Historia społeczna Europy

obowiązkowe

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z głównymi wydarzeniami i procesami społecznymi i politycznymi, które miały miejsce w Europie i porównawczo w świecie od końca XVIII w. po początek wieku XXI z odwołaniami i do czasów wcześniejszych. Zwrócona zostanie uwaga na specyfikę faktów, zdarzeń i procesów, na ich źródła, przebieg i następstwa. Scharakteryzowane zostaną przełomowe wydarzenia w dziejach Europy we wskazanych okresach. Ze szczególną uwagą potraktowane zostaną rewolucje, które zapoczątkowały nowe formy ustrojowe. Duży nacisk zostanie położony na rozpoznanie źródeł i skutków wielkich kryzysów gospodarczych. Analizie poddane zostaną procesy społeczno-gospodarcze i polityczne, w wyniku których sprzeczności bądź się potęgowały (wojny światowe), bądź były niwelowane (integracja europejska). Scharakteryzowane zostaną łady światowe i normy regulujące ich funkcjonowanie, zwrócona zostanie uwaga na kształtujący się na przełomie XX i XXI wieku nowy ład światowy.

Zadaniem wykładów i ćwiczeń jest analiza procesów społecznych i politycznych w Europie od końca wieku XVIII po początki XXI. Dla celów porównawczych wprowadzane będą treści programowe z okresów wcześniejszych i spoza obszaru europejskiego jako egzemplifikacja podobieństw i odmienności dróg rozwojowych. Zdefiniowane zostaną pojęcia historii i konfliktów społeczno-politycznych oraz ładów międzynarodowych, pokazane zostaną współzależności między tego typu konfliktami a ładami międzynarodowymi. Omówiony zostanie ład westfalski i jego konkretyzacje, w tym napoleoński i eksport rewolucji burżuazyjnej. Zwrócona zostanie uwaga na normy prawne konstytuujące i regulujące europejskie struktury i instytucje społeczno-gospodarcze. Scharakteryzowana zostanie rewolucja przemysłowa i jej społeczne skutki. Analizie zostaną poddane procesy narodotwórcze w XIX i XX wieku i ich konsekwencje polityczne. Zostanie zwrócona uwaga na bezpieczeństwo socjalne społeczeństwa na przełomie XIX i XX wieku, w tym celu będą analizowane ówczesne reformy społeczno-gospodarcze liberałów oraz postulaty świata pracy. Na zajęciach pokazany zostanie rozwój demokracji w tym samym okresie czasu i kształtowanie się społeczeństw obywatelskich oraz konsekwencje tych procesów dla przejawiania się konfliktów w nowych formach i obszarach. Społeczny wymiar I wojny światowej i następstwa wielkiego kryzysu gospodarczego to kolejne zagadnienia, które będą przedmiotem analizy same w sobie i jako źródło narodzin dwudziestowiecznych totalitaryzmów: komunistycznego i faszystowskiego. Pokazane zostaną oblicza tych form ustrojowych, źródła ich akceptacji i przyczyny oporu, wyeksponowana zostanie charakterystyczna dla nich polityka przemocy i terroru, ta sama polityka zostanie ukazana w kontekście warunków bytu społeczeństw państw okupowanych w czasie II wojny światowej. Ważnym elementem składowym zajęć będzie konflikt między Wschodem a Zachodem zarówno w wymiarze politycznym, jak i społecznym i gospodarczym. Przedmiotem analizy będą transformacje ustrojowe od „Wiosny 1968 r.” po „Jesień ludów w 1989 r.” oraz nowe wyzwania w kontekście rozwoju terroryzmu i postępującego konfliktu świata liberalnego i świata islamu na początku XXI wieku. Zaprezentowana zostanie europejska myśl integracyjna oraz procesy zjednoczeniowe na kontynencie, w tym powstanie Unii Europejskiej. Omówione zostaną źródła oraz symptomy przełomu politycznego, a zwłaszcza gospodarczego, wkraczania Europy i świata na przełomie XX i XXI wieku w nowy ład społeczny, w porządek powestfalski, w erę ograniczania roli państw narodowych i zwiększania znaczenia korporacji międzynarodowych.

A.Skrzypek, Historia społeczna Europy XIX i XX wieku, Poznań 2009.

H.Kaelble, Społeczna historia Europy. Od 1945 do współczesności, Warszawa 2010.

N.Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998.

Po ukończeniu przedmiotu student w zakresie wiedzy:

- ma wiedzę o grupach i narodach Europy, a także o prawidłowościach, naturze, zmianach i przejawach ich funkcjonowania w ujęciu porównawczym w kontekście tego typu procesów w Ameryce Północnej i Azji (W04)

- ma wiedzę o rozwoju europejskiej myśli integracyjnej, w tym o nurtach myślenia o państwie, władzy, strukturach społecznych i Europie jako wspólnocie ponadnarodowej(W09)

- ma wiedzę o normach prawnych konstytuujących i regulujących europejskie struktury i instytucje społeczne i gospodarcze oraz o źródłach tych norm, ich specyfice, ewolucji i oddziaływaniu na ludzkie zachowanie w dobie wielkich przeobrażeń rewolucyjnych oraz na etapie budowy pokojowych form demokratycznego bądź autorytarnego współistnienia (W11)

Po ukończeniu przedmiotu student w zakresie umiejętności:

- potrafi analizować procesy i zjawiska społeczne oraz związki pomiędzy obszarami zjawisk i procesów politycznych, prawnych i ekonomicznych w Europie i wewnątrz europejskich mocarstw politycznych i gospodarczych (U03)

- potrafi formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, opracowywać i prezentować wyniki, pozwalające rozwiązywać problemy polityczne i społeczno-gospodarcze Europy i Unii Europejskiej (U05)

- posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych w języku polskim i angielskim dotyczących zagadnień politycznych, społecznych, kulturowych i ekonomicznych Europy i Unii Europejskiej z wykorzystaniem specjalistycznych pojęć i ujęć teoretycznych oraz zróżnicowanych źródeł pozyskania informacji właściwych dla europeistyki (U08)

- posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim i angielskim dotyczących zagadnień politycznych, społecznych, kulturowych i ekonomicznych Europy i Unii Europejskiej z wykorzystaniem specjalistycznych pojęć i ujęć teoretycznych oraz zróżnicowanych źródeł pozyskania informacji właściwych dla europeistyki (U09)

Po ukończeniu przedmiotu student w zakresie kompetencji:

- potrafi współdziałać i współpracować w grupie o zróżnicowanej strukturze i zadaniach pełniąc w niej różne role związane z aktywnością polityczną i społeczno-gospodarczą (K02)

- potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie i innych zadania odnoszącego się do celów edukacyjnych, studenckich i zawodowych (K03)

• obecność na ćwiczeniach

• ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność/prezentacje) – 15 pkt. / 30,0%

• egzaminacyjny test pisemny – 35 pkt. / 70,0%