Instytucje i prawo finansowe

obowiązkowe

Przedmiot obejmuje podstawową teorię dotyczącą prawa finansowego, omówione są poszczególne działy prawa finansowego (prawo budżetowe, prawo ubezpieczeniowe, prawo bankowe, prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego, prawo walutowe i dewizowe, prawo finansowe podmiotów gospodarczych)

I. Ogólne pojęcia z zakresu finansów i prawa finansowego

Pojęcie finansów, podział finansów, funkcje finansów publicznych, sektor finansów publicznych, zasady gospodarki finansów publicznych, formy organizacyjne jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie gospodarki finansowej, polityki finansowej, systemu finansowego i prawa finansowego, systematyka prawa finansowego, źródła prawa finansowego, ujęcie finansów w konstytucji, konstrukcja normy prawa finansowego, podział norm prawnych, podmioty prawa finansowego, charakter stosunków finansowo-prawnych, przedmiot stosunków finansowo-prawnych.

II. Prawo budżetowe

Pojęcie budżetu państwa, systemu budżetowego i gospodarki budżetowej, zasady budżetowe, funkcje budżetu, klasyfikacja budżetowa, wydatki budżetu państwa, podziały wydatków, dochody budżetowe, dochody podatkowe i niepodatkowe, pojęcie deficytu (nadwyżki) budżetu państwa, procedura budżetowa: planowanie budżetu, opracowanie i uchwalanie budżetu, wykonywanie budżetu, sprawozdawczość i kontrola finansowa wykonania budżetu.

Pojęcie deficytu budżetowego i długu publicznego, rodzaje i kryteria klasyfikacji deficytu budżetowego i długu publicznego, przyczyny powstania długu publicznego, źródła pokrycia deficytu budżetowego i długu publicznego, pojęcie skarbowego papieru wartościowego, rodzaje skarbowych papierów wartościowych, oddziaływanie zjawisk deficytu budżetowego i długu publicznego, źródła zadłużenie krajowego, struktura zadłużenia krajowego, źródła zadłużenia zagranicznego, struktura zadłużenia zagranicznego.

Budżet Unii Europejskiej: procedura budżetowa, realizacja i kontrola budżetu, dochody i wydatki budżetu, budżet w latach 2014 – 2020.

III. Prawo finansowe samorządu terytorialnego

Zakres działania i zadania gminy, powiatu i województwa, pojęcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego, opracowywanie, uchwalanie, wykonywanie i kontrola wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wydatki jednostek samorządu terytorialnego, dochody jednostek samorządu terytorialnego, subwencje ogólne, dotacje celowe.

IV. System finansowy ubezpieczeń

Ubezpieczenia społeczne

Rodzaje zabezpieczeń społecznych, rodzaje systemów ubezpieczeń społecznych, rodzaje ubezpieczeń społecznych, przebudowa systemu ubezpieczeń społecznych, system ubezpieczeń społecznych (zasady działania, składka, I, II i III filar, nadzór), ubezpieczenie rolników, system ubezpieczenia zdrowotnego.

Ubezpieczenia gospodarcze

Pojęcie działalności ubezpieczeniowej, podział ubezpieczeń, strony stosunku ubezpieczeniowego, podstawowe zasady działalności ubezpieczeniowej, ogólne zasady (rodzaje działalności ubezpieczeniowej, ubezpieczenia obowiązkowe, wysokość odszkodowania, zakres prowadzenia działalności, forma prawna prowadzenia działalności), towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, warunki podejmowania i prowadzenia działalności, pośrednictwo ubezpieczeniowe (agent i broker ubezpieczeniowy), prowadzenie działalności przez osoby zagraniczne, gospodarka finansowa (środki własne, kapitały, rezerwy), Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, lokowanie środków, nadzór ubezpieczeniowy.

V. Prawo walutowe i dewizowe

System walutowy, rodzaje kursów walutowych, ustalanie kursu walutowego w Polsce wymienialność złotego, denominacja, pojęcie prawa dewizowego, wartości dewizowe, podmioty prawa dewizowego, obrót dewizowy, liberalizacja polskiego prawa dewizowego.

VI. Prawo bankowe

Pojęcie banku, rodzaje banków, organizacja systemu bankowego, zasady licencjonowania banków, operacje bankowe, warunki udzielenia kredytu, zdolność kredytowa, zabezpieczenie kredytu, gwarantowanie depozytów, czynności usługowe banków, nadzór bankowy.

Zadania Narodowego Banku Polskiego, organy NBP, funkcje NBP, niezależność NBP, realizacja polityki monetarnej przez NBP.

VII. Prawo finansowe podmiotów gospodarczych

Pojęcie działalności gospodarczej i przedsiębiorcy, pojęcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, zasady prowadzenia działalności gospodarczej, źródła finansowania działalności gospodarczej

A. Majchrzycka - Guzowska, Finanse i prawo finansowe, Wyd. 11, LexisNexis, Warszawa 2011

I. Znajomość zasad funkcjonowania finansów publicznych w Polsce.

II. Posługiwanie się podstawowymi informacjami z zakresu prawa budżetowego, prawa finansowego jednostek samorządu terytorialnego, systemu finansowego ubezpieczeń, prawa walutowego i dewizowego oraz systemu bankowego.

III. Zastosowanie zagadnień prawa finansowego w gospodarce rynkowej.

IV. Praktyczne stosowanie uregulowań prawa finansowego (dotyczących sektora finansów publicznych, dochodów i wydatków publicznych, zadłużenie, ubezpieczeń gospodarczych, funkcjonowania banków).

Ocena pisemnych prac semestralnych, obejmujących przedstawienie wybranych 3 tematów z zakresu 3 podstawowych obszarów, wcześniej wybranych spośród 5 możliwych obszarów tematycznych (prawo finansów publicznych, prawo podatkowe, prawo bankowe, prawo dewizowe, prawo papierów wartościowych) – oparta na ocenie stopnia uwzględnienia najbardziej istotnych elementów wybranego tematu, wykorzystania aktów prawnych i literatury przedmiotu (przypisy, bibliografia)