Globalizacja a środowisko przyrodnicze

Jest to wykład o wzajemnych relacjach między globalizacją (definiowaną na innych przedmiotach), a rozumianą najczęściej jako ogół procesów prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur („tworzenie się jednego świata", „światowego społeczeństwa”) a unikatowym środowiskiem przyrodniczym Ziemi stanowiącym szczególnego rodzaju interaktywną „scenę”, na której toczy się życie społeczne i gospodarcze. Zarówno czynniki środowiskowe jak i procesy globalizacji (w tym rosnące znaczenie organizacji ponad- i międzynarodowych, w szczególności ponadnarodowych korporacji) odgrywają określone role (nie do końca rozpoznane, rozumiane i uświadamiane). Zakres swobody aktorów ograniczony jest możliwościami sceny (Ziemia jest tylko jedna). Nieznajomość istniejących ograniczeń i/lub nieliczenie się z nimi rodzi sytuacje kryzysowe i konflikty, powodujące wzrost nowych, nieprzewidywalnych form ryzyka, wzrost nierówności społecznych w skali globu czy też w skali poszczególnych społeczeństw. Przykładami takich sytuacji mogą być istniejące (lub potencjalne) konflikty o zasoby naturalne (paliwa kopalne, woda), degradacja środowiska (w tym deterioracja terenów rolniczych, pastwisk), następstwa masowej turystyki i wiele innych negatywnych zjawisk, jak choćby pustynnienie, „dziura ozonowa”, globalne zmiany klimatu. W ten sposób formuje się, niewątpliwie dyskusyjna, wizja współczesnego społeczeństwa jako „społeczeństwa ryzyka”. To ryzyko dotyczy nie tylko problemów ekonomicznych, ale także zdrowia publicznego i środowiska przyrodniczego. Wykłady będą przede wszystkim krytycznym przeglądem sytuacji konfliktowych między społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi następstwami globalizacji a środowiskiem przyrodniczym (dokonującymi się w nim zmianami) w różnych strefach klimatycznych i w różnych typach środowiska. Podstawowe pytania wymagające znalezienia odpowiedzi, to: Jakie są przyczyny zmian na styku człowiek – przyroda ocenianych jako niekorzystne? Jakie są możliwe odpowiedzi człowieka w takich sytuacjach konfliktowych? (jakie strategie „na przeżycie” może człowiek rozwinąć).

Student dzięki wykładom i przestudiowanej literaturze rozumie znaczenie podstawowych terminów i pojęć związanych z globalizacją (różne aspekty globalizacji), środowiskiem przyrodniczym i działalnością człowieka (różnymi jego aktywnościami) i sprawnie posługuje się nimi. Zna literaturę przedmiotu i potrafi znaleźć potrzebne informacje. Potrafi dokonać charakterystyki różnych form gospodarki, dostrzega ewolucję gospodarki w skali świata i w skali regionalnej (globalizacja) i zdaje sobie sprawę z zagrożeń dla środowiska przyrodniczego (globalne zmiany klimatu) jakie zmiany gospodarcze niosą.

nie są przewidziane