Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej szlacheckiej i na ziemiach polskich w XIX i XX wieku

Instytucjonalizacja i profesjonalizacja wymiaru sprawiedliwości jest jednym z ważniejszych aspektów ewolucji państwa w Europie w późnym średniowieczu i epoce wczesnonowożytnej. Na tym tle specyficzny model wymiaru sprawiedliwości powstał w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Prywatny wymiaru sprawiedliwości były dominującym czynnikiem w przypadku sądownictwa dominialnego nad chłopami i dóbr prywatnych lub znaczącą jego częścią w prawie ziemskim. W trakcie zajęć przeanalizowane zostaną przyczyny takiego stanu rzeczy oraz praktyka funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w tym oczekiwania społeczne formułowane wobec niego. Kolejnym aspektem będzie model sędziego-obywatela dominujący w sądownictwie szlacheckim. Wskazane zostaną uwarunkowania tego modelu oraz jego porównanie z sytuacją w Europie w tym okresie. W ramach zajęć zostaną również omówione – w sposób bardziej syntetyczny – modele organizacji wymiaru sprawiedliwości państw zaborczych z uwzględnieniem utrzymującej się do lat siedemdziesiątych XIX w. odrębności organizacji sądownictwa Królestwa Kongresowego. Zaprezentowane zostaną również sądy funkcjonujące w II RP, w czasie okupacji hitlerowskiej i w PRL.

Po ukończeniu kursu student:

• Zna organizację omówionych modeli wymiaru sprawiedliwości

• Rozumie uwarunkowania stojące za przyjęciem określonego modelu wymiaru sprawiedliwości

• Rozumie przyczyny, wady i zalety udziału społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości oraz potrafi je wskazać.

• Potrafi porównać różne modele organizacji wymiaru sprawiedliwości w epoce wczesnonowożytnej oraz w XIX i XX wieku.

brak