Hydrologia obszarów zurbanizowanych i obszarów wiejskich

gospodarka przestrzenna

fakultatywne
nieobowiązkowe
uzupełniające

Zajęcia dają hydrologiczne podstawy planowania przestrzennego w kontekście relacji człowiek – woda (korzyści i zagrożenia,

degradacja i ochrona zasobów wodnych).

w sali

W trakcie kursu przedstawia się zagadnienia związane z obiegiem wody w warunkach naturalnych oraz pod wpływem działalności człowieka na obszarach o różnym stopniu antropopresji. Wiele miejsca poświęca się zdarzeniom ekstremalnym (susze i powodzie) i wynikającym stąd zagrożeniom oraz metodom monitorowania i zapobiegania negatywnym skutkom tych zjawisk. Omawiane są również źródła zaopatrzenia w wodę jak i prawne aspekty monitoringu i ochrony wód i zarządzania zasobami wodnymi w Polsce.

Celem wykładów jest przedstawienie następujących zagadnień:

- Zasoby wodne; procesy obiegu wody w przyrodzie; przekształcenia stosunków wodnych na skutek antropopresji, monitoring wód powierzchniowych;

- Zagrożenia wynikające ze zdarzeń ekstremalnych - powodzie i susze (geneza, miary); techniczne i nietechniczne metody ochrony; systemy informacji przestrzennej w analizie zagrożeń, ocena ryzyka.

- Zaopatrzenie w wodę - zapotrzebowanie na wodę do celów komunalnych; przemysłowych i rolniczych; zasoby wodne ; normy wody pitnej; ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych; systemy wodociągowe; nawodnienia i melioracje; rola różnych form małej retencji.

- Przeobrażenia ilościowe i metody ograniczania negatywnego wpływu miasta i rolnictwa - obieg wody w zlewni i jego zmiany pod wpływem zagospodarowania przestrzennego miast i wsi; rola infrastruktury technicznej miast i wsi w przeobrażeniach obiegu wody; rola terenów zielonych w kształtowaniu obiegu materii i energii.

- Degradacja i ochrona jakości wody – zanieczyszczenia i skażenia wody na obszarach zurbanizowanych i wiejskich – oddziaływanie na człowieka i środowisko; normy jakości; monitoring jakości wód; metody rekultywacji wód powierzchniowych i podziemnych.

- Aspekty prawne i administracyjne regulujące gospodarowanie wodą w miastach i na wsi.

Ćwiczenia mają za zadanie

- Pogłębiać wiedzę wyniesioną z wykładów;

- Nauczyć właściwej interpretacji danych hydrologicznych;

- Wskazać metody opracowań hydrologicznych użyteczne w gospodarowaniu środowiskiem;

- wskazać skutki antropopresji

Nakład pracy studenta

Wykłady 40%

Ćwiczenia 20%

Nakład pracy własnej

Przegląd literatury 5 %

Przygotowanie do egzaminu 10%

Projekt zagospodarowania wraz z oceną skutków 15%

Przygotowanie prezentacji semestralnej podsumowującej wyniki 10%

Materiały do zajęć znajdują się na platformie UW Kampus 2;

Wykłady i ćwiczenia mogą być prowadzone przy użyciu komunikatora Google Meet

Chełmicki W. Woda: zasoby, degradacja, ochrona. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2001.

Dynowska I. (red.)1993, Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów naturalnych i antropogenicznych, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Gutry-Korycka M., Nowicka B., Soczyńska U., 2003, Rola retencji zlewni w kształtowaniu wezbrań opadowych, Wydawnictwa UW, Warszawa

Kępińska-Kasprzak M., Limanówka D., Malota A, Nowicka B., Otop I., Pyrc R,

Tokarczyk T, 2018, Susze na obszarze Polski – narzędzia od IMGW, Miesięcznik ubezpieczeniowy nr10, ISSN:1732-2413

Królikowski A. J., 1994, Gospodarka wodno-ściekowa na obszarach niezurbanizowanych. Biuro Badań i Wdrożeń Ekologicznych, Białystok

Magnuszewski A., Suchożebrski J., Szydłowski M., Gutry-Korycka M., Flood zones - a risk for Urban areas [w:] Urban Spraw: Warsaw Agglomeration; case study, red. M. Gutry - Korycka, Wyd. UW str. 253-264

Mikulski Z., 1998, Gospodarka wodna, PWN, Warszawa

Nowicka B., 1991, Rola lasu w kształtowaniu wybranych elementów meteorologicznych [w] Modelowanie obiegu wody. Atmosfera- Biosfera- Pedosfera [red.] M. Gutry-Korycka, U. Soczyńska, wyd WGSR UW ; 135-155

Nowicka B., 2003, Ocena możliwości redukcji wezbrań w Dolince Służewskiej, Pr. i St. Geogr. 31, ISSN 0208-4589 ISBN 83-235-01/48-3;175 – 188

Nowicka B., 2005, Wezbrania i powodzie, Susze i niżówki [w] red. K.

Ostaszewska, A. Richling, Geografia Fizyczna Polski, PWN W-wa s. 157-164

Nowicka B., 2010, Estimation of the degree of extremality of high-water flows in selected rivers in Poland in 1971-2006, Miscellanea Geographica, 14; 169-176

Zaktualizowana metodyka wstępnej oceny ryzyka powodziowego, 2018 http://powodz.gov.pl/powodz/aWORP/ostateczna%20wersja/zal_1_Metodyka.pdf

USTAWA Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. DZ.U. 2017 POZ. 1566

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.

Po ukończeniu kursu (wykładu i ćwiczeń) student:

WIEDZA

- Zna podstawowe pojęcia hydrologiczne (K_W01);

- Rozumie potrzebę ochrony zasobów wodnych jako elementu funkcjonowania człowieka w strukturach przestrzennych(K_W02);

- Zna podstawowe problemy związane z gospodarowaniem zasobami wodnymi (K_W02);

- Zna zagrożenia powodzią i suszą oraz sposoby ich ograniczania (K_W06);

- Zna źródła informacji hydrologicznej (K_W06).

- Zna podstawy prawne gospodarowania wodą w Polsce (K_W08);

UMIEJĘTNOŚCI

- Potrafi określić relacje zachodzące pomiędzy działalnością człowieka i przebiegiem zjawisk hydrologicznych (K_U01)

-Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę wpływu projektów zagospodarowania przestrzennego na wzrost ryzyka powodziowego (K_U03)

- Potrafi ocenić zapotrzebowanie na wodę i potencjalne możliwości jej zaspokojenia (K_U08)

- Potrafi wskazać obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi (K_U09)

- Potrafi interpretować wskaźniki opisujące suszę (K_U09)

- Potrafi przygotować i przedstawić prezentację ustną z zakresu oceny skutków zagospodarowania przestrzennego na stosunki wodne (K_U10)

Zaliczenie wykładów uzyskuje się po zdaniu testów z tematyki poruszanej na wykładach (pod koniec wykładów)

Ocena z ćwiczeń obejmuje:

- Terminową realizację kolejnych ćwiczeń 20%

- Poprawne opracowanie wyników 40%;

- Prezentację wyników ćwiczeń w PowerPoint 20%;

- Zreferowanie wyników ćwiczeń i udział w dyskusji 20%

Ocenę z ćwiczeń uzyskuje się, po zdaniu opracowanych materiałów oraz zreferowaniu wyników pracy semestralnej na zajęciach. Na ocenę wpływa terminowość oddawania kolejnych ćwiczeń na platformie Kampus 2. W przypadku opóźnienia należy uzgodnić termin i formę uzupełnienia pracy

Ćwiczenia powinny zostać zaliczone do połowy semestru.

Ocena końcowa jest średnią oceną z ćwiczeń i testu z wykładów

Brak