Przyrodniczy system miasta

gospodarka przestrzenna

fakultatywne

Podstawowe wiadomości z przedmiotów fizycznogeograficznych (klimatologia, gleboznawstwo, hydrologia, geomorfologia), ekologii, biologii.

w sali i w terenie

Podczas zajęć przedstawiane i analizowane są zagadnienia dotyczące wybranych problemów funkcjonowania terenów zieleni w przestrzeni miejskiej, potrzeb ich ochrony i możliwości praktycznego wykorzystania oraz urbanistycznych i planistycznych koncepcji systemu przyrodniczego miasta.

Celem zajęć jest przedstawienie roli przyrody w mieście i wskazanie narzędzi do jej zachowania i odbudowania. Podczas zajęć przedstawiane i analizowane są zagadnienia dotyczące niektórych problemów funkcjonowania terenów zieleni w przestrzeni miejskiej, potrzeb ich ochrony i możliwości praktycznego wykorzystania oraz urbanistycznych i planistycznych koncepcji systemu przyrodniczego miasta.

Zagadnienia omawiane w trakcie wykładów:

1. miasto jako ekosystem - właściwości, podstawowe procesy przyrodnicze, degradacja biotycznych i abiotycznych komponentów środowiska,

2. klasyfikacje terenów zieleni miejskiej,

3. przyrodnicze i społeczne funkcje terenów zieleni miejskiej, potencjał przyrodniczy miasta, ecosystem services, kapitał naturalny miasta,

4. historia terenów zieleni miejskiej - założenia parkowo-ogrodowe, wybrane koncepcje urbanistyczne (m.in. koncepcja miasta-ogrodu Howarda, koncepcje Le Corbusier'a, karta Ateńska i in.),

5. układ przestrzenny terenów zieleni, koncepcja "zielonej infrastruktury"

6. system przyrodniczy miasta jako koncepcja urbanistyczno-planistyczna,

7. ochrona terenów zieleni miejskiej - potrzeby, możliwości realizacji,

8. współczesne koncepcje miasta zrównoważonego, ekomiasta.

Zagadnienia omawiane w trakcie ćwiczeń realizowanych na obszarze wybranych terenów zieleni Warszawy:

1. struktura i funkcjonowanie krajobrazu części wysoczyznowej miasta i doliny Wisły

2. naturalność i bioróżnorodność krajobrazu - dolina Wisły, lasy miejskie

3. zagospodarowanie obszarów o wysokim potencjale przyrodniczym - Skarpa Warszawska, dolina Wisły

4. zagrożeń terenów biologicznie czynnych – dolina Wisły, lasy miejskie

5. skuteczność ochrony zasobów przyrodniczych – śródmiejskie rezerwaty przyrody (Las Kabacki, las Bielański)

6. funkcje ekologiczne terenów zieleni urządzonej – wybrane parki, skwery i zieleńce.

Zagadnienia omawiane w trakcie ćwiczeń:

1. miejsce terenów zieleni miejskiej w strukturze Warszawy, specyfika części wysoczyznowej i dolinnej – klasyfikacja i ocena naturalności;

2. opracowanie wybranego terenu zieleni miejskiej (praca w grupach) – rys historyczny, struktura przestrzenna, rola i funkcje przestrzeni Warszawy, ocena obecnego funkcjonowania, ochrona i zalecenia praktyczne;

3. jedno lub dwa wyjścia w teren (w zależności od pogody);

4. spotkanie z pracownikiem Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.

- Kaliszuk E., 2005 - Funkcje systemu przyrodniczego miasta w kształtowaniu warunków środowiska przyrodniczego na przykładzie Warszawy. Prace i Studia Geograficzne, Tom 36

- Opracowanie ekofizjograficzne do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Warszawy, 2006

- Środowisko przyrodnicze Warszawy, 1990, PWN, Warszawa.

- Szulczewska B., Kaliszuk E., 2005 - Koncepcja systemu przyrodniczego miasta: geneza, ewolucja i znaczenie praktyczne. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – PAN,

- Wisła w Warszawie, 2000, Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Warszawa

- Zimny H. 2005. Ekologia miasta. Agencja Reklamowo-wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Stare Babice

Efekty kierunkowe: K_W03, K_W05, K_U01, K_U03, K_U07, K_K03

WIEDZA

1. definiuje podstawowe pojęcia ekologiczne,

2. zna procesy funkcjonowania krajobrazu geoekosystemu miasta,

3. zna zagrożenia terenów biologicznie czynnych,

4. zna zasady zagospodarowania terenów biologicznie czynnych,

5. zna potrzeby i zasady ochrony przyrody i krajobrazu,

6. zna wartość przyrodniczą terenów biologicznie czynnych,

7. zna funkcje ekologiczne terenów zieleni urządzonej.

UMIEJĘTNOŚCI

1. potrafi określić rolę i funkcje terenów biologicznie czynnych w mieście,

2. potrafi ocenić potencjał przyrodniczy krajobrazu,

3. potrafi wskazać optymalne kierunki zagospodarowania terenów biologicznie czynnych,

4. potrafi zidentyfikować główne zagrożenia krajobrazu ,

5. potrafi wskazać optymalne działania służące ochronie i kształtowaniu krajobrazu miejskiego,

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

1. szanuje zasoby środowiska przyrodniczego,

2. akceptuje konieczność podejmowania działań służących ochronie stanu środowiska przyrodniczego i krajobrazu,

3. szanuje obowiązujące standardy i zasad dobrej praktyki.

Nakład pracy studenta:

Udział w zajęciach (wykład+ćwiczenia): 45 godz.

Opracowanie wymaganych prac ćwiczeniowych i przygotowanie do zaliczenia w zależności od indywidualnych cech i tempa pracy studenta: 55-70 godzin

RAZEM: około 100-115 godzin

Podstawą zaliczenia wykładu (zaliczenie na ocenę) jest sprawdzian pisemny w formie testu zawierającego pytania zamknięte.

Zaliczenie ćwiczeń: Kontrola obecności, ocena ciągła bieżącego przygotowania do zajęć i aktywności, udział w pracach terenowych i kameralnych. Zaliczenie ćwiczeń jest średnia arytmetyczną z ocen uzyskanych z prac cząstkowych.

Możliwa jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach.

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen z zaliczenia ćwiczeń i wykładów.

Brak.