizm. Systemy hydrogeochemiczne w skałach krzemianowych. Minerały ilaste. Procesy wymiany jonowej i adsorpcji. Systemy hydrogeochemiczne w skałach węglanowych. Substancje organiczne w wodach podziemnych. Procesy utleniania i redukcji, równowagi redoks. Zanieczyszczenia antropogeniczne i geogeniczne. Wskaźniki zanieczyszczeń. Substancje zanieczyszczające wody podziemne. Główne rodzaje ognisk zanieczyszczenia wód podziemnych. Zastosowania modelowania geochemicznego wód. Metodyka badań hydrogeochemicznych. Interpretacja i wykorzystywanie badań chemizmu wód podziemnych. Ocena jakości wód podziemnych. |
Pełny opis: |
Wykład ma za zadanie zapoznanie studentów z: - związkami hydrogeochemii z innymi naukami przyrodniczymi, potrzebie i korzyściami badań interdyscyplinarnych; - cechami fizyczno-chemicznymi i składnikami występującymi w wodach podziemnych; - formami występowania składników w wodach podziemnych, w tym przede wszystkim specjacjami rozpuszczonymi, metodami ilościowej oceny specjacji w wodach; - czynnikami, procesami i reakcjami wpływającymi na dostarczanie i usuwanie materii do/z wód podziemnych, a w szczególności: roli substancji pochodzących z depozycji atmosferycznych, wpływie procesów w pokrywie roślinnej i glebie, wpływie ewapotranspiracji, rozpuszczaniu i transformacji minerałów w strefie wietrzenia, najważniejszymi reakcjami chemicznymi związanymi z transferem protonów i elektronów, roli materii organicznej zawartej w wodonoścu i w wodach podziemnych, roli mieszania się wód podziemnych; - wpływie działalności człowieka na chemizm wód podziemnych, w tym wpływ najważniejszych ognisk zanieczyszczenia jakości wód podziemnych; - podstawowymi zasadami metod modelowania geochemicznego wód podziemnych; - zasadami metodyki badań hydrogeochemicznych, w tym: projektowaniem i przygotowaniem punktów badawczych, technikami poboru próbek wód, utrwalaniem i postępowaniem z próbkami, terenowym i laboratoryjnym programem zapewnienia jakości/kontroli jakości (QA/QC); - zasadami oceny jakości wód podziemnych |
Literatura: |
- Macioszczyk A., Dobrzyński D., 2002. Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. PWN, Warszawa - Macioszczyk A. (red.), 2006. Podstawy hydrogeologii stosowanej. Wyd. PWN, Warszawa - Macioszczyk A., 1987. Hydrogeochemia. Wyd. Geol., Warszawa - Zuber A. (red.), 2007. Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik metodyczny. Ministerstwo środowiska, Warszawa - Dowgiałło J., Kleczkowski A.S., Macioszczyk T., Różkowski A. (red.), 2002. Słownik hydrogeologiczny. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. - Witczak S., Adamczyk A., 1994, 1995. Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metody ich oznaczania. T.1, T.2. Biblioteka Monitoringu Środowiska PIOŚ, Warszawa - Akty prawne związane z tematyką przedmiotu. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu wykładu student: - planuje zakres i harmonogram terenowych i laboratoryjnych badań fizyczno-chemicznych wód podziemnych; - ocenia jakość i dokonuje selekcji danych hydrochemicznych; - interpretuje pochodzenie składu chemicznego wód podziemnych; - interpretuje związki chemizmu wód podziemnych z chemizmem innych elementów środowiska; - ocenia przydatność wód podziemnych dla różnych potrzeb (wody pitne, wody butelkowane, wody lecznicze); - ocenia stopień zanieczyszczenia geogenicznego i antropogenicznego wód podziemnych. Po ukończeniu przedmiotu (wykładu i ćwiczeń) student W obszarze wiedzy: K_W01 - ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem hydrogeologii, geologii inżynierskiej, tektoniki i kartografii geologicznej, gospodarki surowcami mineralnymi jak również ochrony środowiska K_W03 - ma wiedzę na temat rodzajów zanieczyszczeń, źródeł ich pochodzenia i warunków migracji w warstwie wodonośnej, podatności gruntów i wód podziemnych na zanieczyszczenia K_W04 - ma wiedzę z zakresu rodzajów zasobów złóż surowców mineralnych i wód podziemnych, metod ich rozpoznawania i obliczania ich wielkości oraz dokumentowania i trybu zatwierdzania w związku z obowiązującymi aktami prawnymi, zna zasady gospodarowania zasobami surowców mineralnych i wody, ma wiedzę z zagadnień bilansu złóż i bilansu wodno-gospodarczego K_W05 - ma wiedzę na temat modeli środowiska geologicznego i geograficznego, baz geoprzestrzennych danych geologicznych i środowiskowych, posiada znajomość specjalistycznego oprogramowania, w tym ArcGIS, wprowadzania, przetwarzania i sposobów wizualizacji danych w programach opartych na bazach danych geologicznych i środowiskowych W obszarze umiejętności: K_U01 - stosuje zaawansowane techniki badań laboratoryjnych (petrograficzne, geochemiczne, hydrochemiczne, geotechniczne, hydrogeologiczne, geoinżynierskie) K_U02 - korzysta z zasobów internetowych danych geologicznych, potrafi dokonać ich weryfikacji, wykorzystuje do obliczeń geologicznych proste oraz zaawansowane programy komputerowe (np. Visual MODFLOW, AutoCAD czy Arc GIS), interpretuje wyniki obliczeń w sposób opisowy lub graficzny K_U09 - zna i stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo wodne oraz akty prawne związane z działalnością geologiczną, wykazuje umiejętność projektowania prac w celu obliczania zasobów złóż kopalin użytecznych i wód podziemnych, zna podstawy prawidłowej gospodarki wodnej i jej aspekty ekonomiczne W obszarze kompetencji społecznych: K_K01 - rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi K_K08 - zna zasady przedsiębiorczości w zastosowaniu do podejmowanego przedsięwzięcia badawczego lub praktycznego (np. określenie rodzaju i zakresu prac badawczych w celu obliczeń zasobowych, wybór odpowiedniego sposobu obliczenia zasobów wód podziemnych, dobór odpowiednich technik, np. rodzaj programu obliczeniowego), potrafi zaprojektować i egzekwować prace dla grupy ludzi |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin pisemny obejmujący zakres zagadnień z wykładów i ćwiczeń. Wymagania na egzaminie: - znajomość materiału przedstawionego na wykładach, - znajomość literatury i aktów prawnych wskazanych przez wykładowcę, - znajomość wiedzy zdobytej w trakcie ćwiczeń. Wykład zakończony jest egzaminem pisemnym ocenianym punktowo (aby przystąpić do egzaminu, student musi mieć zaliczone ćwiczenia z przedmiotu „Hydrogeochemia”). Wykład zaliczany na ocenę po uzyskaniu powyżej 50% sumy punktów możliwych do uzyskania z egzaminu pisemnego. W przypadku niezaliczenia egzaminu w 1. terminie, przeprowadzany jest poprawkowy egzamin pisemny. |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.