Sedymentologia skał klastycznych

obowiązkowe

Student przed udziałem w zajęciach powinien opanować podstawową wiedzę w zakresie procesów egzogenicznych, zwłaszcza w zakresie procesów związanych ze środowiskami sedymentacji skał klastycznych.

Wskazane jest aby studenci uczestniczący w zajęciach mieli zaliczone zajęcia: Geologia Dynamiczna, Geomorfologia i geologia czwartorzędu.

Praktyczne rozszerzenie wiedzy z zakresu sedymentologii oraz zaznajomienie studentów z wybranymi metodami badań sedymentologicznych skał klastycznych. Uczestnicy zajęć wykonują zadania praktyczne zarówno w terenie (na lewobrzeżnym tarasie zalewowym Wisły w rejonie Wilanowa i Powsina), w Magazynie Rdzeni wiertniczych i Próbek Geologicznych Centralnego Archiwum Geologicznego (w Halinowie lub w Iwicznej), jak również podczas zajęć kameralnych. Studenci poznają nowe metody badawcze, zapoznają się również z praktycznym wykorzystaniem graficznych i geologicznych programów komputerowych.

Wraz z innymi przedmiotami dotyczącymi sedymentologii (t.j. „Sedymentologia ewaporatów”, „Wapienie i środowiska ich powstawania”, „Analiza basenów sedymentacyjnych”) uczestnictwo w zajęciach pozwala na całościowe poznanie zagadnień sedymentologicznych.

Praktikum z sedymentologii skał klastycznych stanowi poszerzenie wiedzy, zwłaszcza praktycznej, z sedymentologii dla studentów studiów stopnia II. Pozwala na zapoznanie z tradycyjnymi i nowymi metodami badań sedymentologicznych skał klastycznych, jak również praktyczne wykorzystanie graficznych i geologicznych programów komputerowych. Wraz z innymi przedmiotami dotyczącymi sedymentologii (t.j. „Sedymentologia ewaporatów”, „Wapienie i środowiska ich powstawania”, „Analiza basenów sedymentacyjnych”) uczestnictwo w zajęciach pozwala na całościowe poznanie zagadnień sedymentologicznych. Uczestnicy zajęć wykonują obserwacje i proste pomiary (z zastosowaniem różnego typu sond oraz kompasów) w ramach zajęć terenowych na lewobrzeżnym tarasie zalewowym Wisły w rejonie Wilanowa i Powsina. W trakcie zajęć wykonane zostaną obserwacje geomorfologiczne oraz litologiczne (w wykonywanych przez studentów szurfach i sondach). Na podkładach topograficznych 1:10 000 sporządzona zostanie mapa lokalizacyjna punktów obserwacyjnych i dokumentacyjnych. Studenci samodzielnie opiszą profile szurfów i sond, dokonają pomiarów, wykonają dokumentację fotograficzną. W magazynie rdzeni wiertniczych wykonają makroskopowy opis wybranych odcinków rdzeni, których dobór ma pokazać jak największe zróżnicowanie litologii i struktur sedymentacyjnych. Efektem zajęć terenowych będzie przygotowanie studentów do specyfiki pracy w magazynie rdzeni oraz sporządzania notatek terenowych - szczegółowego opisu litologicznego, który niezbędny będzie do dalszej analizy litofacjalnej i korelacji otworów w obrębie tej samej jednostki litostratygraficznej. Kolejne zagadnienia obejmują analizę składu petrograficznego żwirów pochodzących z dwóch poligonów badawczych reprezentujących dwa odmienne środowiska sedymentacji – 1) doliny środkowej Wisły (holocen) i 2) wschodniego Ponidzia (sarmat, miocen). Na podstawie zmienności przestrzennej składu petrograficznego i dostarczonych materiałów kartograficznych możliwa będzie identyfikacja obszarów źródłowych materiału klastycznego oraz mechanizmów transportu. Ponadto studenci wykonują analizę paleogeograficzną dwóch obszarów w strefie litoralnej scharakteryzowanych przez specjalnie w tym celu wykonane próby utrwalone. Celem zajęć będzie identyfikacja struktur sedymentacyjnych, składu petrograficznego i faunistycznego i rekonstrukcja środowiska sedymentacji. Rozmieszczenie prób na specjalnie zaprojektowanym poligonie pozwoli na odtworzenie rozkładu facji i ich zmienności w czasie.

1. Kiełt, M. 2009. Strukturalne i sedymentologiczne zastosowanie otworowych profilowań geofizycznych. Geofizyka, T.2., 1-428. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.

2. Dembowska, J. i Marek, S. 1988. Mszczonów IG 1, Mszczonów IG2, Nadarzyn IG1. Profile głębokich otworów wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, 65, 1-412.

3. Reading, H.G. 2004. Sedimentary Environments and Facies. Blackwell Science.

4. Miall, A.D. 2006. The geology of fluvial deposits. Springer.

5. Allen, J.R.L. 1970. Physical Processes of Sedimentation.

6. Nichols, G. 1999. Sedimentology and Stratigraphy.

7. Pettijohn, F.J., Potter, P.E. & Siever, R.E. 1972. Sand and Sandstone.

8. Rutkowski, J. 1976. Uwagi o sedymentacji detrytycznych osadów sarmatu na obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Prace Geologiczne PAN Oddział w Krakowie, 100, 1-71. Warszawa.

9. Shepard, F.P. 1954. Nomenclature based on sand-silt-clay ratios. Journal of Sedimentary Petrology, 24, 151-158.

10. Zieliński, T. 1998. Litofacjalna identyfikacja osadów rzecznych. W: Mycielska-Dowgiałło, E. (Ed.) Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w osadach czwartorzędowych ich wartość interpretacyjna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, 193-260.

Założonym efektem uczenia jest uzyskanie umiejętności samodzielnego gromadzenia i analizowania danych umożliwiających odtwarzanie procesów i środowisk sedymentacji skał klastycznych. Po ukończeniu przedmiotu student umiejętnie wykorzystuje metody badań skał klastycznych, posługuje się podstawowymi aplikacjami graficznymi i kalkulacyjnymi (CorelDraw, Excel) oraz geologicznymi (LogPlot).

Zajęcia składają się z 6 bloków obejmujących wprowadzenie teoretyczne, zajęcia terenowe i kameralne. Zajęcia prowadzone jako ćwiczenia terenowe oceniane są na podstawie aktywności studentów oraz wykonywanych przez nich bezpośrednio w terenie pomiarów i rysunków. Ocena końcowa wystawiana jest na podstawie oceny 4 operatów graficznych, wykonywanych odręcznie i/lub przy użyciu metod komputerowych samodzielnie i w zespołach bezpośrednio w trakcie zajęć kameralnych.

brak