Nauka o państwie

fakultatywne
monograficzne
nieobowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Celem zasadniczym wykładu "Nauka o państwie" jest zapoznanie się studenta z fenomenem państwa i wieloma zagadnieniami związanymi z jego funkcjonowaniem. Wykład powinien pozwolić stidentowi na lepsze zrozumienie istoty władzy publicznej i jej funkcjonowania, czego jednym z efektów jest tworzenie prawa. Wykład stanowi teoretyczne podbudowanie studiów nad prawem publicznym i różnymi zagadnieniami politologicznymi i historycznymi.

w sali

Patrz: opis poniżej.

Przedmiot "Nauka o państwie" był prowadzony na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszwskiego od pierwszych do ostatnich lat II Rzeczypospolitej. Problematyką tą, prowadząc odpowiednie zajęcia i wydając publikacje książkowe na ten temat, zajmowali się m.in. profesorowie Z. Cybichowski i W. Makowski. W okresie PRL przedmiot ten został zlikwidowany, ustępując miejsca prezentowanej z marksistowskich pozycji "Teorii państwa i prawa". Na początku lat 90. XX w. został on restytuowany w programie studiów i przez wiele lat był prowadzony przez profesora P. Winczorka, a następnie przez J. Majchrowskiego.

Charakter ujęcia i prezentacji w ramach niniejszego wykładu problematyki, którą zajmuje się nauka o państwie oddaje krótki artykuł: Piotr Winczorek, "Czy nauka o państwie jest nauką?" (wyd. pośmiertnie w: "Studia Iuridica" 2015 r., nr 61).

Poszczególne zagadnienia:

Status nauki o państwie wśród innych nauk społecznych, Władza i władza publiczna, środki jej sprawowania, problemy współczesnej demokracji. Grupy interesu w procesie sprawowania władzy. Legitymizacja władzy publicznej. Funkcje władzy publicznej. Imperium i dominium. Kultura i gospodarka w działalności władzy publicznej. Polityka państwa. Polityka kulturalna, polityka historyczna, polityka gospodarcza. Spory wokół istoty i genezy państwa. Naród i państwo - relacje wzajemne, Państwo narodowe, "narodowe" i wielonarodowe a procesy integracji kontynentalnej w Europie. Problem suwerenności państwowej dawniej i współcześnie, koncepcje suwerena i władzy suwerennej, Pozycja jednostki w państwie, państwo a obywatel, społeczeństwo obywatelskie w jego stosunkach z państwemProblem celu i funkcji państwa, rodzaje funkcji państwa. Typologia państw wedle różnych kryteriów. Rodzaje ustrojów terytorialnych i problem decentralizacji władzy państwowej, samorząd terytorialny, inne formy samorządu. Forma rządów, charakterystyka wybranych form rządu w państwie współczesnym, Pojęcie reżimu politycznego, rodzaje reżimów politycznych, autorytaryzm i totalitaryzm, demokracja polityczna, społeczna i gospodarcza. Główne niepaństwowe formy organizowania się ludzi (obywateli) oraz ich związki z państwem - kościoły i związki wyznaniowe, organizacje społeczne (pozarządowe), partie polityczne i inne. Współpraca i rywalizacja państw. Tożsamość państwowa i tradycja konstytucyjna.

Podstawowa:

Piotr Winczorek „Nauka o państwie” (wiele wydań), (ewentualnie "Wstęp do nauki o państwie, wiele wydań). Pozostała nieobowiązkowa literatura będzie podawana w trakcie wykładu.

Po ukończeniu przedmiotu student powinien rozumieć i wyjaśnić zjawiska związane z genezą, funkcjonowaniem, strukturą państwa na przestrzeni dziejów. W szczególności powinien móc opisać i nazwać instytucje władcze państwa współczesnego oraz rozumieć na czym polegają jego związki z takimi wspólnotami jak naród, "klasy" i warstwy społeczne, kongregacje wyznaniowe partie polityczne. Powinien móc wyjaśnić relacje między państwem a kulturą, religią, prawem, etyką i gospodarką a także rozumieć procesy dot. integracji i współpracy oraz rywalizacji państw.

Brak.