Nowe trendy oraz badania w psychoterapii

Kurs jest podzielony na dwa bloki. Pierwszy blok poświęcony jest nowym szkołom i trendom w terapii poznawczo-behawioralnej, humanistycznej oraz psychoanalitycznej. Przedstawione zostaną przykłady terapii wykorzystujących pracę z ciałem i oddechem. Znajdą się tu również zajęcia poświęcone mediom elektronicznym w psychoterapii, jak np. prowadzenie terapii online czy wykorzystywanie rzeczywistości wirtualnej w terapii. Drugi blok zajęć poświęcony będzie tematyce prowadzenia badań nad skutecznością psychoterapii. Obie części zajęć zakończone będą 30 minutowym kolokwium dotyczącym treści, odpowiednio pierwszego i drugiego bloku. W trakcie zajęć wykorzystywane będą materiały wideo, praca w małych grupach, dyskusje. Studenci będą mieli do wykonania kilka zadań domowych.

Tematy zajęć

1. Zmiany w psychoterapii, zmian w społeczeństwie. Wprowadzenie do tematyki seminarium.

Blok I

Nowe szkoły i trendy w psychoterapii

2. Trzecia fala w terapii poznawczo-behawioralnej. Założenia teoretyczne i podstawowe metody:

• dialektycznej terapii behawioralnej (Dialectical Behavior Therapy DBT, Linehan)

• terapii akceptacji i zaangażowania (Acceptance and Commitment Therapy ACT, Hayes)

• terapii skoncentrowanej na współczuciu (CFT)

• terapii opartej na analizie funkcjonalnej (Functional Analytic Psychotherapy FAP, Tsai)

• terapii metapoznawczej (Metacognitive Therapy MCT,Wells)

• terapii redukcji stresu poprzez mindfulness (Mindfulness-Based Stress Reduction MBSR, Kabat-Zinn)

• terapii poznawczej opartej na mindfulness (Mindfulness-Based Cognitive Therapy MBCT, Segal, Williams i Teasdale) – szersze omówienie i przykłady kliniczne

Literatura:

Dialectical Behavior Therapy (DBT, Linehan)

Linehan, M.M. (2007). Zaburzenie osobowości z pogranicza. Terapia poznawczo-behawioralna. Kraków: WUJ (roz. 2. Dialektyczne i biospołeczne podstawy leczenia, s. 28-64, roz. 3. Wzorce behawioralne, s. 65-93).

Koons, C.R. (2008). Dialectical Behavior Therapy. doi: 10.1300/J200v06nl01_10.

Lynch, T.R., Chapman, A.L., Rosenthal, M.Z., Kuo, J.R., Linehan, M.M. (2006). Mechanisms of Change in Dialectival Behavior Therapy: Theoretical and Empirical Observations. Journal of Clinical Psychology, 62 (4), s. 459-480.

Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR, Kabat-Zinn), Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT, Segal, Williams i Teasdale)

Kabat-Zinn, J. (2014). Praktyka uważności dla początkujących. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.

Segal, Z.V., Williams M., Teasdale, J.D. (2017). Terapia poznawcza depresji oparta na uważności. Kraków: WUJ. (wybrane fragmenty).

Teasdale, J., Williams, M., Segal, Z. (2016). Praktyka uważności. Kraków: WUJ (cz. I. Podstawy, s. 15-52).

Acceptance & Commitment Therapy (ACT, Hayes), Functional Analytic Psychotherapy (FAP, Tsai), Metacognitive Therapy (MCT, Wells)

Hayes, S.C., Strosahl, K.D., Wilson, K.G. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Kraków: WUJ (roz. 2. Podstawowe założenia terapii ACT, s. 50-91).

Wells, A. (2010). Terapia poznawcza zaburzeń lękowych. Kraków: WUJ (wybrane fragmenty).

3. Trzecia fala w terapii poznawczo-behawioralnej. Założenia teoretyczne i metody terapii schematów (Schema Therapy ST, Young).

Literatura:

Schema Therapy (ST, Young)

Kellogg, S.H., Young, J.E. (2006). Schema Therapy for Borderline Personality Disorder. Journal of Clinical Psychology, 62 (4), s. 445-458.

Young, J.E. (2005). Schema-Focused Cognitive Therapy and the Case Ms. S. Journal of Psychotherapy Integration, 15 (1), s. 115-126.

Young, J.E., Klosko, J.S., Weishaar, M.E. (2014). Terapia schematów. Gdańsk: GWP (wybrane fragmenty).

4. Nowe terapie wywodzące się z podejścia humanistycznego. Założenia teoretyczne i podstawowe metody:

• terapii skoncentrowanej na emocjach (Emotion Focused Therapy, EFT, Greenberg)

• terapii pozytywnej (Positive Psychotherapy PPT, Peseschkian)

Literatura:

Emotion Focused Therapy (EFT, Greenberg)

Elliot, R., Watson, J.C., Goldman, R.N., Greenberg, L.S. (2009). Psychoterapia skoncentrowana na emocjach. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP (roz. 2. Terapia skoncentrowana na procesie doświadczania, s. 28-54; roz. 4. Mikroprocesy występujące u klienta, s. 65-85).

5. Nowe podejścia psychoanalityczne. Założenia teoretyczne i podstawowe metody:

• intensywnej krótkoterminowej psychoterapii dynamicznej (ISTDP)

• terapii skoncentrowanej na przeniesieniu (Transference Focused Psychotherapy TFP, Kernberg) - szersze omówienie i przykłady kliniczne

Literatura:

Transference Focused Psychotherapy (TFP, Kernberg)

Kernberg, O.F., Selzer, M.A., Koenigsberg, H.W., Carr, A.C., Appelbaum, A.H. (2007). Psychodynamiczna terapia pacjentów borderline. Gdańsk: GWP (roz. 2. Metoda terapii, s. 27-40)

Levy, K.N., Clarkin, J.F., Yeomans, F.E., Scott, L.N., Wasserman, R.J., Kernberg, O.F. (2006). The Mechanisms of Change in the Treatment of Borderline Personality Disorder With Transference Focused Therapy. Journal of Clinical Psychology, 62 (4), s. 481-501.

Yeomans, F.E., Diamond, D. (2013). Terapia skoncentrowana na przeniesieniu a zaburzenie osobowości borderline. W: J.F. Clarkin, P. Fonagy, G.O. Gabbard. Psychoterapia psychodynamiczna zaburzeń osobowości. Kraków: WUJ (s. 259-292).

Yeomans, F., Delaney, J. (2008). Transference-Focused Psychotherapy for BPD. doi: 10.1300/J200v06nl01_13

6. Nowe podejścia psychoanalityczne. Założenia teoretyczne i metody terapii opartej na mentalizacji (Mentalization-Based Therapy MBT, Fonagy).

Literatura:

Mentalization-Based Therapy (MBT, Fonagy)

Allen, J., Fonagy, P., Bateman, A. (2014). Mentalizowanie w praktyce klinicznej. Kraków: WUJ (roz. 7. Leczenie urazu przywiązaniowego, s. 301-336).

Bateman, A., Fonagy, P. (2013). Terapia oparta na mentalizacji a zaburzenie osobowości borderline. W: J.F. Clarkin, P. Fonagy, G.O. Gabbard. Psychoterapia psychodynamiczna zaburzeń osobowości. Kraków: WUJ (s. 233-258).

Fonagy, P., Bateman, A.W. (2006). Mechanisms of Change in Mentalization-Based Treatment of BPD. Journal of Clinical Psychology, 62 (4), s. 411-430.

Bateman, A.W., Fonagy, P. (2008). Mentalization-Based Treatment for BPD. Journal of Personality Disorders, 18 (1), s. 36-51.

7. Oddziaływania terapeutyczne z użyciem mediów elektronicznych

• terapia online

• wirtualna rzeczywistość w terapii

• terapia awatarem

• aplikacje “terapeutyczne”

8. Praca ruchem i oddechem

• teoria Polyvagal

• oddech biomedyczny (BBTRS)

• ćwiczenia uwalniające od przeżyć traumy (Trauma Releasing Exercises)

• Biofeedbeck

Blok II

Badania w psychoterapii

9. Kolokwium z materiału obejmującego Blok I. Badania w psychoterapii – wyzwania.

10. Ogólna skuteczność psychoterapii.

Literatura:

Efektywność psychoterapii i poradnictwa psychologicznego. M. Cooper. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2010, wyd. 1. Rozdział 1 i 2.

11. Skuteczność psychoterapii a czynniki związane z klientem i terapeutą.

Literatura:

Efektywność psychoterapii i poradnictwa psychologicznego. M. Cooper. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2010, wyd. 1. Rozdział 4 i 5.

12. Skuteczność psychoterapii a czynniki związane z relacją, techniką i doświadczeniem.

Literatura:

Efektywność psychoterapii i poradnictwa psychologicznego. M. Cooper. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2010, wyd. 1. Rozdział 6 i 7.

13. Korzyści z badań empirycznych dla praktyki psychoterapeutycznej. Implikacja wyników badań z zakresu neuronauk do psychoterapii.

14. Kolokwium z materiału obejmującego Blok II. Kliniczna i rzeczywista skuteczność różnych podejść terapeutycznych.

Literatura:

Efektywność psychoterapii i poradnictwa psychologicznego. M. Cooper. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2010, wyd. 1. Dodatek.

15. Podsumowanie zajęć.