Film jako źródło wiedzy o świecie

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

w sali

Podstawę do refleksji nad tym, w jaki sposób film kształtuje wiedzę społeczeństwa o świecie stanowić będą filmy fabularne, dokumentalne, oraz animowane powstałe w różnych krajach w ciągu ostatniego stulecia. Tematyka zajęć obejmie różnorodne zagadnienia z przeszłości i teraźniejszości z uwzględnieniem problematyki politycznej, społecznej (w tym też obyczajowej) oraz gospodarczej. W wyborze zagadnień główne kryterium stanowić będzie znaczenie poszczególnych zjawisk w kształtowaniu rzeczywistości, która nas otacza, jak również w powstawaniu stereotypów i opinii deformujących jej obraz. Konfrontacja przekazu filmowego z wynikami najnowszych badań naukowych posłuży także do refleksji nad specyfiką dziejów i cywilizacji kontynentu, jak również do poznania wybranych aspektów historii filmu i problematyki filmoznawczej.

We współczesnym świecie nazywanym często „cywilizacją obrazkową” film odgrywa ogromną rolę w kształtowaniu wiedzy społeczeństwa o teraźniejszości i przeszłości. Jednocześnie umiejętność odbioru często ogranicza się do bezrefleksyjnie traktowanej warstwy fabularnej i estetyczno-rozrywkowej. Jak stwierdza Jerzy Płażewski „analfabetyzm filmowy jest daleko powszechniejszy od alfabetyzmu tout court, choć trudniej go dostrzec. Nie przejawia się bowiem w zaniechaniu konsumpcji. Raczej przeciwnie – w konsumpcji nadmiernej i bezkrytycznej. Konwersatorium ma uczyć umiejętności krytycznej analizy różnorodnych gatunków produkcji filmowych pod kątem wiedzy o świecie. Tematyka zajęć obejmie wybrane zagadnienia z przeszłości i teraźniejszości nie tylko z problematyki politycznej, ale też społecznej (w tym też obyczajowej), gospodarczej. W wyborze tych zagadnień główne kryterium stanowić będzie znaczenie poszczególnych zjawisk w tworzeniu podstaw dzisiejszego świata, w tym także stereotypów i opinii deformujących jego obraz. Konfrontacja przekazu filmowego z wynikami najnowszych badań naukowych posłuży także do refleksji nad specyfiką dziejów i cywilizacji kontynentu, a także do poznania niektórych aspektów historii filmu i problematyki filmoznawczej. Zjawiska prezentowane na zajęciach będą miały charakter problemowy, przekrojowy, według terminologii Fernanda Braudela „strukturalny”, a więc z naciskiem na kategorię ”długiego trwania”, z uwzględnieniem kontrowersyjnych kwestii i historiograficznych sporów, a także spraw związanych z przeszłością stanowiących właśnie temat publicznej dyskusji. Zestaw tematów i ich kolejność nie są więc definitywnie ustalone, grupa uczestników może zgłosić swoje propozycje. Formuła zajęć jest otwarta, polega przede wszystkim na aktywności uczestników i dyskusji.

• J. Płażewski, Historia filmu 1895-2005, Książka i Wiedza, Warszawa 2005

• J. Płażewski, Język filmu, Książka i Wiedza, Warszawa 2008

• Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko-Biała 2005

• A Briggs, P. Clavin, Europa dwóch stuleci 1789-1989, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 2000

• M. Hendrykowski, Film jako źródło historyczne, Ars Nova, Poznań 2000

• M. Hopfinger, Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997

• Historia Europy, pod. red. A. Mączaka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 1997

• N. Davies, Europa, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999

• N. Davies, Europa między Wschodem a Zachodem, PWN, Kraków 2007

• P. Rietbergen, Europa. Dzieje kultury, Książka i Wiedza, Warszawa 2001

• A Briggs, P. Clavin, Europa dwóch stuleci 1789-1989, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 2000

• R. Cameron, Historia gospodarcza świata, Książka i Wiedza, Warszawa 2001

• D.J. Boorstin, Odkrywcy. Dzieje ludzkich odkryć i wynalazków, Książka i Wiedza, Warszawa 2000

• D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, Zysk i S-ka, Poznań 1999

• A. Kłoskowska, Kultura masowa, PWN, Warszawa 1980

• H. Samsonowicz, Północ-Południe, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 1999

• K. Sójka-Zielińska, Drogi i bezdroża prawa, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 2000

• J. Baszkiewicz, Władza, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 1999

• J. Żarnowski, Społeczeństwa XX wieku, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 1999

• B. Orłowski, Technika, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 1999

• Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje, pod red. M. Koźmińskiego, wyd. IH PAN, Warszawa 2005

• M. Howard, Wojna w dziejach Europy, Ossolineum, Wrocław-Warszawa... 2007

Wiedza

1. Zna podstawy języka filmowego i etapy jego rozwoju

2. Jest w stanie opisać na podstawie wybranych przykładów zjawiska „długiego trwania” w dziejach świata

3. Dysponuje podstawową wiedzą na temat dziejów kinematografii

4. Zna podstawowe przyczyny zróżnicowania rozwoju cywilizacyjnego różnych części świata w długiej perspektywie chronologicznej (z uwzględnieniem poglądów różnorodnych badaczy)

Umiejętności

1. Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów ,

2. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania , z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań

Inne kompetencje

1. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.

2. Lepiej rozumie otaczającą nas rzeczywistość i związki teraźniejszości z przeszłością

Obecność na zajęciach (max. 1 nieobecność) i aktywność

brak