Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Prawo a literatura na ziemiach Rzeczypospolitej, XVI-XIX w.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2200-1S155
Kod Erasmus / ISCED: 10.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0421) Prawo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Prawo a literatura na ziemiach Rzeczypospolitej, XVI-XIX w.
Jednostka: Wydział Prawa i Administracji
Grupy: Blok: Prawo w przemianach społecznych i kulturze
Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla IV roku studiów prawniczych
Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla V roku studiów prawniczych
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Celem zajęc jest ukazanie wpływów prawa na literaturę i - w znacznie węższym zakresie - literatury (zwłąszcza politycznej) na prawo. Bedzie to literatura polskojęzyczna z terenu całej Rzeczypospolitej (choc - w wypadku zainteresowania - mozliwe jest ukazanie równiez literatury ruskiej - ziem ruskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego ("starobiałoruskiej"). Datą początkową będzie połowa XVI wieku, końcową - wiek XIX. W tym ostatnim stuleciu osia zajęć będzie tzw. gawęda szlachecka (H. Rzewuski) oraz jej idealizacja prawa i ustroju dawnej Rzeczypospolitej.

W zalezności od zainteresowania uczestniczek i uczestników możliwa jest modyfikacja zakresu tematow (zarówno cofnięcie sie do średniowiecza, jak i sięgnięcie az po wiek XX, również PRL)

Tryb prowadzenia:

zdalnie

Skrócony opis:

Przedmiot ma ukazać obraz prawa w literaturze Rzeczypospolitej XVI-XIX wieku i zmieniający się cel przedstawiania prawa

Pełny opis:

Przedmiot ma ukazać obraz prawa w literaturze polskiej od Odrodzenia po wiek XIX. Literatura to nie tylko literatura piękna sensu stricto, ale również polityczna (choć raczej nie bezpośrednia publicystyka polityczna) oraz pamiętniki. Wykorzystane zostaną również apokryfy, obecnie uznane za zamierzone imitacje. Poszukiwać będziemy zarówno elementów – używając terminów z epoki – prawa politycznego, jak i sądowego.

Cele wykorzystanie prawa w literaturze mogą być wielorakie: dążenie do jego reform, wzbogacenie samej literackiej wizji czy też – co realiach porozbiorowych było widoczne – przypomnienie (nierzadko: idealizacja) świetności upadłego państwa. Zajęcia prowadzone będą w porządku chronologicznym. Możliwe jest jedna – jeśli uczestnicy wykażą chęć – rozszerzenie pewnych epok i tematów lub eliminacja innych.

Literatura:

Uwaga: literatura – zależnie od preferencji grupy może zostać zawężona lub zmieniona

J. Nowak – Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce: pierwsi królowie elekcyjni, Warszawa 1969.

J. Nowak – Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce: Zygmunt III, Warszawa 1971.

J. Nowak – Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce: dwaj młodsi Wazowie, Warszawa 1972.

J. Nowak – Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce: dwaj królowie rodacy, Warszawa 1980.

J. Tazbir (opr.), Cudzym piórem… Falsyfikaty historyczno-literackie, Poznań 2002.

J. Ch. Pasek, Pamiętniki, opr. R. Pollak, Warszawa 1987 (i inne wyd.)

M. Matuszewicz, Diariusz życia mego, oprac. B. Królikowski, komentarze Z. Zielińska, Warszawa 1986.

J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, liczne wydania

J. Kitowicz , Pamiętniki, czyli Historia polska, Warszawa 2009

K. Koźmian, Pamiętniki, t. 3, Wrocław 1972

J. U. Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich, t. 1-2, opr. J. Dihm, Warszawa 1958.

W. Potocki, Dzieła, opr. L. Kukulski, t. I-III, Warszawa 1987 (Ogród fraszek, Wojna chocimska)

Ł. Opaliński, Rozmowa plebana z ziemianinem albo dyszkurs o postanowieniu teraźniejszym Rzeczypospolitej i o sposobie zawierania sejmów R.P. 1641

Ł. Opaliński, Obrona Polski, tłum. I opr. K. Tyszkowski, Lwów-Warszawa 1921

I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, opr. M. Klimowicz, Wrocław 1975.

P.M. Pilarczyk, Doświadczyński przed Trybunałem. Twórczośc Ignacego Krasickiego w świetle historii prawa, "Pamiętnik Literacki" CVIII:2017, z. 3, s.79-100.

T. Czacki, O litewskich i polskich prawach, Warszawa 1800.

A. Mickiewicz, Pan Tadeusz (liczne wydania)

H. Rzewuski, Pamiątki Soplicy, liczne wydania

H. Rzewuski, Listopad, Kraków 2000.

H. Rzewuski H., O dawnych i teraźniejszych prawach polskich słów kilka przez autora Listopada, Kraków 1855 http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=9326

H. Rzewuski, Uwagi o dawnej Polsce przez starego Szlachcica Seweryna Soplicę Cześnika Parnawskiego napisane w 1832 roku. Rękopis niewydany ręką Henryka Rzewuskiego, opr. P. Dudziak i B. Szleszyński, Warszawa 2003.

Pamiętniki Bartłomieja Michałowskiego…ogłoszone przez Henryka hr. Rzewuskiego. T. 1-3 Warszawa itd.1857.

Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978.

R. Koziołek, Dobrze się myśli literaturą, Wołowiec – Katowice 2016

J. Tazbir, Dalszy ciąg sporu o „mowę Iwana Mieleszki”, OiRwP LIII:2009, s. 291-298.

J. Tazbir, Opowieści prawdziwe i zmyślone, Warszawa 1994

S. Breyer, Spór Horeszków z Soplicami. Studium z dziedziny problematyki prawnej Pana Tadeusza, Warszawa 1955.

M. T. Lizisowa, Prawem sądzić, czyli o języku Statutów Litewskich w Panu Tadeuszu, Kraków 1998.

A. Mączyński, Wśród prawników w Soplicowie, [w:] Mickiewiczowskie konteksty, red. M. Cieśla-Korytowska, Kraków 2019, s. 59-82.

M. Zarębianka Maria, Poeta wśród prawników. O Panu Tadeuszu inaczej. Kraków 1999

B. Szleszyński, Przymierzanie kontusza. Henryk Rzewuski i Henryk Sienkiewicz – najwybitniejsi twórcy XIX-wiecznego nurtu sarmackiego, Warszawa 2007.

A. Zakrzewski, Henryk Rzewuski a prawo dawnej Rzeczypospolitej, „Studia Iuridica Lublinensia” vol XXV,3,2016, s. 1007 – 1012;

J. Tazbir, Imć Pan Soplica, [w:] idem, Świat Panów Pasków, Łódź 1986 s. 378-385.

D. Janicka, Literackie wyobrażenia pojedynków oraz sądów honorowych, obywatelskich i polubownych w XIX i na początku XX w., „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” VII: 2015; z.4, s. 573 – 592.

A. Rosner, Sądy i prawo Księstwa Warszawskiego w opinii Kajetana Koźmiana, [w:] Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane prof. K. Sójce – Zielińskiej, Warszawa 2000, s. 278-290.

Prawo i literatura. Szkice, red. J. Kuisz, M. Wąsowicz, Warszawa 2015

Prawo i literatura. Szkice drugie, red. J. Kuisz, M. Wąsowicz, Warszawa 2017

Prawo i literatura. Antologia, red. J. Kuisz, M. Wąsowicz, Warszawa 2019

Prawo i literatura. Parerga , red. J. Kamień, J. Zajadło, K. Seidler, Gdańsk 2019,

Efekty uczenia się:

WIEDZA: Studentka/student zauważa: 1. obecność prawa w zarówno w literaturze dawnej Rzeczypospolitej, jak i XIX-wiecznej literaturze polskiej 2. zróżnicowaną rolę odgrywaną przez prawo w tekstach literackich 3. najogólniej rozumie istotę poszczególnych instytucji ukazywanych w tekstach 4. zauważa kontekst i rolę, która pragnie jej nadać twórca dzieła.

UMIEJĘTNOŚCI: Studentka/student umie w badanym dziele literackim znaleźć elementy prawne i wskazać ich znaczenie dla tekstu.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Studentka/student: 1. widzi prawo jako element kultury sensu latissimo 2. jest w stanie samodzielnie poszukiwać opracowań i dzieł literackich związanych z problematyka zajęć 3.umie znaleźć powiązania między tekstami literackimi a prawniczymi 4. umie spokojnie dyskutować, szanuje cudze poglądy, w polemice stosuje argumenty merytoryczne 5. docenia niezbędność doskonalenia kultury prawnej społeczeństwa 6. umie pracować w grupie.

Metody i kryteria oceniania:

kontrola obecności (dopuszczalne 2 nieobecności), ocena aktywności na zajęciach, dla oceny powyżej dostatecznej: praca pisemna lub prezentacja (oceniana na podstawie: doboru literatury i samodzielności w ujęciu problemu).

Praktyki zawodowe:

brak

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)