Postępowanie nieprocesowe

fakultatywne

Student powinien opanować w podstawowym stopniu prawo cywilne materialne w zakresie nauczania niezbędnym dla II-III roku studiów prawniczych (cześć ogólna , prawo osobowe, rzeczowe, zobowiązania) oraz być w trakcie nauki prawa spadkowego i rodzinnego.

w sali

Zajęcia dotyczą postępowania nieprocesowego, które jest drugim - obok procesu cywilnego - trybem rozpoznawania spraw cywilnych w sądowym postępowaniu cywilnym. Mają na celu przedstawienie zasad tego postępowania oraz przebiegu niektórych z postępowań nieprocesowych m.in. z zakresu prawa osobowego, rzeczowego, spadkowego.

Wykład z zakresu postępowania nieprocesowego stanowi uzupełnienie zajęć kursowych z zakresu postępowania cywilnego. W sposób pogłębiony prezentuje materię drugiego z trybów postępowania rozpoznawczego. Zajęcia poświęcone są zarówno ogólnym założeniom tego postępowania, kryteriom rozgraniczenia postępowania nieprocesowego od postępowania procesowego ale także szerokiemu omówieniu odrębności tego postępowania w stosunku do procesu cywilnego. Część szczegółowa wykładu zakłada przedstawienie przebiegu i zasad poszczególnych postępowań nieprocesowych od chwili wszczęcia do wydania orzeczenia i jego wykonania.

1. ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE I ZAGADNIENIA WSTĘPNE (cz. 1)

▪pojęcie postępowania nieprocesowego

▪geneza postępowania nieprocesowego

▪postępowanie nieprocesowe w systemie postępowania cywilnego

▪cel i funkcja postępowania nieprocesowego

2. ZAGADNIENIA WSTĘPNE (cz. 2)

▪rozgraniczenie postępowania nieprocesowego i procesu – teoretyczne kryteria podziału

▪postępowanie nieprocesowe jako równorzędny tryb postępowania rozpoznawczego; domniemanie procesu (art. 13 § 1 k.p.c.)

▪stosowanie przepisów o procesie w postępowaniu nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.)

▪źródła postępowania nieprocesowego; struktura k.p.c. i ustawy pozakodeksowe

3. ZAGADNIENIA WSTĘPNE (cz. 3); PODMIOTY POSTĘPOWANIA NIEPROCESOWEGO – SĄD I INNE ORGANY (cz. 1)

▪zasady postępowania nieprocesowego, a zasady wymiaru sprawiedliwości i zasady postępowania cywilnego;

▪szczególne cechy postępowania nieprocesowego

▪droga sądowa, a droga postępowania procesowego i postępowania nieprocesowego

▪organy postępowania nieprocesowego (sąd, referendarz sądowy)

4. PODMIOTY POSTĘPOWANIA NIEPROCESOWEGO – SĄD I INNE ORGANY (cz. 2)

▪jurysdykcja krajowa sądów polskich w postępowaniu nieprocesowym

▪właściwość sądu w postępowaniu nieprocesowym

▪skład sądu w postępowaniu nieprocesowym

5. PODMIOTY POSTĘPOWANIA NIEPROCESOWEGO – UCZESTNICY (cz. 1)

▪pojęcie uczestnika postępowania nieprocesowego; interes prawny

▪zainteresowany a uczestnik postępowania

▪uczestnicy postępowania z mocy prawa

▪pozycja prawna wnioskodawcy

6. PODMIOTY POSTĘPOWANIA NIEPROCESOWEGO – UCZESTNICY (cz. 2)

▪udział prokuratora, organizacji społecznych i innych podmiotów w postępowaniu nieprocesowym

▪zdolność sądowa i procesowa uczestników

▪zastępcy uczestników postępowania

7. PRZEBIEG POSTĘPOWANIA (cz. 1)

▪wszczęcie postępowania na wniosek i z urzędu

▪wniosek – wymagania formalne i jego funkcja

▪kumulacja przedmiotowa roszczeń

▪cofnięcie wniosku

8. PRZEBIEG POSTĘPOWANIA (cz. 2)

▪wysłuchanie uczestnika postępowania

▪obrona uczestnika postępowania; ugoda

▪koszty postępowania nieprocesowego

▪postępowanie dowodowe

▪szczególne środki dowodowe w postępowaniu nieprocesowym

9. ORZECZENIA W POSTĘPOWANIU NIEPROCESOWYM

▪zakres orzekania sądu w postępowaniu nieprocesowym

▪rodzaje i przedmiot orzeczeń w postępowaniu nieprocesowym

▪prawomocność, skuteczność i wykonalność orzeczeń w postępowaniu nieprocesowym

10. ŚRODKI ZASKARŻENIA W POSTĘPOWANIU NIEPROCESOWYM

▪ogólne zasady zaskarżania orzeczeń w postępowaniu nieprocesowym

▪zwyczajne środki zaskarżenia (apelacja, zażalenie, skarga na orzeczenie referendarza sądowego)

▪nadzwyczajne środki zaskarżenia (skarga kasacyjna, skarga o wznowienie postępowania)

▪wznowienie postępowania przez osobę niebędącą uczestnikiem postępowania

11. SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA OSOBOWEGO

▪postępowania z zakresu ustawy o aktach stanu cywilnego

▪uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu

▪postępowanie o ubezwłasnowolnienie

12. SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA RODZINNEGO, OPIEKUŃCZEGO I KURATELI

▪charakterystyka postępowań z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli

▪rodzaje spraw

▪sprawy małżeńskie

▪sprawy opiekuńcze (kodeksowe i pozakodeksowe)

▪zasady postępowania przed sądem opiekuńczym

▪postępowanie o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką

13. SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA RZECZOWEGO

▪rodzaje spraw

▪charakterystyka spraw z zakresu prawa rzeczowego

▪sprawy o rozgraniczenie nieruchomości

▪sprawy o stwierdzenie zasiedzenia

▪sprawy o zniesienie współwłasności, dział spadku i podział majątku wspólnego

14. SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA SPADKOWEGO

▪rodzaje spraw

▪kompetencje notariuszy w postępowaniu spadkowym

▪sprawy o stwierdzenie nabycia spadku i poświadczenie dziedziczenia

▪sprawy o dział spadku

15. INNE SPRAWY ROZPOZNAWANE W POSTĘPOWANIU NIEPROCESOWYM I ZALICZENIE

▪postępowanie w sprawach depozytowych

▪postępowanie rejestrowe

▪postępowanie wieczystoksięgowe

1. W. Siedlecki, Z. Świeboda , Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001, wyd. I.

2. K. Korzan, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004, wyd. II.

3. K. Lubiński, Istota i charakter prawny działalności sądu w postępowaniu nieprocesowym,

Toruń 1985.

4. J. Krajewski, Postępowanie nieprocesowe, Toruń 1973.

5. E. Gapska, J. Studzińska, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2017.

Podstawowym efektem uczenia się przedmiotu powinno być opanowanie w podstawowym zakresie zasad postępowania nieprocesowego i zrozumienie odrębności tego postępowania przydatnych w pracy prawnika. Ponadto efektem tym powinno być zainteresowanie studenta materią postępowania nieprocesowego dla potrzeb jego prac badawczych (np. praca magisterska, doktorska etc) i zachęcenie do samodzielnych prób pogłębienia tego zagadnienia.

Podstawą oceny jest znajomość zagadnień omawianych na wykładzie przez prowadzącego. Wiedza ta jest sprawdzana w formie pisemnego egzaminu przeprowadzanego na ostatnich zajęciach. Ponadto warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność.