Konkurencja i drapieżnictwo

Konkurencja

Rodzaje zasobów i sposoby ich rozmieszczenia w środowisku. Koncepcja niszy ekologicznej: pojęcie niszy podstawowej i realizowanej. Nakładanie się nisz w różnych wymiarach, maksymalna zbieżność nisz.

Definicja konkurencji. Konkurencja eksploatacyjna i interferencyjna, o charakterze odbierania i ustępowania. Asymetria oddziaływań konkurencyjnych, "siła" konkurencyjna a cechy gatunku i środowiska. Efekty konkurencji: zmiany liczebności populacji konkurentów, zasada konsumpcyjnego wypierania, rozmieszczenie organizmów w przestrzeni, konkurencyjne rozchodzenie (rozszczepienie) cech, konkurencyjne uwolnienie. Komplementarność niszy, konkurencja rozproszona. Teoria zespołu konkurencyjnego. Konkurencja a kształtowanie się zespołów wielogatunkowych.

Część 2. Drapieżnictwo

1. Klasyfikacja konsumentów. Sekwencja zdarzeń podczas spotkania drapieżca-ofiara. Przystosowania drapieżników zwiększające szanse spotkania ofiary i zakończonego schwytaniem i konsumpcją ataku.

2. Wybiórczość pokarmowa i optymalizacja żerowania.

3. Przystosowania ofiary do unikania drapieżnika I: pre-encounter. Elastyczność obrony. Mechanizmy zapobiegające spotkaniu z drapieżnikiem.

4. Przystosowania ofiary do unikania drapieżnika II: post-encounter. Mechanizmy zniechęcające drapieżnika lub uniemożliwiające mu atak, schwytanie i konsumpcję ofiary.

5. Bezpośrednie efekty drapieżnictwa. Efekty ryzyka i ekologia strachu. Dynamika liczebności populacji.

6. Pośrednie efekty drapieżnictwa. Wpływ drapieżnictwa na strukturę zespołu ofiar. Kaskady troficzne. Różnorodność gatunkowa.

7. Koewolucja w układach drapieżca-ofiara. Roślinożerność. Zielona Ziemia. Kontrola biologiczna. Konkurencja czy drapieżnictwo?

Zna i rozumie wzajemne relacje zachodzące między osobnikami różnych gatunków. (K_W08)

Rozumie zasady kształtowania się wielogatunkowych zgrupowań roślin i zwierząt. (K_W9)

Wie, że eksperyment jest podstawą naukowego poznania świata. (K_W14, KW_15)

Umie analizować i interpretować wyniki przyrodniczych obserwacji i eksperymentów naukowych. (K_U03)

Efekty kształcenia dla programu studiów obowiązującego od roku akademickiego 2018/2019:

Zna i rozumie wzajemne relacje zachodzące między osobnikami różnych gatunków.

Rozumie zasady kształtowania się wielogatunkowych zgrupowań roślin i zwierząt.

Wie, że eksperyment jest podstawą naukowego poznania świata.

Umie analizować i interpretować wyniki przyrodniczych obserwacji i eksperymentów naukowych.