Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Roślinność Polski i Europy

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1900-1-RPIE-SF
Kod Erasmus / ISCED: 07.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Roślinność Polski i Europy
Jednostka: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe, dzienne studia I stopnia (ścieżka fizycznogeograficzna) - sem. 5
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Kierunek podstawowy MISMaP:

geografia

Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Przedmiot obejmuje cykl wykładów prezentujących następujące grupy zagadnień.

• Zarys zróżnicowania typologicznego i przestrzennego roślinności Europy i jego klimatyczne uwarunkowania.

• Geobotaniczny podział regionalny Europy i podstawowe charakterystyki regionów.

• Podstawy fitosocjologicznej klasyfikacji zbiorowisk roślinnych.

• Szczegółowe typologiczne zróżnicowanie roślinności Polski; podział na klasy i jednostki niższe; przegląd najważniejszych zespołów roślinnych: naturalnych i antropogenicznych.

• Identyfikacja siedlisk NATURA 2000 występujących w Polsce poprzez zbiorowiska roślinne;

• Regionalne zróżnicowanie terytorium Polski na podstawach geobotanicznych.

Pełny opis:

• Wstępne zagadnienia dla rozpatrywania zróżnicowania roślinności Europy, w tym: Podstawowe zagadnienia i pojęcia; Metoda syntetycznej prezentacji klimatu – diagramy klimatyczne Gaussena - Waltera; Przeglądowa mapa roślinności naturalnej Europy w skali 1:2,5 mil. jako podstawa dla charakterystyki zróżnicowania pokrywy roślinnej kontynentu.

• Zarys zróżnicowania roślinności Europy (w kolejnych wykładach): A - Pustynie polarne oraz roślinność pięter subniwalnego i niwalnego w górach; B - Arktyczne tundry i roślinność piętra alpejskiego; C - Subarktyczne luźne lasy (lasotundra) oraz roślinność piętra subalpejskiego w górach strefy borealnej i nemoralnej. D - Lasy szpilkowe niżowe i górskie: 1 - Zachodnioborealne lasy świerkowe, 2 - Wschodnioborealne lasy świerkowo-sosnowe, 3 - Hemiborealne lasy świerkowe; 4 - Górskie i podgórskie lasy jodłowe i lasy świerkowe strefy nemoralnej; 5 - Borealne i hemiborealne lasy sosnowe; 6 - Górskie i wysokogórskie lasy sosnowe strefy nemoralnej. E - Atlantyckie wrzosowiska. F - Mezofilne lasy liściaste zrzucające liście na zimę i lasy mieszane: 1 - Ubogie gatunkowo, acydofilne lasy dębowe i mieszane z dębami; 2 - Dębowo-jesionowe lasy mieszane; 3 - Dębowo-grabowe lasy mieszane; 4 - Lipowo-dębowe lasy mieszane; 5 - Bukowe i mieszane z bukiem lasy; 6 - Lasy buka wschodniego oraz buka wschodniego i grabu; 7 - Kaukaskie lasy dębowo-grabowe. H - Wilgotne ciepłolubne lasy dębowe. G - Ciepłolubne lasy dębowe zrzucające liście na zimę; J - Śródziemnomorskie, twardolistne, zimozielone lasy dębowe i zarośla; K - Sucholubne lasy szpilkowe, luźne lasy i zarośla; L - Lasostepy (stepy łąkowe w kompleksie z lasami dębowymi zrzucającymi liście na zimę) i murawy kserotermiczne w kompleksie z suchymi zaroślami; M - Stepy; O - Pustynie; N - Niska roślinność sucholubna; P - Roślinność nadmorska i śródlądowa roślinność solniskowa; E - Atlantyckie wrzosowiska; S - Torfowiska; R - Roślinność wodna; T - Lasy bagienne; U - Roślinność dolin rzecznych.

• Regionalizacja geobotaniczna Europy - Omówienie zestawów roślinności (wg. Mapy roślinności Europy) w prowincjach geobotanicznych. Roślinność naturalna Polski na tle Europy.

• Nauka o roślinności - fitosocjologia; Przeglądowa mapa potencjalnej roślinności naturalnej Polski; Roślinność naturalna (potencjalna) a roślinność rzeczywista; Podstawowe jednostki fitosocjologiczne zbiorowisk roślinnych Polski.

• Pojęcie siedlisk przyrodniczych Natura 2000; Chronione siedliska przyrodnicze Natura 2000 – przegląd ogólny.

• Przegląd najważniejszych typów zbiorowisk roślinnych Polski (w kolejnych wykładach) – zbiorowiska wodne i przywodne (Lemnetea, Charetea, Potametea, Litorelletea, Phragmitetea, Scheuchzerio-Caricetea, Oxycocco-Sphagnetea); Lądowe zbiorowiska nieleśne. a - łąki i murawy, b - segetalne i ruderalne (a - Koelerio-Corynephoretea, Molinio-Arrhenatheretea, Nardo-Callunetea. b- Stellarietea mediae, Artemisietea). Ogólny podział fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Zbiorowiska leśne siedlisk oligotroficznych: Bory szpilkowe lub lasy iglaste (klasa Vaccinio-Piceetea); Grupa borów świerkowo-jodłowych (związek Piceion abietis); Bory i bory mieszane sosnowe (Dicrano-Pinion): Bory sosnowe, Bory mieszane, Bory bagienne; Acydofilne dąbrowy. Eutroficzne lasy liściaste (klasa Querco-Fagetea): Dąbrowy świetliste (rząd Quercetalia pubescenti-petraeae); Eutroficzne lasy liściaste (rząd Fagetalia sylvaticae); Lasy grądowe (związek Carpinion betuli); Lasy bukowe (związek Fagion sylvaticae); Klimatyczne uwarunkowania buczyn; Holoceńska historia wnikania buka w Polsce; Lasy łęgowe wiązowo-jesionowo-olszowe (związek Alno-Ulmion). Wierzbowo-topolowe lasy i zarośla nadrzeczne (klasa Salicetea purpureae); Lasy olszowe i zarośla bagienne (klasa Alnetea glutinosae).

• Zróżnicowanie krajobrazowe i regionalne roślinności Polski, a w tym: Kompleksowe jednostki roślinności i krajobrazy roślinne Polski; Regiony geobotaniczne Polski.

Literatura:

• Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Sorus, Poznań – Kraków.

• Karte der natürlichen Vegetation Europas – Map of the Natural Vegetation of Europe. Bundesamt für Naturschutz, Bonn, 2004.

• Matuszkiewicz J.M. 2001 (2008). Zespoły leśne Polski. - Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

• Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. PWN, Warszawa.

• Matuszkiewicz W., Faliński J.B., Kostrowicki A.S., Matuszkiewicz J.M., Olaczek R., Wojterski T. 1995. Potencjalna roślinność naturalna Polski Mapa przeglądowa 1:300.000. Arkusze 1-12. - IGiPZ PAN i WZKart, Warszawa.

• Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. 2012. Zbiorowiska roślinne Polski. Lasy i zarośla. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

• Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Tomy: 1-4, (2010, 2012, 2012, 2015) Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.

• Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tomy 1-5. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2004.

• Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. (na płytce CD).

• Wysocki C., Sikorski P. 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa.

Efekty uczenia się:

Efekty uczenia się: K_W02, K_W06, K_W14, K_U07, K_K03, K_K04

Wiedza:

student identyfikuje podstawowe typy zbiorowisk roślinnych Polski oraz najważniejsze formacje roślinne Europy,

student objaśnia związki roślinności ze środowiskiem fizycznogeograficznym,

Kompetencje społeczne:

student postrzega wagę ochrony przyrody, w tym szczególnie zagadnienie ochrony siedlisk Natura 2000,

student jest otwarty na korzystanie ze zróżnicowanych źródeł danych o środowisku.

Metody i kryteria oceniania:

Sprawdzian przeprowadzany w formie pisemnej; należy udzielić odpowiedzi na 5 wylosowanych w zestawie pytań obejmujących zakres wykładu z podanej wcześniej listy ok. 120 pytań. Ocena 2-5 wynikająca z liczby pytań, na które podano prawidłowe odpowiedzi (za każdą poprawną odpowiedź 1 punkt, za odpowiedzi niepełne ½ punktu).

Punkty Ocena

0-2,5 (0-50%) – niedostateczny (2)

3 (51-60%) – dostateczny (3)

3,5 (61-70%) – dostateczny + (3,5)

4 (71-80%) – dobry (4)

4,5 (81-90%) – dobry + (4,5)

5 (91-100%) – bardzo dobry (5)

Praktyki zawodowe:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Matuszkiewicz
Prowadzący grup: Jan Matuszkiewicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Matuszkiewicz
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)