Roślinność Polski i Europy
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1900-1-RPIE-SF |
Kod Erasmus / ISCED: |
07.2
|
Nazwa przedmiotu: | Roślinność Polski i Europy |
Jednostka: | Wydział Geografii i Studiów Regionalnych |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe, dzienne studia I stopnia (ścieżka fizycznogeograficzna) - sem. 5 |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Kierunek podstawowy MISMaP: | geografia |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiot obejmuje cykl wykładów prezentujących następujące grupy zagadnień. • Zarys zróżnicowania typologicznego i przestrzennego roślinności Europy i jego klimatyczne uwarunkowania. • Geobotaniczny podział regionalny Europy i podstawowe charakterystyki regionów. • Podstawy fitosocjologicznej klasyfikacji zbiorowisk roślinnych. • Szczegółowe typologiczne zróżnicowanie roślinności Polski; podział na klasy i jednostki niższe; przegląd najważniejszych zespołów roślinnych: naturalnych i antropogenicznych. • Identyfikacja siedlisk NATURA 2000 występujących w Polsce poprzez zbiorowiska roślinne; • Regionalne zróżnicowanie terytorium Polski na podstawach geobotanicznych. |
Pełny opis: |
• Wstępne zagadnienia dla rozpatrywania zróżnicowania roślinności Europy, w tym: Podstawowe zagadnienia i pojęcia; Metoda syntetycznej prezentacji klimatu – diagramy klimatyczne Gaussena - Waltera; Przeglądowa mapa roślinności naturalnej Europy w skali 1:2,5 mil. jako podstawa dla charakterystyki zróżnicowania pokrywy roślinnej kontynentu. • Zarys zróżnicowania roślinności Europy (w kolejnych wykładach): A - Pustynie polarne oraz roślinność pięter subniwalnego i niwalnego w górach; B - Arktyczne tundry i roślinność piętra alpejskiego; C - Subarktyczne luźne lasy (lasotundra) oraz roślinność piętra subalpejskiego w górach strefy borealnej i nemoralnej. D - Lasy szpilkowe niżowe i górskie: 1 - Zachodnioborealne lasy świerkowe, 2 - Wschodnioborealne lasy świerkowo-sosnowe, 3 - Hemiborealne lasy świerkowe; 4 - Górskie i podgórskie lasy jodłowe i lasy świerkowe strefy nemoralnej; 5 - Borealne i hemiborealne lasy sosnowe; 6 - Górskie i wysokogórskie lasy sosnowe strefy nemoralnej. E - Atlantyckie wrzosowiska. F - Mezofilne lasy liściaste zrzucające liście na zimę i lasy mieszane: 1 - Ubogie gatunkowo, acydofilne lasy dębowe i mieszane z dębami; 2 - Dębowo-jesionowe lasy mieszane; 3 - Dębowo-grabowe lasy mieszane; 4 - Lipowo-dębowe lasy mieszane; 5 - Bukowe i mieszane z bukiem lasy; 6 - Lasy buka wschodniego oraz buka wschodniego i grabu; 7 - Kaukaskie lasy dębowo-grabowe. H - Wilgotne ciepłolubne lasy dębowe. G - Ciepłolubne lasy dębowe zrzucające liście na zimę; J - Śródziemnomorskie, twardolistne, zimozielone lasy dębowe i zarośla; K - Sucholubne lasy szpilkowe, luźne lasy i zarośla; L - Lasostepy (stepy łąkowe w kompleksie z lasami dębowymi zrzucającymi liście na zimę) i murawy kserotermiczne w kompleksie z suchymi zaroślami; M - Stepy; O - Pustynie; N - Niska roślinność sucholubna; P - Roślinność nadmorska i śródlądowa roślinność solniskowa; E - Atlantyckie wrzosowiska; S - Torfowiska; R - Roślinność wodna; T - Lasy bagienne; U - Roślinność dolin rzecznych. • Regionalizacja geobotaniczna Europy - Omówienie zestawów roślinności (wg. Mapy roślinności Europy) w prowincjach geobotanicznych. Roślinność naturalna Polski na tle Europy. • Nauka o roślinności - fitosocjologia; Przeglądowa mapa potencjalnej roślinności naturalnej Polski; Roślinność naturalna (potencjalna) a roślinność rzeczywista; Podstawowe jednostki fitosocjologiczne zbiorowisk roślinnych Polski. • Pojęcie siedlisk przyrodniczych Natura 2000; Chronione siedliska przyrodnicze Natura 2000 – przegląd ogólny. • Przegląd najważniejszych typów zbiorowisk roślinnych Polski (w kolejnych wykładach) – zbiorowiska wodne i przywodne (Lemnetea, Charetea, Potametea, Litorelletea, Phragmitetea, Scheuchzerio-Caricetea, Oxycocco-Sphagnetea); Lądowe zbiorowiska nieleśne. a - łąki i murawy, b - segetalne i ruderalne (a - Koelerio-Corynephoretea, Molinio-Arrhenatheretea, Nardo-Callunetea. b- Stellarietea mediae, Artemisietea). Ogólny podział fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Zbiorowiska leśne siedlisk oligotroficznych: Bory szpilkowe lub lasy iglaste (klasa Vaccinio-Piceetea); Grupa borów świerkowo-jodłowych (związek Piceion abietis); Bory i bory mieszane sosnowe (Dicrano-Pinion): Bory sosnowe, Bory mieszane, Bory bagienne; Acydofilne dąbrowy. Eutroficzne lasy liściaste (klasa Querco-Fagetea): Dąbrowy świetliste (rząd Quercetalia pubescenti-petraeae); Eutroficzne lasy liściaste (rząd Fagetalia sylvaticae); Lasy grądowe (związek Carpinion betuli); Lasy bukowe (związek Fagion sylvaticae); Klimatyczne uwarunkowania buczyn; Holoceńska historia wnikania buka w Polsce; Lasy łęgowe wiązowo-jesionowo-olszowe (związek Alno-Ulmion). Wierzbowo-topolowe lasy i zarośla nadrzeczne (klasa Salicetea purpureae); Lasy olszowe i zarośla bagienne (klasa Alnetea glutinosae). • Zróżnicowanie krajobrazowe i regionalne roślinności Polski, a w tym: Kompleksowe jednostki roślinności i krajobrazy roślinne Polski; Regiony geobotaniczne Polski. |
Literatura: |
• Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Sorus, Poznań – Kraków. • Karte der natürlichen Vegetation Europas – Map of the Natural Vegetation of Europe. Bundesamt für Naturschutz, Bonn, 2004. • Matuszkiewicz J.M. 2001 (2008). Zespoły leśne Polski. - Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. • Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. PWN, Warszawa. • Matuszkiewicz W., Faliński J.B., Kostrowicki A.S., Matuszkiewicz J.M., Olaczek R., Wojterski T. 1995. Potencjalna roślinność naturalna Polski Mapa przeglądowa 1:300.000. Arkusze 1-12. - IGiPZ PAN i WZKart, Warszawa. • Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. 2012. Zbiorowiska roślinne Polski. Lasy i zarośla. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. • Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Tomy: 1-4, (2010, 2012, 2012, 2015) Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa. • Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tomy 1-5. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2004. • Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. (na płytce CD). • Wysocki C., Sikorski P. 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa. |
Efekty uczenia się: |
Efekty uczenia się: K_W02, K_W06, K_W14, K_U07, K_K03, K_K04 Wiedza: student identyfikuje podstawowe typy zbiorowisk roślinnych Polski oraz najważniejsze formacje roślinne Europy, student objaśnia związki roślinności ze środowiskiem fizycznogeograficznym, Kompetencje społeczne: student postrzega wagę ochrony przyrody, w tym szczególnie zagadnienie ochrony siedlisk Natura 2000, student jest otwarty na korzystanie ze zróżnicowanych źródeł danych o środowisku. |
Metody i kryteria oceniania: |
Sprawdzian przeprowadzany w formie pisemnej; należy udzielić odpowiedzi na 5 wylosowanych w zestawie pytań obejmujących zakres wykładu z podanej wcześniej listy ok. 120 pytań. Ocena 2-5 wynikająca z liczby pytań, na które podano prawidłowe odpowiedzi (za każdą poprawną odpowiedź 1 punkt, za odpowiedzi niepełne ½ punktu). Punkty Ocena 0-2,5 (0-50%) – niedostateczny (2) 3 (51-60%) – dostateczny (3) 3,5 (61-70%) – dostateczny + (3,5) 4 (71-80%) – dobry (4) 4,5 (81-90%) – dobry + (4,5) 5 (91-100%) – bardzo dobry (5) |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Jan Matuszkiewicz | |
Prowadzący grup: | Jan Matuszkiewicz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Jan Matuszkiewicz | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.