Zjawiska i techniki w psychoterapii

Kurs prezentuje zjawiska psychoterapeutyczne oraz techniki specyficzne dla podstawowych podejść teoretycznych psychoterapii: behawioralnego, poznawczego, psychoanalitycznego, humanistycznego, systemowego, interpersonalnego i integracyjnego.

I. Przedstawienie organizacji oraz wymagań dotyczących wykładu. Cztery główne nurty w psychoterapii: psychoanaliza

Zagadnienia:

- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna

- ilustracja technik i relacji terapeutycznej

Literatura obowiązkowa:

Sokolik Z., Dudek Z. W. (2005). Psychoanaliza. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.1, s. 31-132,). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

II. Cztery główne nurty w psychoterapii c.d.: terapia behawioralno-poznawcza

Zagadnienia:

- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna

- ilustracja technik i relacji terapeutycznej

Literatura obowiązkowa:

Rakowska J. (2005). Terapia behawioralno-poznawcza. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 2, s. 133-176). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Popiel A., Pragłowska E. (2011). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Szkoły i metody. Tom 6. (R. 7, s. 195-210). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

III. Cztery główne nurty w psychoterapii c.d.: terapia humanistyczno-egzystencjalna oraz terapia systemowa

Zagadnienia:

- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna

- ilustracja technik i relacji terapeutycznej

Literatura obowiązkowa:

Jakubowska U. (2005). Terapia humanistyczno-egzystencjalna. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 3, s. 177-188). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Grzesiuk L., Jakubowska U. (2005). Terapia systemowa. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 4, s. 189-198). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Krawczyk K., Dębniak A. (2011). Psychoterapie oparte na doświadczaniu. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Szkoły i metody. Tom 6. (R. 9, s. 195-210). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

IV. Psychoterapia integracyjna i eklektyczna

Zagadnienia:

- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna

- ilustracja technik i relacji terapeutycznej

Literatura obowiązkowa:

Suszek H. (2010). Tendencje integracyjne w psychoterapii na świecie. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.1, s. 27-40). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Terapia multimodalna Arnolda Lazarusa. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.4.1., s. 71-79). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Jędrasik-Styła M., Styła R. (2010). Asymilatywna psychoterapia psychodynamiczna Strickera i Golda. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.5.1., s. 107-121). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Jędrasik-Styła M., Styła R. (2010). Integracyjna terapia relacyjna Paula Wachtela. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.1., s. 157-165). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Ogólny model psychoterapii Orlinsky’ego i Howarda. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.4., s. 189-196). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Transteoretyczny model psychoterapii James’a Prochaski i Carla DiClemente. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.5., s. 196-207). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

Czabała J. C., Rakowska J. (2010). Czynniki leczące (1) wspólne oraz (2) specyficzne i niespecyficzne w psychoterapii. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.7., s. 249-289). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.

V. Neurobiologia a psychoterapia.

Zagadnienia:

- mechanizm skuteczności psychoterapii z perspektywy neurobiologii

Literatura obowiązkowa:

Murawiec S. (2005). Psychoterapia z perspektywy neurobiologicznej. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.7, s. 253-268). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Murawiec S. (2012) Spostrzeżenia na temat zależności pomiędzy psychoterapią a postępami w neurobiologii i farmakoterapii. Psychoterapia 1 (148) 2009; 23–33

Przybyła J. (2016). Neurobiologiczne podstawy psychoterapii. Psychoterapia 2 (177) 2016; 29-42

VI. Badanie psychoterapii – strategie, wyniki

Zagadnienia:

- mechanizm skuteczności psychoterapii

- wyniki badań dotyczących skuteczności psychoterapii

Literatura obowiązkowa:

Jakubowska U. (2006). Modele badań nad psychoterapią. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 1, s. 21-43). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Rakowska J. (2006). Wyniki badań nad uczestnictwem w psychoterapii i rezygnacji z niej. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 2, s. 45-69). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Rakowska J. (2006). Problemy metodologiczne badań nad skutecznością psychoterapii W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 3, s. 71-81). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Rakowska J. (2006). Wyniki badań nad skutecznością psychoterapii podsumowane w metaanalizach. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 4, s. 83-99). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Rakowska J. (2006). Negatywne skutki psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 8, s. 205-213). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

VII. Proces psychoterapii – przebieg, zjawiska

Zagadnienia:

- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna

- ilustracja technik i relacji terapeutycznej

Literatura obowiązkowa:

Trzebińska E. (2005). Przygotowania do rozpoczęcia psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.8, s. 271-308). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Trzebińska E. (2005). Ogólna charakterystyka procesu psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.9, s. 309-348). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

VIII. Leczące czynniki specyficzne i niespecyficzne a zjawiska w procesie psychoterapii.

Zagadnienia:

- proces psychoterapii i zjawiska występujmące w czasie jego trwania

- czynniki leczące a proces psychoterapii

Literatura obowiązkowa:

Kleszcz-Szczyrba R. (2010). „Pomagać sobą”- rozważania na temat czynników niespecyficznych w psychoterapii związanych z osobą psychoterapeuty. Psychoterapia: 4 (155) 2010, 61–72

IX. Relacja terapeutyczna i ustosunkowanie w relacji terapeuta – pacjent (przeniesienie, współpraca terapeutyczna; przeciwprzeniesienie i kontakt)

Zagadnienia:

- analiza i rozumienie zjawisk występujących w przestrzeni terapeuta – pacjent w różnych szkołach terapeutycznych

- techniki terapeutyczne odzdiaływujące na ustosunkowanie w relacji terapeuta-pacjent stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych

Literatura obowiązkowa:

Grzesiuk L. (2005). Dynamika relacji pacjent-terapeuta. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.10, s. 355-394). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

X. Brak zmian, brak współpracy (opór) w psychoterapii.

Zagadnienia:

- rozumienie zjawiska braku współpracy (oporu) w różnych ujęciach terapeutycznych

- techniki terapeutyczne ukierunkowane na brak współpracy stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych

Literatura obowiązkowa:

Grzesiuk L. (2005). Zjawisko oporu pacjenta przed zmianą. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.11, s. 395-410). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

XI. Procesy poznawcze - wgląd, uświadamianie, schematy poznawcze

Zagadnienia:

- rozumienie procesów poznawczych w różnych ujęciach terapeutycznych

- techniki terapeutyczne ukierunkowane na wgląd, zmianę schematów poznawczych stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych

Literatura obowiązkowa:

Grzesiuk L. (2005). Wgląd, samopoznanie i schematy poznawcze. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.12, s. 427-443). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

XII. Procesy emocjonalna - ekspresja, rozładowanie napięć

Zagadnienia:

- rozumienie procesów emocjonalnych w różnych ujęciach terapeutycznych

- techniki terapeutyczne ukierunkowane na procesy emocjonalne stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych

Literatura obowiązkowa:

Grzesiuk L. (2005). Doświadczenie katharsis, odreagowanie i ekspresja „ja”. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.12, s. 411-425). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

XIII. Procesy uczenia się – uczenie się umiejętności, uczenie się relacyjne, uczenie się emocjonalne, społeczne uczenie się

Zagadnienia:

- rozumienie procesów uczenia się w różnych ujęciach terapeutycznych

- techniki terapeutyczne ukierunkowane na uczenie się stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych

Literatura obowiązkowa:

Grzesiuk L. (2005). Procesy warunkowania i społecznego uczenia się. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.14, s. 445-459). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

XIV. Techniki psychoterapeutyczne specyficzne dla poszczególnych paradygmatów – systematyzacja.

XV. Egzamin końcowy

Zajęcia są oparte na wykładach w formie prezentacji multimedialnej.

- Student ma pogłębioną wiedzę o zakładanych przez poszczególne podejścia czynnikach leczących i używanych procedurach terapeutycznych opartych na tych założeniach.

- Student ma pogłębioną wiedzę na temat technik specyficznych dla podstawowych podejść teoretycznych psychoterapii.

- Student rozumie wagę nowoczesnej tendencji w praktyce klinicznej dotyczącej doboru technik psychoterapeutycznych do problemów klinicznych pacjentów z uwzględnieniem wyników badań empirycznych.

- Studenci potrafią dobrać techniki psychoterapeutyczne do problemów klinicznych pacjentów z uwzględnieniem wyników badań empirycznych.