Prawo uchodźcze

fakultatywne

w sali

Celem zajęć jest zapoznanie studentek i studentów z założeniami ochrony cudzoziemca przed przymusowym powrotem do kraju pochodzenia, ze względu na uznanie go za uchodźcę lub osobę wymagającą ochrony uzupełniającej. Przedmiotem analizy będą: art. 1A-1F Konwencji dotyczącej statusu uchodźców; relewantne względem ochrony cudzoziemca przepisy Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności wraz z orzecznictwem ETPCz; przepisy tzw. przekształconej dyrektywy kwalifikacyjnej i przekształconej dyrektywy proceduralnej oraz implementujące je przepisy prawa krajowego, w szczególności zawarte w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zajęcia prowadzone będą w formie case-study i pracy na tekście normatywnym.

W trakcie zajęć podejmowane będą następujące zagadnienia: zasadność wyróżnienia wszystkich obecnych w prawie polskim form ochrony cudzoziemców; mechanizm wykształcania się uszczegółowionych reguł prawa uchodźczego (orzecznictwo ETPCz i TS UE, rola UNHCR); wybrane problemy interpretacji definicji uchodźcy; wybrane problemy klauzul wykluczenia ochrony uchodźczej; podstawy pozbawiania statusu uchodźcy; wybrane problemy materialnoprawne dotyczące przesłanek udzielenia ochrony uzupełniającej; wykluczenie z ochrony uzupełniającej; pozbawienie ochrony uzupełniającej; węzłowe problemy postępowania (proceduralne) w sprawie udzielenia albo pozbawienia ochrony międzynarodowej, w tym analiza modelu instancyjności tych postępowań.

W ramach stosowania metody case study wykorzystane zostaną w szczególności następujące orzeczenia:

- wyr. ETPCz z 2.5.1997 r. D. v. Wielkiej Brytanii, skarga Nr 30240/96, HUDOC;

- wyr. ETPCz z 7.7.1989 r. Soering v. Wielkiej Brytanii, skarga Nr 14038/88, HUDOC;

- wyr. ETPC z 17.7.2008 r., NA. v. Wielkiej Brytanii, skarga Nr 25904/07, HUDOC;

- wyr. TSUE z 18.12.2014 r. C-542/13 Mohamed M’Bodj v. État belge, CURIA;

- wyr. TSUE z 5.9.2012 r. C-71/11 i C-99/11, Bundesrepublik Deutschland v. Y i Z, CURIA;

- wyr. TSUE z 7.11.2013 r. C-199/12 do C-201/12, Minister voor Immigratie en Asiel v. X i Y oraz Z przeciwko Minister voor Immigratie en Asiel, CURIA;

- wyr. TSUE z 9.11.2010 r. C-57/09 i C-101/09, Bundesrepublik Deutschland v. B. i D., CURIA;

- wyr. TS UE z 14.5.2019 r. C-391/16, C-77/17 i C-78/17, M. v. Ministerstvo vnitra oraz X i X v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, CURIA;

- wyr. z 17.2.2009 r. C-465/07, Meki Elgafaji i Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, CURIA.

Zasady I tryb ustalania statusu uchodźcy zgodnie z Konwencją dotyczącą statusu uchodźcy z 1951 r. oraz Protokołem dodatkowym do niej z 1967 r. Podręcznik, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców, dostępne: https://www.unhcr.org/pl/wp-content/uploads/sites/22/2016/12/Podrecznik-UNHCR-Zasady-i-tryb-ustalania-statusu-uchodzcy.pdf

Podręcznik europejskiego prawa dotyczącego azylu, granic i imigracji, Agencja Praw Podstawowych, Luksemburg 2014 r., dostępne: https://fra.europa.eu/sites/default/files/handbook-law-asylum-migration-borders-2nded_pl.pdf

Literatura uzupełniająca:

A. Szklanna, Ochrona prawna cudzoziemca w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2010 r.

J. Chlebny, Prawo o cudzoziemcach. Komentarz, Warszawa 2020 r. (w części dotyczącej ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP), Warszawa 2020 r., dostępne: LEGALIS.

Po ukończeniu zajęć studenci i studentki znają podstawowe koncepcje z zakresu ochrony międzynarodowej cudzoziemców. Potrafią dokonać analizy konkretnych przypadków z perspektywy Konwencji dotyczącej statusu uchodźców oraz Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Potrafią wskazać podstawowe problemy związane z implementacją europejskiego prawa uchodźczego.

Ocena ciągła (przygotowanie do zajęć i aktywność)