Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Psychologia twórczości

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2500-PL-PS-FO4-03
Kod Erasmus / ISCED: 14.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0313) Psychologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Psychologia twórczości
Jednostka: Wydział Psychologii
Grupy: Fakultety ogólnoakademickie
Psychologia Osobowości, emocji i motywacji oraz różnic indywidualnych
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Kierunek podstawowy MISMaP:

psychologia

Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

wstęp wolny

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest wprowadzenie w problematykę psychologii twórczości, okazjonalnie tylko poruszaną w trakcie kursów obowiązkowych. Omawiane będą zarówno podstawowe zagadnienia, jak i wybrane kwestie szczegółowe, tak aby możliwe było zapoznanie się z szerokim (choć nie wyczerpującym!) spektrum zagadnień, o których traktuje psychologia twórczości.

Literatura:
Efekty uczenia się:

Wiedza. Student(ka):

– rozpatruje twórczość w kontekście wytworu, cech osobniczych, procesu mentalnego i warunków ("enwironmentalnych");

– zna rozmaite kryteria twórczości;

– zna argumenty zarówno za ogólnością, jak i specyficznością twórczości;

– ma orientację w wielu szczegółowych zagadnieniach psychologii twórczości (np. zna związki twórczości z inteligencją, w tym hipotezę progu, rozumie złożoność wpływu emocji na twórczość itp.)

Postawy. Student(ka):

– zachowuje krytycyzm wobec schematycznych, wystandaryzowanych wyliczeń (zamiast syntez).

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Michał Chruszczewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

Pojęcie twórczości, jego zmienne znaczenie, dość swoiste rozumienie twórczości w badaniach psychologii zorientowanej neopozytywistycznie (w praktyce: amerykańsko). Wachlarz empirycznych kryteriów twórczości. Biologiczne korelaty a może głębsze uwarunkowania aktywności twórczej. Twórczość jako cecha jednostki, a może konglomerat cech, sui generis konstelacja. Superpozycja intelektu, osobowości, percepcji, zdolności wykonawczych... pojęcie uzdolnienia. Diagnostyka twórczości, a raczej osobowości i umysłowości potencjalnie twórczej. Dwa filary twórczości: myślenie i charakter (inteligencja i osobowość). Afektywna nienormatywność wybitnych twórców i tak zwanych ludzi twórczych. Stymulowanie twórczości. Parę słów o możliwościach i ograniczeniach wywieranych na twórczość przez środowisko. Jeśli starczy czasu, może jeszcze o czymś?

Literatura:

"Do sprawdzianu wymagana jest znajomość tylko jednej książki (za to w całości):

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 1:

Brodski, J. (1996). Pochwała nudy (esej „Koci miauk”, str. 234–247). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Karwowski, M. (2008). Spory wokół pojęcia kreatywności w pedagogice twórczości. Ruch Pedagogiczny, 5-6, 5–18.

Tatarkiewicz, W. (1975). Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne (rozdz. 8). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

TEMAT 2:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 24–34). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Strzałecki, A. (1969). Wybrane zagadnienia psychologii twórczości (str. 11–66). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

TEMAT 3:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 173–187). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 4:

Goldberg, E. (2018). Kreatywność. Mózg w dobie innowacji (str. 84–108, 125–138, 152–156, 160–177, 195–201, 209–211, 215–216, 230–240, 248–249). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.

Chruszczewski, M. H. (2014a). Biopsychologia twórczości. Psychologia – Etologia – Genetyka, 29, 49–69.

Martindale, C. (1999). Biological bases of creativity. W: R. J. Sternberg (red.), Handbook of creativity (str. 137–152). Cambridge: Cambridge University Press.

TEMAT 5:

Chruszczewski, M. H. (2013). Zdolności w akcji. Pozaintelektualne uwarunkowania efektywności operacji wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego (str. 66–71, 85–93). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Jaworowska, A. (1979). Twórczość i inteligencja w świetle poglądów Liama Hudsona. W: L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii, Seria II: Psychologia rozwojowa, wychowawcza i społeczna (t. 8, str. 135–165). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Strzałecki, A. (1989). Twórczość a style rozwiązywania problemów praktycznych. Ujęcie prakseologiczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo. (rozdz. 3: Twórczość jako styl; rozdz. 10: Twórczość jako wielowymiarowy konstrukt – próba syntezy)

Trzebiński, J. (1976). Osobowościowe warunki twórczości. W: J. Reykowski (red.), Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi (str. 105–132). Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.

TEMAT 6:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 77–86). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 7:

Andreasen, N. C. (1996). Creativity and mental illness: a conceptual and historical overview. W: J. J. Schildkraut i A. Otero (red.), Depression and the spiritual in modern art: homage to Miró (str. 2–14). Chichester: John Wiley & Sons.

Chruszczewski, M. H. (2014b). The creative side of mood disorders. Creativity: Theories – Research – Applications, 1, 1, 46–64.

Jamison, K. R. (1996). Mood disorders, creativity and the artistic temperament. W: J. J. Schildkraut i A. Otero (red.), Depression and the spiritual in modern art: homage to Miró (str. 15–32). Chichester: John Wiley & Sons.

Richards, R. (1994). Creativity and bipolar mood swings: why the association? W: M. P. Shaw i M. A. Runco (red.), Creativity and affect (str. 44–72). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.

TEMAT 8:

Eysenck, H. J. (1995). Creativity as a product of intelligence and personality. W: D. H. Saklofske i M. Zeidner (red.), International handbook of personality and intelligence (str. 231–247). New York: Plenum Press.

Merten, T. i Fischer, I. (1999). Creativity, personality and word association responses: associative behaviour in forty supposedly creative persons. Personality and Individual Differences, 27, 5, 933–942.

TEMAT 9:

Heine, S. J., Lehman, D. R., Ide, E., Leung, C., Kitayama, S., Takata, T. i Matsumoto, H. (2001). Divergent consequences of success and failure in Japan and North America: an investigation of self-improving motivation and malleable selves. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 4, 599–615.

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 145–171). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Rudowicz, E. i Hui, A. (1997). The creative personality: Hong-Kong perspective. Journal of Social Behavior and Personality, 12, 1, 139–157.

Karwowski, M. (2016). Culture and psychometric studies of creativity. W: V. P. Glăveanu (red.), The Palgrave handbook of creativity and culture research (str. 159–186). London: Palgrave Macmillan.

TEMAT 10:

Chruszczewski, M. H. (2013). Zdolności w akcji. Pozaintelektualne uwarunkowania efektywności operacji wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego (str. 13–35). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Chruszczewski, M. H. (2016). Mierzenie twórczości: zdolności i osobowość. W: A. Rynkiewicz, K. S. Jankowski i W. Oniszczenko (red.), Wybrane metody i paradygmaty badawcze w psychologii (str. 33–50). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Matczak, A., Jaworowska, A. i Stańczak, J. (2000). TCT–DP. Rysunkowy Test Twórczego Myślenia K. K. Urbana i H. G. Jellena. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

TEMAT 11:

Limont, W. (1994). Synektyka a zdolności twórcze. Eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. (rozdz. 2: Synektyka)

Nęcka, E. (1998). Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli (wyd. 3, popr. i zm.). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” (fragmenty)

Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Wiśniewska, E. i Karwowski, M. (2007). Efektywność treningów twórczości – podejście metaanalityczne. Ruch Pedagogiczny, 78, 3-4, 31–50.

TEMAT 12:

Krippner, S. (1985). Psychedelic drugs and creativity. Journal of Psychoactive Drugs, 17, 4, 235–245.

Krippner, S. (1999). Altered and transitional states. W: M. A. Runco i S. R. Pritzker (red.), Encyclopedia of creativity (t. 1, str. 59–70). San Diego: Academic Press, Inc.

NIEKTÓRE INNE WAŻNE POZYCJE Z LITERATURY PRZEDMIOTU:

Eysenck, H. J. (1995). Genius: the natural history of creativity. Cambridge: Cambridge University Press.

Nęcka, E. (1995). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Tokarz, A. (2005). Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego."

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Michał Chruszczewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

Pojęcie twórczości, jego zmienne znaczenie, dość swoiste rozumienie twórczości w badaniach psychologii zorientowanej neopozytywistycznie (w praktyce: amerykańsko). Wachlarz empirycznych kryteriów twórczości. Biologiczne korelaty a może głębsze uwarunkowania aktywności twórczej. Twórczość jako cecha jednostki, a może konglomerat cech, sui generis konstelacja. Superpozycja intelektu, osobowości, percepcji, zdolności wykonawczych... pojęcie uzdolnienia. Diagnostyka twórczości, a raczej osobowości i umysłowości potencjalnie twórczej. Dwa filary twórczości: myślenie i charakter (inteligencja i osobowość). Afektywna nienormatywność wybitnych twórców i tak zwanych ludzi twórczych. Stymulowanie twórczości. Parę słów o możliwościach i ograniczeniach wywieranych na twórczość przez środowisko. Jeśli starczy czasu, może jeszcze o czymś?

Literatura:

"Do sprawdzianu wymagana jest znajomość tylko jednej książki (za to w całości):

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 1:

Brodski, J. (1996). Pochwała nudy (esej „Koci miauk”, str. 234–247). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Karwowski, M. (2008). Spory wokół pojęcia kreatywności w pedagogice twórczości. Ruch Pedagogiczny, 5-6, 5–18.

Tatarkiewicz, W. (1975). Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne (rozdz. 8). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

TEMAT 2:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 24–34). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Strzałecki, A. (1969). Wybrane zagadnienia psychologii twórczości (str. 11–66). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

TEMAT 3:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 173–187). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 4:

Goldberg, E. (2018). Kreatywność. Mózg w dobie innowacji (str. 84–108, 125–138, 152–156, 160–177, 195–201, 209–211, 215–216, 230–240, 248–249). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.

Chruszczewski, M. H. (2014a). Biopsychologia twórczości. Psychologia – Etologia – Genetyka, 29, 49–69.

Martindale, C. (1999). Biological bases of creativity. W: R. J. Sternberg (red.), Handbook of creativity (str. 137–152). Cambridge: Cambridge University Press.

TEMAT 5:

Chruszczewski, M. H. (2013). Zdolności w akcji. Pozaintelektualne uwarunkowania efektywności operacji wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego (str. 66–71, 85–93). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Jaworowska, A. (1979). Twórczość i inteligencja w świetle poglądów Liama Hudsona. W: L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii, Seria II: Psychologia rozwojowa, wychowawcza i społeczna (t. 8, str. 135–165). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Strzałecki, A. (1989). Twórczość a style rozwiązywania problemów praktycznych. Ujęcie prakseologiczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo. (rozdz. 3: Twórczość jako styl; rozdz. 10: Twórczość jako wielowymiarowy konstrukt – próba syntezy)

Trzebiński, J. (1976). Osobowościowe warunki twórczości. W: J. Reykowski (red.), Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi (str. 105–132). Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.

TEMAT 6:

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 77–86). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

TEMAT 7:

Andreasen, N. C. (1996). Creativity and mental illness: a conceptual and historical overview. W: J. J. Schildkraut i A. Otero (red.), Depression and the spiritual in modern art: homage to Miró (str. 2–14). Chichester: John Wiley & Sons.

Chruszczewski, M. H. (2014b). The creative side of mood disorders. Creativity: Theories – Research – Applications, 1, 1, 46–64.

Jamison, K. R. (1996). Mood disorders, creativity and the artistic temperament. W: J. J. Schildkraut i A. Otero (red.), Depression and the spiritual in modern art: homage to Miró (str. 15–32). Chichester: John Wiley & Sons.

Richards, R. (1994). Creativity and bipolar mood swings: why the association? W: M. P. Shaw i M. A. Runco (red.), Creativity and affect (str. 44–72). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.

TEMAT 8:

Eysenck, H. J. (1995). Creativity as a product of intelligence and personality. W: D. H. Saklofske i M. Zeidner (red.), International handbook of personality and intelligence (str. 231–247). New York: Plenum Press.

Merten, T. i Fischer, I. (1999). Creativity, personality and word association responses: associative behaviour in forty supposedly creative persons. Personality and Individual Differences, 27, 5, 933–942.

TEMAT 9:

Heine, S. J., Lehman, D. R., Ide, E., Leung, C., Kitayama, S., Takata, T. i Matsumoto, H. (2001). Divergent consequences of success and failure in Japan and North America: an investigation of self-improving motivation and malleable selves. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 4, 599–615.

Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości (str. 145–171). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Rudowicz, E. i Hui, A. (1997). The creative personality: Hong-Kong perspective. Journal of Social Behavior and Personality, 12, 1, 139–157.

Karwowski, M. (2016). Culture and psychometric studies of creativity. W: V. P. Glăveanu (red.), The Palgrave handbook of creativity and culture research (str. 159–186). London: Palgrave Macmillan.

TEMAT 10:

Chruszczewski, M. H. (2013). Zdolności w akcji. Pozaintelektualne uwarunkowania efektywności operacji wytwarzania dywergencyjnego i konwergencyjnego (str. 13–35). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Chruszczewski, M. H. (2016). Mierzenie twórczości: zdolności i osobowość. W: A. Rynkiewicz, K. S. Jankowski i W. Oniszczenko (red.), Wybrane metody i paradygmaty badawcze w psychologii (str. 33–50). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Matczak, A., Jaworowska, A. i Stańczak, J. (2000). TCT–DP. Rysunkowy Test Twórczego Myślenia K. K. Urbana i H. G. Jellena. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

TEMAT 11:

Limont, W. (1994). Synektyka a zdolności twórcze. Eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. (rozdz. 2: Synektyka)

Nęcka, E. (1998). Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli (wyd. 3, popr. i zm.). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” (fragmenty)

Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Wiśniewska, E. i Karwowski, M. (2007). Efektywność treningów twórczości – podejście metaanalityczne. Ruch Pedagogiczny, 78, 3-4, 31–50.

TEMAT 12:

Krippner, S. (1985). Psychedelic drugs and creativity. Journal of Psychoactive Drugs, 17, 4, 235–245.

Krippner, S. (1999). Altered and transitional states. W: M. A. Runco i S. R. Pritzker (red.), Encyclopedia of creativity (t. 1, str. 59–70). San Diego: Academic Press, Inc.

NIEKTÓRE INNE WAŻNE POZYCJE Z LITERATURY PRZEDMIOTU:

Eysenck, H. J. (1995). Genius: the natural history of creativity. Cambridge: Cambridge University Press.

Nęcka, E. (1995). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Tokarz, A. (2005). Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego."

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)