Państwo i prawo PRL w dziełach sztuki filmowej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2200-1S154 |
Kod Erasmus / ISCED: |
10.0
|
Nazwa przedmiotu: | Państwo i prawo PRL w dziełach sztuki filmowej |
Jednostka: | Wydział Prawa i Administracji |
Grupy: |
Blok: Prawo w przemianach społecznych i kulturze Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla IV roku studiów prawniczych Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla V roku studiów prawniczych |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Podstawowa wiedza z zakresu badań interdyscyplinarnych dotyczących prawa i filmu („law and film”) - powiązana z dziejami państwa i prawa w okresie Polski Ludowej. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu rozwinięcie wiedzy z zakresu państwa i prawa oraz ich związków z tekstami kultury (na przykładzie dzieł kinematografii polskiej). |
Pełny opis: |
Konwersatorium ma za zadanie: • Pogłębić wiedzę studenta w zakresie historii państwa i prawa Polski Ludowej (1944-1989). • Zapewnić podstawowe informacje z historii myśli filmowej oraz międzynarodowego dorobku badań interdyscyplinarnych „law and film”. • Przedstawić systematycznie wiedzę potrzebną do zaliczenia przedmiotu. Lista tematów: I. „Historia i kino” jako przedmiot badań. Interdyscyplinarny dorobek historyków i filmoznawców (omówienie). Nowe możliwości dla badań z zakresu historii państwa i prawa (dydaktyka i prace badawcze). II. „Kino to najważniejsza ze sztuk” (W. I. Lenin). Propagandowa rola kina w teoriach bolszewików. Sytuacja polskiej kinematografii przed II wojną światową. Odbudowa kina u zarania Polski Ludowej. Nacjonalizacja polskiej kinematografii. III. Wprowadzanie nowej ideologii na ziemiach polskich. Prawo jako narzędzie zmian: pierwsze akty prawne a propagandowy obraz nowego państwa i prawa (wybrane problemy). IV. Konstytucja 1952 r. Mechanizmy podejmowania decyzji polityczno-prawnych w teorii i praktyce. Podstawowe prawa i obowiązki obywateli w teorii, praktyce i filmach dokumentalnych. V. Znaczenie przełomu 1956 roku. Rekonstrukcja kultury prawnej w wybranych dziełach szkoły polskiej. VI. System na drodze do kryzysu (1968, 1970). Podstawy prawne ingerencji cenzury w dzieła sztuki filmowej. Poglądy społeczeństwa polskiego na moralność i prawo w badaniach Adama Podgóreckiego. VII. Dekada Gierka (1970-1976). Polityczno-prawne środki kontroli kinematografii. „Prawo w społeczeństwie” (do połowy lat 70.). VIII. 1976. Narodziny opozycji i „granie prawem”. Obraz polskiej kultury prawnej w kinie moralnego niepokoju (1976-1981). IX. 1980-1981. „Cud Solidarności” w filmach dokumentalnych i fabularnych. Wyobrażenia alternatywnego porządku państwa i prawa. Ustawy negocjowane jako zapowiedź nowego porządku prawnego. X. Stan wojenny a Konstytucja PRL. Propaganda filmowa po 13 grudnia 1981 r. XI. Kino lat 80. a obraz dysfunkcjonalności kultury prawnej w ujęciu polskiej socjologii prawa. XII. Dokoła przełomu. „Ius et lex” w okresie transformacji ustrojowej. Problem tzw. „the transitional justice” w polskim kinie po 1989 roku i w rzeczywistości. XIII. Znaczenie problemów prawa i sprawiedliwości w ramach „polityki historycznej”. Obraz Polski Ludowej na przykładzie: „Sceny faktu”. |
Literatura: |
- D. A. Black, Law in Film: resonance and representation, University of Illinois Press, Urbana 1999. - J. Dubois, „Mordowanie na ekranie”, Warszawa 2016. - A. Helman, J. Ostaszewski, „Historia myśli filmowej”, Gdańsk 2007. - M. Kallas, A. Lityński, „Historia ustroju i prawa Polski Ludowej”, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003. - A. Lityński, „O prawie i sądach początków Polski Ludowej”, Białystok 1999. - T. Lubelski, „Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty”, Katowice 2009. - J. Le Goff, „Historia i pamięć”, Warszawa 2007. - A. Madej, „Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949”, Bielsko-Biała 2002. - A. Misiak, „Kinematograf kontrolowany. Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA). Analiza socjologiczna”, Kraków 2006. - Andrzej Paczkowski, „Pół wieku dziejów Polski 1939-1989”, Warszawa 1995. - Prawo w filmie, pod red. Piotra Grabarczyka, Tomasza Stempowskiego, Warszawa 2009. - E. Zajicek, „Poza ekranem: kinematografia polska 1918-1991”, Warszawa 1992. Literatura dodatkowa (wybór): - Bergman P., Asimow, M. (2006) Reel Justice: The Courtroom Goes to the Movies, Kansas City: Andrews McMeel Publishing. - Bordwell D. (1991) Making Meaning: Inference and Rhetoric in the Interpretation of Cinema, Cambridge: Harvard University Press. - Delage Ch., Guigueno V. (2004), L`historien et le film, Paris: Editions Gallimard. - Ferro M. (1993) Cinéma et histoire, Paris: Editions Gallimard. - Greenfield S., Osborn G., Robson P. (2010) Film and the Law: The Cinema of Justice, Oxford: Hart Publishing (UK). - Hunt L. (2008), „Inventing human rights. A history”, New York – London. - Kracauer S. (2004) From Caligari to Hitler: A Psychological History of the German Film, Princeton: Princeton University Press. - Monaco J. (2009), „How to read a film. Movies, media and beyond”, Oxford University Press. - Posner R, A. (2009) Law and Literature, Cambridge: Harvard University Press. - Priban J. (2002) Dissidents of Law: On the 1989 Velvet Revolutions, Legitimations, Fictions of Legality and Contemporary Version of the Social Contract (Law, Justice and Power), Ashgate Publishing. - Rapping E. (2003) Law and Justice as Seen on TV, New York: NYU Press. - Robson P., „Law and Film Studies: Autonomy and Theory”, (in:) Freeman M. (2005) “Law and popular culture”, Oxford - New York. - Sherwin R. K., Laws Enchantment: The Cinematic Jurisprudence of Krzysztof Kieslowski (in:) Freeman M. (2005) Law And Popular Culture, Oxford University Press, USA. - Teitel R. G. (2002) Transitional Justice, Oxford University Press, USA. - Tucker A., Paranoids May Be Persecuted: Post-totalitarian Justice, (in:) Elster J. (2006) Retribution and Reparation in the Transition to Democracy, Cambridge: Cambridge University Press. - Ian Ward (1995) Law and Literature: Possibilities and Perspectives, Cambridge: Cambridge University Press. - Ziolkowski T. (2003) The Mirror of Justice: Literary Reflections of Legal Crises, Princeton: Princeton University Press. Filmografia (wybór): - „Polska Kronika Filmowa” (1944-1994) - „Jasne łany” (1947), reż. Eugeniusz Cękalski. - „Paragraf zero” (1957), reż. W. Borowik. - „Popiół i diament” (1958), reż. Andrzej Wajda. - „Matka Joanna od Aniołów” (1960), reż. J. Kawalerowicz. - „Happy end” (1972), reż. M. Łoziński. - „Bilans kwartalny” (1974), reż. K. Zanussi. - „Życiorys” (1975), reż. K. Kieślowski. - „Człowiek z marmuru” (1976), reż. A. Wajda. - „Człowiek z żelaza” (1981), reż. A. Wajda. - „Dreszcze” (1981), reż. Wojciech Marczewski. - „Przesłuchanie” (1982), reż. R. Bugajski. - „Godność” (1984), reż. R. Wionczek. - „Krótki film o zabijaniu” (1987), reż. K. Kieślowski. - „Zmowa” (1988), reż. J. Petelski. - „Zabić księdza” (1988), reż. A. Holland. - „Ucieczka z kina Wolność” (1990), reż. Wojciech Marczewski. - „1968. Szczęśliwego nowego roku” (1992), reż. J. Bromski. - „Nocna zmiana” (1994), reż. J. Kurski. - „Poznań 56” (1996), reż. F. Bajon. - „Jeden dzień w PRL” (2005), reż. M. J. Drygas. - „Afera mięsna” (2007), reż. J. Dymek. - „Trzech kumpli” (2008), reż. Anna Ferens, Ewa Stankiewicz. - „Norymberga” (2008), reż. W. Krzystek. - „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł” (2011), reż. A. Krauze. |
Efekty uczenia się: |
Student będzie potrafić: Wiedza - przedstawić podstawową wiedzę z zakresu badań interdyscyplinarnych dotyczących prawa i filmu (okres Polski Ludowej); Umiejętności - wyjaśnić powiązania pomiędzy konkretnymi dziełami sztuki filmowej a zagadnieniami natury prawnej; - dokonywać krytycznej analizy tekstów kultury. Postawy: - zachęta do podejmowania badań interdyscyplinarnych; - postrzeganie wpływ ideologii na prawo i dzieła sztuki filmowej; rozumienie zależności między nimi; - dostrzeganie wpływu obowiązujących przepisów na konkretne dzieła sztuki filmowej. |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawową formą zaliczenia jest lista obecności oraz aktywność na zajęciach. Dla studentów chcących uzyskać zaliczenie na prawach egzaminu, oprócz powyższych kryteriów przewidywane jest przygotowanie i wygłoszenie referatu na wybrany temat. |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.