Kurs terenowy w Sudetach
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1300-OKTS3L1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
07.304
|
Nazwa przedmiotu: | Kurs terenowy w Sudetach |
Jednostka: | Wydział Geologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Wymagania (lista przedmiotów): | Mineralogia 1300-OMIC2Z1 |
Założenia (opisowo): | Zalecane jest zapoznanie sie z geologią regionalna i historyczną bloku dolnośląskiego. |
Skrócony opis: |
Kurs odbywa się na obszarze Sudetów Wschodnich i Środkowych oraz na przedpolu sudeckim. Program obejmuje zagadnienia z zakresu mineralogii, geochemii i petrologii skał magmowych i metamorficznych oraz elementów geologii dynamicznej, regionalnej i historycznej obszaru sudeckiego. |
Pełny opis: |
Kurs terenowy w Sudetach poświęcony jest budowie geologicznej Sudetów wschodnich i środkowych w szerszym kontekście historii geologicznej całego regionu dolnośląskiego. Tematyka kursu prawie w całości koncentruje się wokół przebiegu paleozoicznej amalgamacji i rozwoju orogenezy waryscyjskiej czytelnej w skałach metamorficznych i magmowych. Przez pięć dni studenci zapoznają się z ok. 30 klasycznymi odsłonięciami sudeckimi i występującymi w nich odmianami litologicznymi, strukturami, deformacjami i zespołami mineralnymi. Na tym tle omawiane są najnowsze interpretacje i poglądy na temat powstania i rozwoju budowy geologicznej odwiedzanych jednostek. Jednocześnie zajęcia służą utrwaleniu i rozszerzeniu poprzez praktykę terenową wiedzy i umiejętności zdobytych przez studenta na wykładach i ćwiczeniach z mineralogii, geochemii i petrologii w ciągu trzech lat studiów geologicznych. Kurs obejmuje następujące zagadnienia szczegółowe: 1) ofiolit sudecki (odsłonięcia w Nasławicach, Przemiłowie, Nowej Rudzie, Małym Bożkowie) 2) masywy granitoidowe i ich osłony metamorficzne (masyw Strzegom-Sobótka, masyw kłodzko-złotostocki, strefa Niemczy) 3) metamorfik lądecko-śnieżnicki (odsłonięcia w Starym Gierałtowie, Lądku Zdroju, Kletnie, Idzikowie) 4) masyw gnejsowy Gór Sowich (odsłonięcia w Zagórzu Śląskim, Bystrzycy Górnej, Piławie Dolnej) 5) zjawiska wulkaniczne (odsłonięcia w Głuszycy Górnej, Targowicy, Lutyni) |
Literatura: |
Literatura udostępniana jest studentom w czasie trwania kursu: Awdankiewicz, M., 2005. Reconstructing an eroded scoria cone : the Miocene Soœnica Hill volcano (Lower Silesia, SW Poland). Geological Quarterly 49, 439–448. Awdankiewicz, M., 1999. Volcanism in a late Variscan intramontane trough: The petrology and geochemistry of the Carboniferous and Permian volcanic rocks of the Intra-Sudetic Basin, SW Poland. Geologia Sudetica 32, 83–111. Awdankiewicz, M., Kurowski, L., Mastalerz, K., Raczyński, P., 2003. The Intra-Sudetic Basin – a Record of Sedimentary and Volcanic Processes in Late – to Post-Orogenic Tectonic Setting. GeoLines 16, 165–183. Białek, D., 2013. Kamieniołom tonalitu w Gęsińcu. Opis geostanowiska. Geopark Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Obiekt nr 28. Chopin, F., Schulmann, K., Skrzypek, E., Lehmann, J., Dujardin, J.R., Martelat, J.E., Lexa, O., Corsini, M., Edel, J.B., Štípská, P., Pitra, P., 2012a. Crustal influx, indentation, ductile thinning and gravity redistribution in a continental wedge: Building a Moldanubian mantled gneiss dome with underthrust Saxothuringian material (European Variscan belt). Tectonics 31, 1–27. https://doi.org/10.1029/2011TC002951 Chopin, F., Schulmann, K., Štípská, P., Martelat, J.E., Pitra, P., Lexa, O., Petri, B., 2012b. Microstructural and metamorphic evolution of a high-pressure granitic orthogneiss during continental subduction (Orlica-Śnieznik dome, Bohemian Massif). Journal of Metamorphic Geology 30, 347–376. https://doi.org/10.1111/j.1525-1314.2011.00970.x Deschamps, F., Godard, M., Guillot, S., Hattori, K., 2013. Geochemistry of subduction zone serpentinites: A review. Lithos 178, 96–127. https://doi.org/10.1016/j.lithos.2013.05.019 Domańska-Siuda, J., 2007. The granitoid Variscan Strzegom-Sobótka massif. Granitoids in Poland, AM Monograph No. 1 179–199. Domańska-Siuda, J., Bagiński, B., 2019. Magma mingling textures in granitic rocks of the eastern part of the strzegom-sobótka massif (Polish Sudetes). Acta Geologica Polonica 69, 143–160. https://doi.org/10.24425/agp.2019.126437 Dubińska, E., Bylina, P., Kozłowski, A., Dörr, W., Nejbert, K., Schastok, J., Kulicki, C., 2004. U-Pb dating of serpentinization: Hydrothermal zircon from a metasomatic rodingite shell (Sudetic ophiolite, SW Poland). Chemical Geology 203, 183–203. https://doi.org/10.1016/j.chemgeo.2003.10.005 Gil, G., Bagiński, B., Gunia, P., Madej, S., Sachanbiński, M., Jokubauskas, P., Belka, Z., 2020. Comparative Fe and Sr isotope study of nephrite deposits hosted in dolomitic marbles and serpentinites from the Sudetes, SW Poland: Implications for Fe-As-Au-bearing skarn formation and post-obduction evolution of the oceanic lithosphere. Ore Geology Reviews 118, 103335. https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2020.103335 Jastrzębski, M., Budzyń, B., Żelaźniewicz, A., Konečný, P., Sláma, J., Kozub-Budzyń, G.A., Skrzypek, E., Jaźwa, A., 2021. Eo-Variscan metamorphism in the Bohemian Massif: Thermodynamic modelling and monazite geochronology of gneisses and granulites of the Góry Sowie Massif, SW Poland. Journal of Metamorphic Geology 1–29. https://doi.org/10.1111/jmg.12589 Kozłowski, S., 1958. Wulkanizm permski w rejonie Głuszycy i Świerków na Dolnym Śląsku. Annales de la Societe Geologique de Pologne 28, 5–61. Kryza, R., Fanning, C.M., 2007. Devonian deep-crustal metamorphism and exhumation in the Variscan Orogen: Evidence from SHRIMP zircon ages from the HT-HP granulites and migmatites of the Góry Sowie (Polish Sudetes). Geodinamica Acta 20, 159–175. https://doi.org/10.3166/ga.20.159-175 Kryza, R., Pin, C., 2010. The Central-Sudetic ophiolites (SW Poland): Petrogenetic issues, geochronology and palaeotectonic implications. Gondwana Research 17, 292–305. https://doi.org/10.1016/j.gr.2009.11.001 Mazur, S., Aleksandrowski, P., Szczepański, J., 2010. Zarys budowy i ewolucji tektonicznej waryscyjskiej struktury Sudetów. Przeglad Geologiczny 58, 133–145. Mazur, S., Turniak, K., Szczepański, J., McNaughton, N.J., 2015. Vestiges of Saxothuringian crust in the Central Sudetes, Bohemian Massif: Zircon evidence of a recycled subducted slab provenance. Gondwana Research 27, 825–839. https://doi.org/10.1016/j.gr.2013.11.005 Nance, R.D., Gutiérrez-Alonso, G., Keppie, J.D., Linnemann, U., Murphy, J.B., Quesada, C., Strachan, R.A., Woodcock, N.H., 2012. A brief history of the Rheic Ocean. Geoscience Frontiers 3, 125–135. https://doi.org/10.1016/j.gsf.2011.11.008 Nance, R.D., Gutiérrez-Alonso, G., Keppie, J.D., Linnemann, U., Murphy, J.B., Quesada, C., Strachan, R.A., Woodcock, N.H., 2010. Evolution of the Rheic Ocean. Gondwana Research 17, 194–222. https://doi.org/10.1016/j.gr.2009.08.001 Nowakowski, A., 1968. Wulkanity permskie gór suchych w niecce śródsudeckiej. Geologia Sudetica 4, 300–450. Oberc-Dziedzic, T., Kryza, R., Pin, C., 2015. Last stage of variscan granitoid magmatism in the strzelin massif (SW Poland): Petrology and age of the biotite-muscovite granites. Geological Quarterly 59, 718–737. https://doi.org/10.7306/gq.1248 Oberc-Dziedzic, T., Kryza, R., Pin, C., Madej, S., 2013. Variscan granitoid plutonism in the Strzelin Massif (SW Poland): Petrology and age of the composite Strzelin granite intrusion. Geological Quarterly 57, 269–288. https://doi.org/10.7306/gq.1083 Schulmann, K., Konopásek, J., Janoušek, V., Lexa, O., Lardeaux, J.M., Edel, J.B., Štípská, P., Ulrich, S., 2009. An Andean type Palaeozoic convergence in the Bohemian Massif. Comptes Rendus - Geoscience 341, 266–286. https://doi.org/10.1016/j.crte.2008.12.006 Schulmann, K., Lexa, O., Janoušek, V., Lardeaux, J.M., Edel, J.B., 2014. Anatomy of a diffuse cryptic suture zone: An example from the Bohemian Massif, European variscides. Geology 42, 275–278. https://doi.org/10.1130/G35290.1 Subduction systems in the Sudetes and related areas. Field trip guide. 23 Meeting of the Petrology group of the Mineralogical Society of Poland, 2016. Mineralogia - Special Papers 45, 115–131. Szuszkiewicz, A., Szełeg, E., Pieczka, A., Ilnicki, S., Nejbert, K., Turniak, K., Banach, M., Łodziński, M., Rózniak, R., Michałowski, P., 2013. The Julianna pegmatite vein system at the Piława Górna Mine, Góry Sowie Block, SW Poland - Preliminary data on geology and descriptive mineralogy. Geological Quarterly 57, 467–484. https://doi.org/10.7306/gq.1097 Tabaud, A.S., Štípská, P., Mazur, S., Schulmann, K., Míková, J., Wong, J., Sun, M., 2021. Evolution of a Cambro-Ordovician active margin in northern Gondwana: Geochemical and zircon geochronological evidence from the Góry Sowie metasedimentary rocks, Poland. Gondwana Research 90, 1–26. https://doi.org/10.1016/j.gr.2020.10.011 The CETeG 2014 excursion to crystalline basement of the Orlica–Śnieżnik Dome , the Sudetes, 2014. Geologia Sudetica 42, 125–136. Walczak, K., Anczkiewicz, R., Szczepański, J., Rubatto, D., Košler, J., 2017. Combined garnet and zircon geochronology of the ultra-high temperature metamorphism: Constraints on the rise of the Orlica-Śnieżnik Dome, NE Bohemian Massif, SW Poland. Lithos 292–293, 388–400. https://doi.org/10.1016/j.lithos.2017.09.013 Wicks, F.J., Whittaker, E.J.W., 1977. Serpentinite texture and serpentinisation. Canadian Mineralogist 15, 459–488. Wojtulek, P.M., Schulz, B., Delura, K., Dajek, M., 2019. Formation of chromitites and ferrogabbros in ultramafic and mafic members of the Variscan Ślęża ophiolite (SW Poland). Ore Geology Reviews 106, 97–112. https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2019.01.021 |
Efekty uczenia się: |
Student po ukończeniu kursu terenowego w Sudetach: 1) poznał podstawowe elementy budowy geologicznej Sudetów środkowych i wschodnich 2) zapoznał się z ok. 30 klasycznymi odsłonięciami, które są kluczowe dla zrozumienia budowy geologicznej obszaru sudeckiego 3) zna i wyjaśnia aktualne poglądy na temat rozwoju budowy geologicznej orogenu sudeckiego 4) potrafi scharakteryzować podstawowe odmiany sudeckich skał krystalicznych pod względem składu mineralnego, struktur, tekstur i deformacji 5) potrafi w oparciu o wiedzę zdobytą podczas kursu oraz wiadomości z zakresu mineralogii, geochemii i petrologii oraz geologii historycznej i regionalnej zaproponować wstępna interpretację obserwacji przeprowadzanych w odsłonięciu skał krystalicznych i powiązać je z rozwojem budowy geologicznej danej jednostki 6) zapoznał się podstawowymi surowcami skalnymi eksploatowanymi w bloku dolnośląskim, ich przeróbką i zastosowaniem; stanowi to część przygotowania do odbycia kursu terenowego z geologii złóż KRK dla kierunku Geologia poszukiwawcza K_W06 – rozumie i umie objaśnić zróżnicowaną budowę geologiczną Polski K_W07 – zna budowę i historię geologiczną najważniejszych obszarów górskich w Polsce, zna podstawowe surowce skalne eksploatowane w tych regionach, poznaje ich przeróbkę i zastosowania K_W16 – posiada podstawową wiedzę dotyczącą głównych złóż kopalin, ich rozmieszczenia na świecie i rozumie procesy które prowadzą do ich powstawania K_U18 – potrafi scharakteryzować podstawowe odmiany sudeckich skał krystalicznych; potrafi zaproponować wstępną interpretację obserwacji przeprowadzanych w odsłonięciu skał krystalicznych i powiązać je z rozwojem budowy geologicznej danej jednostki K_K01 – współdziała w grupach laboratoryjnych i na kursach terenowych K_K04 – jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych podczas prac laboratoryjnych i w czasie kursów terenowych K_K09 – rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie KRK dla kierunku Geologia stosowana K_W01 - dostrzega wielorakie związki między składowymi środowiska przyrodniczego K_W02 - zna problemy i metody badawcze z dziedziny nauk przyrodniczych K_W09 - sporządza proste raporty oraz wytyczne do ekspertyz na podstawie zebranych danych K_W12 - zna modele opisujące środowisko geologiczne K_W19 - zna zasady bezpieczeństwa w pracy laboratoryjnej i terenowej K_U01 – wykonuje i opisuje proste zadanie badawcze indywidualnie i zespołowo K_U06 - wykorzystuje modele środowiskowe do interpretacji zmian zachodzących w przyrodzie ożywionej i nieożywionej K_K01 - skutecznie komunikuje się w mowie i na piśmie ze społeczeństwem i specjalistami z różnych dziedzin w zakresie geoinżynierii K_K03 - doskonali swoje umiejętności zawodowe K_K12 - dba o rzetelność i wiarygodność swojej pracy |
Metody i kryteria oceniania: |
1) obecność na 90-120 minutowym wykładzie wprowadzającym w tematykę Kursu oraz zawierającym istotne informacje dotyczące organizacji, zasad bezpieczeństwa i obowiązkowego ekwipunku studenta; wykład odbywa się ok. 2-3 tygodnie przez rozpoczęciem Kursu (termin podawany do wiadomości uczestników poprzez system U-Mail USOS); udział w wykładzie jest warunkiem koniecznym dopuszczenia do odbywania Kursu 2) uczestnictwo w całości programu kursu 3) aktywność i praca w odsłonięciu 4) zebranie i dostarczenie na Wydział Geologii UW okazów minerałów i skał w ilości wskazanej na początku zajęć terenowych 5) zaliczenie odbywanego w terenie sprawdzianu pisemnego zawierającego pytania otwarte; czas pisania 60 minut 6) zwrot Wydziałowi Geologii pobranego sprzętu terenowego. |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Kurs terenowy, 30 godzin, 40 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Sławomir Ilnicki | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Kurs terenowy - Kolokwium na oceny |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.