Biogeografia

obowiązkowe

w sali

Czynniki warunkujące rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej. Podziały fitogeograficzne i formacje roślinne. Antropogeniczne przemiany flor i roślinności. Szata roślinna Polski i jej przemiany. Zwierzęta lądowe, ich rozmieszczenie w zależności od warunków środowiskowych. Krainy zoogeograficzne. Migracje i ekspansje. Fauna wysp. Wpływ człowieka na świat zwierzęcy w Holocenie

Geografia roślin (fitogeografia): przedmiot i kierunki badawcze. Zależność: klimat-gleba-roślinność. Formacje roślinne a jednostki fitogeograficzne (państwa roślinne kuli ziemskiej). Strefowość-piętrowość-warstwowość roślinności. Formy życiowe w różnych strefach klimatyczno-roślinnych. Mechanizmy dyspersji.

Czynniki historyczne warunkujące współczesne rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej. Zasięgi - typy, dynamika, kształty. Relikty, refugia endemity, obszary endemizmu. Biogeografia wysp.

Roślinność kuli ziemskiej: roślinność zonalna: charakterystyka i aktualne rozmieszczenie formacji roślinnych na Ziemi; roślinność azonalna i ekstrazonalna. Antropogeniczne przemiany flor i roślinności różnych kontynentów. Fitogeografia a zoogeografia.

Zoogeografia: Wpływ warunków środowiskowych na rozmieszczenie zwierząt lądowych. Mechanizmy rozprzestrzeniania się zwierząt. Rozmieszczenie i zasięgi zwierząt lądowych - przyczyny decydujące o ich współczesnym rozmieszczeniu. Gatunki endemiczne i reliktowe. Reguła Rapoporta. Różnorodność gatunkowa, wzorce geograficzne - przyczyny ekologiczne i wpływ dziedzictwa historycznego. Stałość i zmienność warunków środowiskowych a tempo specjacji i wymierania. Podział lądów na krainy zoogeograficzne - klasyczny i alternatywne, granice faunistyczne i strefy przejściowe (różne grupy systematyczne). Wybrane zagadnienia z paleozoogeografii. Biogeografia wysp. Wpływ człowieka na świat zwierzęcy: wielkie wymieranie w okresie plejstocenu i holocenu, migracje i ekspansje. Wpływ warunków środowiskowych na zwierzęta morskie. Zoogeografia mórz i oceanów.

1. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.

2. Podbielkowski Z. 1987. Roślinność kuli ziemskiej. WSiP, Warszawa.

3. Podbielkowski Z. 1991. Geografia roślin. WSiP, Warszawa.

4. Elton C.S. 1967. Ekologia inwazji zwierząt i roślin, PWRiL, Warszawa

5. George W. 1970. Geografia zwierząt. PWN, Warszawa, 163 s.

6. Nowak E.1971. Zwierzęta w ekspansji. Wiedza Powszechna, "Omega", Warszawa.

7. Umiński T. 1974. Zwierzęta i kontynenty. Zoogeografia popularna. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, wyd. II, 216 s.

8. Udvardy M. D. F. 1978. Zoogeografia dynamiczna. PWN, Warszawa.

9. Pianka E. R. 1981. Ekologia ewolucyjna. PWN, Warszawa, 342 s.

10. Wtorow P.P., Drozdow N.N. 1981. Biogeografia kontynentów. PWM, Warszawa, 284 s.

11. Umiński T. 1998. Zwierzęta Ziemi. Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. XIII. Wyd. Kurpisz. Poznań, 350 s.

12. Umiński T. 1998. Życie naszej Ziemi. WSiP, Warszawa, 304 s.

13. Kostrowicki A. S. 1999. Geografia biosfery. Biogeografia dynamiczna lądów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 255 s.

14. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 591 s.

WIEDZA

Zna różnorodność biologiczną na podstawowym poziomie i rozumie zjawiska i procesy przyrodnicze, które ją kształtują (K_W10 BI1)

Zna ogólne uwarunkowania środowiskowe życia oraz wpływ czynników środowiskowych na rozwój i funkcjonowanie organizmów żywych i wirusów; identyfikuje najważniejsze zagrożenia stanu środowisk wodnych, lądowych i atmosfery (K_W14 BI1)

Rozumie znaczenie biogeografii i filogenezy w rozumieniu struktury i różnorodności świata żywego (K_W18 BI1)

Rozumie złożoność procesów i zjawisk w przyrodzie, których rozwiązanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego, opartego na danych empirycznych (K_W01 BI2)

Rozumie wzajemne relacje organizm-środowisko, stosując hipotezy dotyczące czasowych i przestrzennych uwarunkowań różnorodności biologicznej (K_W04 BI2)

UMIEJĘTNOŚCI

Uczy się samodzielnie zagadnień wskazanych przez opiekuna (K_U10 BI1)

Wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji biologicznych, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych i mediów (K_U04 BI2)

Potrafi krytycznie opracować wybrany problem biologiczny na podstawie danych literaturowych i wyników własnych badań, formułując własne opinie i wnioski (K_U08 BI2)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Poszerza zainteresowania w obrębie nauk przyrodniczych (K_K01 BI1)

Odczuwa potrzebę stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy dotyczącej nauk matematyczno-przyrodniczych (K_K04 BI1)

Krytycznie analizuje informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu i w literaturze fachowej (K_K08 BI1)

Rozumie potrzebę pełnienia roli edukacyjnej w społeczeństwie, w zakresie działalności opartej na wiedzy i umiejętnościach z zakresu biologii (K_K02 BI2)

Odczuwa potrzebę stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy, korzystając ze źródeł naukowych i popularnonaukowych, dotyczących specjalistycznych nauk biologicznych (K_K07 BI2)

Egzamin pisemny – test (pytania otwarte); zalicza > 50% punktów uzyskanych z każdej (botanicznej i zoologicznej) części.