Związek ciało – psychika a pomoc psychologiczna osobom chorym somatycznie

psychologia

Zajęcia są kierowane przede wszystkim do studentów Specjalizacji Psychologia Zdrowia i Rehabilitacji. Zaproszeni są też studenci innych specjalizacji starszych lat. Novum teoretyczne stanowi myślenie holistyczne - uwzględniające zarówno funkcjonowanie umysłu, jak też ciała. Koncentruję się na poszukiwaniu tego połączenia. Na zajęcia planuję zaprosić dwóch gości - specjalistę pracującego z dziećmi na oddziale diabetologicznym oraz psychoterapeutkę tańcem i ruchem.

Kryteria naboru:

1. SPECJALIZACJA "Psychologia zdrowia i rehabilitacji" (306) oraz 2. IV / V rok dla osób spoza specjalizacji w kolejnych turach rejestracji

Celem kursu jest refleksja nad istotą związku ciało - psychika. Będziemy rozważać tę relację z punktu widzenia rozwoju Ja cielesnego, powstawania zaburzeń obrazu ciała oraz z perspektywy psychopatologii rozwojowej, czyli w kontekście genezy chorób przewlekłych. Punktem odniesienia będzie teoria więzi psychicznej i wybrane teorie odwołujące się do myślenia psychodynamicznego. W odwołaniu do literatury przedmiotu będziemy poznawać mechanizmy powstawania zaburzeń związku psychika - ciało oraz sposoby ich leczenia. Szczególna uwaga zostanie poświęcona chorobom przewlekłym. Poddamy namysłowi różne formy pomocy psychologicznej. Poznamy podstawowe mechanizmy terapii zorientowanych psychodynamicznie, będziemy analizować zasady terapii ciała, oddziaływania poprzez metaforę, rysunek, z udziałem zwierząt, itp. Rozważania teoretyczne będą bogato ilustrowane materiałem, odwołującym się do własnych doświadczeń klinicznych osoby prowadzącej.

1. Wprowadzenie. Istota związku ciała i psychiki rozpatrywana z różnych perspektyw teoretycznych w psychologii.

2. Kształtowanie się Ja cielesnego i obrazu własnego ciała. Zaburzenia obrazu ciała a choroba przewlekła.

3. Teoria alekstytymii i jej znaczenie dla rozumienia związku ciała i psychiki.

4. Specyfika relacji wewnątrzpsychicznych i interpersonalnych u osób

chorujących na astmę oskrzelową oraz na cukrzycę. Wizyta gościa.

5. Obraz ciała u osób cierpiących na różne choroby przewlekłe i sposoby pomocy tym osobom. Tu jakościowe metody badania obrazu ciała. Odrobina pracy nad sobą!

6. Jaka psychoterapia jest skuteczna w odniesieniu do osób chorych

przewlekle: praca poprzez ciało czy praca odwołująca się do zjawisk

umysłowych?

7. Podstawowe zasady terapii zorientowanych psychodynamicznie u osób z chorobami przewlekłymi.

8. Praca z ciałem (psychoterapia ciała, terapia tańcem i ruchem).

9. Praca poprzez rysunek, pomoc psychologiczna z użyciem metafory,

analiza baśni.

10. Dogoterapia, praca z obecnością innych zwierząt.

11. Podsumowanie. Miejsce psychologa i pomocy psychologicznej w obrębie medycyny psychosomatycznej.

Bochowicz, K., Buszko, M., Jakimiuk - Baran, K., Kałużyńska, K.,

Popławska, A., Rybacka, O. (2003). Dogoterapia. Terapia kontaktowa z udziałem psów: założenia i wykorzystanie w pracy z osobami

niepełnosprawnymi. Warszawa: Przyjaciel. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.

Młożniak, E., Schier, K. (2012). Aleksytymia, ciało, psychoterapia – nowa perspektywa badawcza i kliniczna. Psychoterapia, 2 (161), 29-40.

Pędzich, Z. (2014). (red.). Psychoterapia tańcem i ruchem. Teoria i praktyka. Sopot: GWP. (wybrane rozdziały).

Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja

emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (Rozdział 1).

Schier, K. (2006). Meduza i jej dziecko. Zespól Münchhausena by proxy. W: K. Schier, M. Zalewska (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (s. 43-58).

Schier, K. (2010). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciala i jego zaburzeń. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (Rozdział 1 i 2).

Schier, K. (2011). Psychoterapia psychodynamiczna osób chorych psychosomatycznie. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia.

Problemy Pacjentów. Podręcznik akademicki. (s. 173-185). Warszawa:

ENETEIA. Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Schier, K. (2014). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (wybrane rozdziały).

Wiedza

Studenci poznają teorie wyjaśniające sposób rozumienia związku ciało-psychika w ujęciu psychodynamicznym i systemowym.

Studenci poznają sposoby pomocy psychologicznej i pracy psychoterapeutycznej z osobami chorymi somatycznie.

Postawy

Studenci mogą dostrzec związek między funkcjonowaniem ciała oraz psychiki u osób z chorobami somatycznymi i umieją myśleć o sposobie zastosowania tej wiedzy w bezpośrednim kontakcie z pacjentem.

Studenci potrafią poddać refleksji kryteria wyboru najbardziej optymalnych metod pomocy psychologicznej.

Umiejętności

Studenci zdobędą umiejętności zastosowanie wiedzy psychologicznej w kontakcie z pacjentem chorym somatycznie oraz jego rodziną.

Studenci są w stanie dokonać wyboru najlepszych metod pomocy psychologicznej dla danej osoby lub rodziny.

obecność na zajęciach (możliwe są dwie nieobecności)

zadanie domowe – 20%

kolokwium – 80%

brak